نگرانی اردوغان از تحولات سوریه؛ خود کرده را تدبیرنیست

رئیس جمهور ترکیه افزود هم اکنون نقشه های بسیار جدی و بزرگی در شمال سوریه درحال اجرا است. متاسفانه در این پروژه ها رد پای برخی از کشورهای دوست دیده می شود. این امر را با صراحت به خودشان نیز گفته ام.

رئیس جمهور ترکیه پیش از این هم،  هم زمان با گمانه زنی ها درباره تلاش امریکا برای تجزیه سوریه و تاثیر آن بر یکپارچگی کشورش هشدار داد: هر کسی که به دنبال تجزیه ترکیه باشد، تاوان سنگینی پرداخت خواهد کرد.

رجب طیب اردوغان  گفته بود: هر کسی بخواهد ترکیه را تجزیه کند، تاوان بسیار سنگینی پرداخت خواهد کرد، نمی توانیم پرچم خود را به پرچم دیگر و کشور خود را به کشور دیگر تبدیل کنیم. 

به نظر می رسد ابراز نگرانی اردوغان ناشی از  محاصره شهر راهبردی «منبج» در حومه حلب از سوی نیروهای دموکراتیک کُرد مورد حمایت آمریکا است که از سوی برخی تحلیلگران گام بزرگی در زمینه تشکیل منطقه خودگردان برای کُردها در مرز با ترکیه است.

نیروهای دموکراتیک کُرد سوریه که از حمایت هوایی امریکا و مشاوره صدها نظامی امریکایی برخوردارند در عملیات اخیر خود موفق شدند بیش از صد روستا را در اطراف حلب تحت کنترل خود در آورند،  این محاصره به معنای قطع بیشتر خطوط پشتیبانی این گروه از ترکیه است.

این نیروها در مناطق شمالی اطراف شهر «الرقه» مرکز  گروه تروریستی داعش هم پیشروی هایی داشته اند.

این «دستاورد» نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه ضربه مهلکی به ترکیه و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور وارد کرد زیرا این حزب از سوی ترکیه به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده است چرا که از نگاه دولتمردان انکارا  این حزب با پ ک ک ارتباط دارد  و احتمال تحقق یافتن بلند پروازی کُردها برای تشکیل منطقه خودمختار در مرزهای جنوبی ترکیه می تواند به پایگاهی برای حزب کارگران کردستان ترکیه یا همان پ ک ک تبدیل شود. 

ناظران نظامی ترکیه ای بر این باورند که به رغم وعده ای که واشنگتن به آنکارا داده، از طرف امریکا تلاشی وجود دارد که کردها این منطقه را به دست بیاورند. نعیم بابور اوغلو، ژنرال بازنشسته ترکیه ای، اشاره می کند که دیدن حرکت کردها به سوی غرب فرات، روزگاری برای ترکیه خط قرمز بوده است. 

او می گوید: «افسانه این خط قرمز وقتی به پایان می رسد که نیروهای کرد یگان های حفاظت خلق (YPG) به تدریج خود را در منطقه مستقر می کنند.

ایلکر باشبوق، رئیس سابق ستاد ارتش ترکیه، نیز اخیرا در  مصاحبه تلویزیونی به هراس و نگرانی بزرگ ترکیه اشاره کرده و گفت که تشکیل یک کریدور کردی در نواحی مرزی، بزرگترین تهدید برای ترکیه است.

در این شرایط به نظر می رسد مواضع اردوغان در مورد تحولات شمال سوریه در هفته های اخیر ناشی از نگرانی های جدی است که می تواند امنیت ترکیه را تحت تاثیر جدی قرار دهد.

هر چند مقام های امریکایی در مواضع اعلامی خود به آنکارا گفته اند تحرکات و همکاری انها با کردهای سوری به تشکیل منطقه خودگردان کردی منجر نخواهد شد اما سفرهای پیاپی ومخفی مقام های نظامی امریکا  از جمله سفر مخفیانه  جوزف ووتل فرمانده ستاد مرکزی ارتش امریکا در خاورمیانه  به عین العرب و آماده سازی نیروهای کردی برای حمله به پایگاه اصلی داعش در الرقه از نگاه بسیاری از کارشناسان با هدف پیاده کردن الگوی عراق دراین کشور ارزیابی شده است.

به ویژه اینکه برای امریکا اولا / تامین امنیت رژیم صهیونیستی در اولویت قرار دارد و تشکیل مناطق خودگردان در سوریه، عراق و دیگر کشورهای منطقه از طرح های صهیونیستی است که در حال اجراست.

ثانیا/ به نظر می رسد از سوی امریکا تحرکاتی در جریان است تا اردوغان در داخل ترکیه تضعیف و سرنگون شود و این احتمال وجود دارد که مصوبه پارلمان آلمان که دولت عثمانی را رسما به نسل کشی ارامنه متهم کرد بخشی از تحرکات سیاسی همسو با تحرکات نظامی برای این هدف باشد.

به نظر می رسد امریکایی ها دریافته اند که دیگر نمی توانند با اردوغان به عنوان فردی که به دنبال تقویت قدرت خود در مقام یک دیکتاتور در ترکیه است و با گروه های افراطی و تروریستی هم ارتباطاتی دارد همکاری کنند و از این رو حتی اگر به دنبال ایجاد منطقه خودگردان در شمال سوریه هم نباشند اما از اشتباهات اردوغان در زمینه سیاست خارجی وی مبنی بر درگیر شدن با کشورهای همسایه و اختلافات داخلی و درون حزبی که به برکناری داوود اوغلو از سمت نخست وزیری منجر شد بهره می گیرند تا زمینه سرنگونی وی را فراهم سازند.

اکنون ترکیه در وضعیتی قرار گرفته که پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا به یک رویا تا واقعیت تبدیل شده است، از سویی با تغییر سیاست دولت اردوغان از سیاست  به صفر رساندن تنش با همسایگان، اوضاع سیاسی و اقتصادی  این کشور نیز در کنار تهدیدات امنیتی با چالش وبحران ها روبرو شده است بطوریکه  وزارت گردشگری ترکیه اعلام کرد شمار خارجی هایی که ماه آوریل وارد ترکیه شدند در مقایسه با همین دوره در سال گذشته نزدیک به 30 درصد کاهش یافته است. و همه این چالش ها نتیجه اشتباهات وبلندپروازی های غیر منطقی است  که دولت اردوغان در سال های اخیر در سوریه پیش گرفت و از این رو باید گفت خود کرده را تدبیر نیست؟

------------------

بررسی  و تحلیل /  رضا  محمدمراد