اظهارات جالب بان‌ کی مون درباره ایران

حتی همزمان با مذاکرات هسته‌ای هم پیش‌بینی می‌شد که کشور‌های غربی به بهانه واهیِ عمل نکردن ایران به تعهدات هسته‌ایش در برجام، برنامه‌های موشکی ایران، حمایت از مقاومت اسلامی ضد صهیونیستی ـ تحت عنوان حمایت از تروریسم ـ سیاست‌های منطقه‌ای و ادعا‌هایی درباره وضعیت حقوق بشر در کشور در روند اجرای این برجام کارشکنی کنند.
به همین علت ادعای جدید «یک گزارش سالانه منابع اطلاعاتی داخلی آلمان» درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران یا مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا مبنی بر ممنوعیت فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران دور از انتظار نبوده و طبیعتاً دستگاه سیاست خارجه کشور باید از همان زمان پیش بینی‌هایی برای «دیپلماسی پس از برجام» می‌کردند.
اما در این میان اظهارات بان کیمون قابل تامل است. خبرگزاری رویترز می‌گوید به نسخه‌ای از گزارش شش ماهه روند اجرای برجام دست یافته که دبیرکل سازمان ملل برای 15 عضو شورای امنیت تهیه کرده است. بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، در این گزارش محرمانه درباره توافق هسته‌ای ایران نوشته است که آزمایش‌های موشکی ایران "با روح توافق هسته‌ای و سازندگی آن سازگار نیست".
این ادعا در حالی است که پس از آزمایش‌های موشکی ایران در اسفندماه سال گذشته مقامات اروپایی و آمریکایی صریحاً اعلام کردند که فعالیت‌های موشکی ایران به هیچ عنوان با توافق هسته‌ای بین ایران و پنج به علاوه یک مغایرتی ندارد. با وجود اظهارنظر آشکار مقامات اروپایی و آمریکایی اظهارات بان‌کیمون ضرب المثل «کاسه داغتر از آش» را به یاد می‌آورد.

البته وی در ادامه این گزارش گفته است که تصمیم درباره اینکه برنامه موشکی ایران و آزمایش‌های آن ناقض قطعنامه مربوط به توافق هسته‌ای بوده یا نه، به عهده شورای امنیت است یا رویترز در گزارشی با اشاره به این بخش از اظهارات بان‌کیمون تصریح می‌کند موضع گیری ضعیف دبیرکل سازمان ملل، عملا موجب تضعیف احتمال تحریم دوباره ایران می شود. با این حال از مقام ارشد بزرگترین و مهمترین سازمان بین‌المللی یعنی سازمان ملل انتظار نمی‌رفت چنین ادعایی را مطرح کند.

در آخرین اظهار نظر به گزارش امروز وال استریت جورنال مقامات آمریکایی و آلمانی در روز جمعه این سخن را رد کردند که ایران ممکن است توافق هسته ای را از زمان اجرایی شدن آن در 16 ژانویه نقض کرده باشد. 

اظهارات بان کیمون همچنین در حالی مطرح می‌شود که بی بی سی فارسی اذعان کرده است: در متن توافق هسته‌ای اشاره‌ای به برنامه موشکی ایران نشده است. قطعنامه 2231 شورای امنیت هم از ایران خواسته که هیچ اقدامی در ارتباط با موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک هسته‌ای انجام ندهد. بنابراین هیچ ارتباطی آزمایش‌های موشکی ایران با توافق هسته‌ای و قطعنامه 2231 شورای امنیت ندارد.
شایان ذکر است همزمان با مذاکرات هسته‌ای و همچنین پس از حصول توافق هسته‌ای، مقامات ایرانی بار‌ها اعلام کرده‌اند برنامه موشکی بخشی از توافق هسته‌ای نیست و بارها تاکید کرده‌اند که در برنامه‌های دفاعی خود به هیچ وجه عقب‌نشینی نخواهد کرد.
در پایان خاطر نشان می‌شود قانونگذاران مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه، دو متمم پیشنهادی را تصویب کردند که شرکت هواپیمایی بوئینگ آمریکا را از فروش بیش از 100 هواپیمای مدل جدید به ایران ممنوع می‌کند. این متمم‌ها که پیشنهاد شده به طرح بودجه خدمات مالی الحاق شوند با 239 رای موافق در برابر 185 مخالف تصویب شدند. هنوز مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا قابل اجرا نیست. این مصوبه باید ابتدا در سنا مطرح شود. دموکرات‌ها مخالف این طرح هستند. سنا اگر بتواند با 60 رای آن را تصویب کند، برای اجرا به کاخ سفید ارسال می‌شود اما با توجه به حدود 50  سناتور دموکرات، بعید به نظر می‌رسد جمهوریخواهان بتوانند آن را با بیش از شصت رای تصویب کنند. در عین حال، اگر این قانون با کمتر از 60 رای در سنا تصویب شود، باراک اوباما می‌تواند آن را وتو کند.
علاوه بر این به گزارش امروز صدای آمریکا یک گزارش سالانه منابع اطلاعاتی داخلی آلمان حاکی است که ایران حتی پس از توافق هسته‌ای در تیرماه سال گذشته، باز برای دستیابی به تکنولوژی اتمی فعالیت داشته است. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز پنجشنبه در بیانیه خود در پارلمان این کشور با استناد به گزارش مذکور گفت ایران مقررات ممنوعیت توسعه موشکی شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده است با این حال وی در ادامه افزود سیستم ضد موشکی مستقر در رومانی و طرح استقرار این سیستم در لهستان، صرفاً دفاعی و در واکنش به برنامه موشکی ایران صورت گرفته و نشانگر آن است که متحدان ناتو تا چه حد بلندپروازی‌های غیرقانونی ایران را جدی می انگارند.
بنابراین به نظر می‌رسد ادعا‌های مقامات آلمانی درباره فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای ایران؛ تهران را هدف نگرفته بلکه مسکو و واکنش کرملین به سیستم ضد موشکی مستقردر رومانی و طرح استقرار این سیستم در لهستان را هدف گرفته است.

-------------------------------------
بررسی و تحلیلی/ عبدالرضا خلیلی