آتش بس شکننده در سوریه و تلاش ترکیه برای فرار از عنوان بازنده بزرگ

از روز جمعه آتش بس در سوریه با توافق مقام های ترکیه و روسیه و تائید ایران در سوریه برگزار شده است، بر اساس این توافق مقام های ترکیه به عنوان حامی اصلی گروههای تروریستی مانند احرار الشام، از هفت گروه خواسته اند با فاصله گرفتن از جیش النصره و داعش به روند مذاکرات در آستانه بپیوندند هر چند تهران و مسکو در باره حضور  گروه احرار الشام در این مذاکرات با ترکیه اختلاف دارند.

ارزیابی کارشناسان سیاسی حاکی است طرح صلح آستانه تقریبا به طرح چهار ماده ای ایران نزدیک است که براساس آن، ابتدا آتش بس برقرار می شود و بعدا گفتگوهایی انجام شود که درقالب گفتگوهای صلح برای تشکیل دولت وحدت ملی انجام خواهد شد و سرنوشت بشار اسد نیز از طریق انتخابات معین خواهد شد.

با این حال باید منتظر ماند و دید که آیا گروههایی که ترکیه در نقش وکیل مدافع در مذاکرات با ایران و روسیه از طرف آنان گفتگو می کند به آتش بس پایبند خواهند بود یا خیر؟ چرا که نخست اینکه دو گروه تروریستی داعش و جبهه النصره  که در فهرست گروههای تروریستی قرار دارند شامل آتش بس نخواهند بود، دوم اینکه برخی از گروهها مثل  احرار الشام که ترکیه تلاش دارد به عنوان گروههای میانه رو در مذاکرات آستانه شرکت نمایند و بسیارى از گروه‌هاى مسلح دیگر در توافق های قبلی آتش بس اعلام کرده اند نمى‌توانند بین خود و "برادرانشان" در جبهه النصره خط کشى کنند. و در آخر اینکه ترکیه با حضور گروههای کرد سوری در مذاکرات مخالفت کرده است.

به موازات تلاش ها برای آتش بس که بر اساس دلایل گفته شده شکننده به نظر می رسد از سوی مقام های ترکیه به ویژه مولود چاووش اوغلو تحرکاتی دیده می شود که نشان از آن دارد که می کوشد با تغییر تاکتیکی نقش آفرینی در سوریه، کشورش به عنوان بازنده بزرگ بحران سازی در سوریه شناخته نشود و از این رو در مصاحبه هایش بر دو نکته تاکید می کند نکته اول/ همراهی با روسیه برای برقراری آتش بس. نکته دوم/ تلاش برای کم رنگ کردن نقش ایران در اجرای آتش بس با متهم کردن محور مقاومت به عمل نکردن به آتش بس.

به نظر می رسد ترکیه که از ابتدای بحران سوریه، نقش منفی بازی کرده و در کنار محور عربی، امریکایی در انتقال نیروهای تروریستی و همچنین تجهیزات نظامی به آنان نقش بزرگی داشته است پس از شکست های میدانی گروههای تروریستی به ویژه در حلب و همچنین خیانت امریکا به آنکارا در خصوص تلاش برای تشکیل دولت کردی در مناطق هم مرز با ترکیه، یکی از بازندگان بزرگ  این بحران بوده است اکنون برای اینکه از شکست بزرگ دوری کند به ظاهر و از روی ناچاری با نزدیک شدن به روسیه در نقش میانجی صلح درآمده است  و این بار در تلاش است گروههایی را که روی زمین از آنها حمایت لجستیکی می کرد به میز مذاکره بیاورد و از سوی دیگر با کم رنگ کردن نقش ایران و نزدیک شدن به روسیه در آینده سیاسی سوریه سهمی به دست آورد.

اینکه مولود چاووش اوغلو در نشست خبری درباره اوضاع سوریه در آنتالیا می گوید همانطور که روسیه به ما وعده داده است، ایران باید از نفوذ خود به صورت مثبت بر حزب الله، گروه های شیعی و نظام سوریه استفاده کند در این چارچوب ارزیابی می شود.

------------------------------------------------

بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد