ناامن سازی در سوریه، این بار در پوشش ایجاد منطقه امن

بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید امریکا به پنتاگون و وزارت خارجه این کشور دستور ارائه طرحی برای ایجاد منطقه امن برای آوارگان در سوریه را می دهد؛ اقدامی که می تواند تشدید دخالت نظامی آمریکا در جنگ داخلی سوریه را موجب شود.

هر چند هنوز جزئیات این طرح روشن نشده است اما این تصمیم بر خلاف شعارهای تبلیغاتی است که از سوی ترامپ در باره بحران سوریه و تمرکز وی بر مبارزه با گروه تروریستی داعش مطرح می شد. در پیش نویس این دستور آمده است: وزارت خارجه آمریکا همگام با وزارت دفاع ظرف 90 روز از تاریخ صدور این فرمان فرصت دارند طرحی را برای ایجاد مناطق امن در سوریه و مناطق اطراف آن تدارک ببینند تا سوری های آواره بتوانند تا زمان حل و فصل قاطعانه و کامل بحران کشورشان در آن بمانند.

هر چند جلوگیری از سرازیر شدن موج آوارگان به سوی امریکا بهانه طرح چنین پیشنهادی از سوی ترامپ شده است اما در حالیکه شش سال از بحران سوریه می گذرد و تقریبا می توان گفت موج آواره گی در این کشور فروکش کرده است چنین ادعایی چندان منطقی به نظر می رسد. اما اعلان این پیشنهاد  آن هم درست چند روز پس از نشست موفقیت آمیز دولت دمشق و گروههای مسلح مخالف با میانجیگری ایران، روسیه وترکیه در آستانه پایتخت دمشق، نشان می دهد که احتمالا هدف های دیگری در ورای چنین پیشنهادی نهفته که ممکن است مهمترین آن حفظ جایگاه امریکا در منطقه پس از شکست سیاست های دولت اوباما در بحران سوریه دو موازنه در مقابل روسیه باشد و حالا دولت ترامپ با برهم زدن میز مذاکرات و دمیدن در آتش بحران درصدد کسب امتیازهای از دست رفته است.

این احتمال از این دیدگاه قابل توجه است که گروههای مخالفی که درنشست آستانه  در مورد تثبیت آتش بس و ادامه مذاکرات در ژنو  در هفته دوم از ماه فوریه آینده توافق کرده بودند تعویق مذاکرات را خواستار شدند و بلافاصله به همراه ترکیه وقطر از پیشنهاد ترامپ حمایت کردند. به نظر می رسد یکی از علل درخواست تعویق مذاکرات ژنو از سوی گروههای مسلح مخالف، وقت کشی برای روشن شدن سیاست دولت ترامپ در حصوص بحران  سوریه است.

در هر حال آنچه روشن است اینکه پیشنهاد ترامپ به پیچیده شدن و افزایش بحران و خونریزی بیشتر منجر شده و امیدها برای راه حل سیاسی را کم رنگ کرده است هر چند در عملی شدن چنین پیشنهادی تردیدهای جدی از سوی کارشناسان سیاسی ونظامی مطرح شده است. که مهمترین آنها عبارتند:

1/ اگر ترامپ بخواهد برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع اقدام کند لازم است که حملات هوایی آمریکا و نیروهای ائتلاف در سوریه تشدید شود و همچنین لازم است که نیروهای زمینی برای حفاظت از غیرنظامیان در مناطق امن وارد عمل شوند.  به گفته منابع نظامی امریکا باید حداقل  30 هزار نظامی به سوریه اعزام نماید تا بتواند چنین منطقه ای را ایجاد نماید. 

2/ وسعت حوزه جغرافیایی مناطق امن به راحتی می تواند محل نفوذ تروریست ها باشد و چه بسا گروههای تروریستی از این مناطق برای سازماندهی و شروع حملات مجدد استفاده نمایند که این مسئله می تواند با واکنش روسیه روبرو شود. 

3/ واکنش مقام های روسیه یکی از متحدان دولت بشار اسد به ایجاد منطقه امن نیز یکی از مشکلات اساسی است. اینکه اگر جنگنده های روسیه مواضع تروریستها را در چنین مناطقی هدف قرار دهند  در این صورت پاسخ به این حملات چگونه خوهد بود؟ روز جمعه  دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین در واکنش به ایجاد منطقه امن در سوریه اعلام کرد دولت ترامپ در این باره با روسیه مشورتی نکرده است و واشنگتن باید همه پیامدهای احتمالی از برقراری مناطق امن در سوریه را مد نظر قرار دهد. 

4/ این تصمیم می تواند به افزایش بحران و طولانی مدت شدن آن منجر شود که در آن صورت امریکایی ها هم باید متقبل هزینه های بیشتر و هم تلفات انسانی بیشتری شوند.

------------------------------------

بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد