مهمترین درس پلاسکو؛ پیشگیری بهتر از درمان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما،سیدجلال ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر درباره بیشترین درسی که از این حادثه می توان گرفت، گفت: بیشترین درس این است که علاج واقعه را قبل از وقوع می توان کرد؛ حتما باید ساختمان خراب شود، تعداد زیادی از بین بروند، میلیاردها دلار از بین برود بعد به فکر بیافتیم؟! پس باید به فکر باشیم که قبل از اینکه این گونه حوادث پیش بیاید درباره مسائل  ایمنی اقدام کنیم.

ملکی در تشریح حادثه آتش سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو گفت: گروه های عملیاتی از زمان آگاهی ظرف 2 دقیقه در محل حاضر شدند و خود من بعد از 15 دقیقه به محل آمدم و از دود حاصله فهمیدم که حادثه بدی قرار است به وقوع بپیوندد.

او افزود: زمانی که به محل رسیدم، دیدم که تاکتیک عملیاتی خوب چیده شده بود چرا که آتش نشانان همزمان در سه جهت در حال آب پاشیدن به آتش بودند.

ملکی گفت: از همان ابتدا 10 ایستگاه آتش نشانی به همراه 15 تانکر آب و چهار دستگاه بالابر به محل اعزام شدند، ما حدود 250 آتش نشان در محل داشتیم و گروه دیگر نیز آماده به کار بودند تا در صورت لزوم به گروه 250 نفری ملحق شوند، ما در محل کمبود نیرو نداشتیم.

او افزود: ما در کار خود ریسک نمی کنیم، نیروهای مورد نیاز را اعزام می کنیم که در صورت نیاز نداشتن به آتش نشان بیشتر، نیروهای مازاد باز می گردند.

سخنگوی سازمان آتش نشانی گفت: پلاسکو به لحاظ ایمنی در سطح خوبی نبود، این ساختمان در پیک کاری بیش از 1000 نفر مراجعه کننده داشت، این ساختمان هم به لحاظ ایمنی در ساختمان و هم به لحاظ کار اصلا ایمن نبود، یکی از کسبه می گفت: من برای تردد از راه پله با مشکل روبرو بودم زیرا راه پله با اجناس پر شده بود و عملا فضایی برای تردد باقی نمانده بود.

ملکی گفت: سیم برق این ساختمان فرسوده بود و عملا با چشم غیر مسلح ناایمن بودن ساختمان دیده می شد.

او افزود: اصطلاح «تحت کنترل» به معنای خاموش شدن آتش نیست بلکه به این معناست که آتش تحت کنترل درآمده و ادامه عملیات به آسانی قابل مدیریت است، در موضوع پلاسکو، آتش کاملا تحت کنترل بود و عملا 80 درصد کار در همان ساعات ابتدایی مدیریت شده بود اما به یکباره انفجاری رخ داد که بخشی از ضلع شمالی ساختمان تخریب شد، در همان زمان دستور رسید که نیروهای آتش نشان به سرعت از ساختمان خارج شوند، نخستین درس در آتش نشانی این است که ابتدا آتش نشانان جان خود را نجات دهد و بعد به فکر نجات بقیه باشند، در این عملیات آتش نشانان می دیدند که در سایر طبقات هنوز کسانی هستند و عملا تخلیه مجددی صورت گرفت، مردم خارج شدند اما آتش نشانان در آتش گرفتار شدند.

ملکی افزود : زمانی که ساختمان تخریب شد، درست بعد از انفجار اول انفجار دومی رخ داد که همه شوکه شدند زیرا بچه های ما در ساختمان بودند، در آن لحظه بچه ها در حال گریه بودند اما توانستند به سرعت برخود مسلط شوند، از این زمان به بعد عملیات عوض شد، ما تلاش کردیم آوار برداری خود را شروع کنیم، ما هرگز دقت را فدای سرعت نمی کنیم. 

ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی ادامه داد : سرعت مهم است اما دقت فدای سرعت نمی شود؛ کوچکترین لوازم حتی چراغ قوه هایی که اندازه یک کف دست است را پیدا کردیم حتی اتیکت لباس نیز پیدا شد.

او گفت: ما در لحظه اول با آوار فنی مواجه شدیم که حتی بنده که 21 سال است در سازمان آتش نشانی هستم چنین آواری را ندیده بودم؛ آواری که یک ساختمان 15 طبقه به ساختمان سه طبقه تبدیل شده بود.

وی با بیان اینکه باید اول اوار برداری به دقت انجام می شد، افزود: با توجه به نوع و فشردگی آوار و حرارت زیاد که حتی آهن را ذوب می کرد باید حقیقت را می پذیرفتیم که نباید منتظر زنده ماندن افراد زیر آوار باشیم.

سخنگوی سازمان آتش نشانی در ادامه افزود: به طور همزمان از دو ضلع اواربرداری را آغاز  کردیم؛ جرثقیل ها در محل حاضر شدند و با فعالیت افراد خبره، اسکلت ها بریده شد و وقتی به بدنه آوار دسترسی پیدا کردیم از ضلع جنوبی و شرقی آوار برداری آغاز کردیم و از این دوطرف و همزمان با آوار برداری به جستجوی افراد پرداختیم.

او درباره علل انتخاب وی به عنوان سخنگوی سازمان آتش نشانی گفت: فکر می کنم چون بنده با عملیات آشنا هستم و می توانستم نوع عملیات را برای مردم تشریح کنم علت انتخاب بنده بود.

ملکی ادامه داد: همه همکاران ما زحمت زیادی کشیدند و دست تک تک افرادم را می بوسم مردم نیز کمک کردند؛ بنده شاید کم کارترین فرد بودم.

وی افزود: هلال احمر، اورژانس، آب و فاضلاب با ما هماهنگی های لازم را داشتند؛ ستاد بحران به موقع تشکیل شد و ستاد ها در یک حادثه واقعی مشق عملیاتی خوبی را انجام دادند.

او گفت: درباره تولد فرزندم اصلا خبر نداشتم ولی در اینجا از خانواده شهدا و همکاران شهیدم از لبخندی که به  خاطر خبر تولد فرزندم زدم عذرخواهی می کنم و شرمنده شهدا هستم.

ملکی درباره ستاد بحران گفت: تقریبا در این مدت روزی یکی دو بار، جلسات ستاد بحران تشکیل شد که من نیز در برخی جلسات حضور داشتم.

او در ادامه گفت: در این عملیات بسیاری از همکارانم را از دست دادم، دوستان خوبی را از دست دادم که وقتی از زیر آوار بیرون آمدند تجلی و یادآوری خاطرات بود؛ اما وقتی پیکری پیدا می شد موجب آرامش ما نیز می شد چرا که شرمنده خانواده ها نشدیم و توانستیم پیکرهای عزیزان را خارج کنیم.

سخنگوی سازمان آتش نشانی گفت: این گونه موارد از کنترل خارج است چون ساختمان تخریب شده است پس باید نخست علت حادثه را بفهمیم چون مستندات از بین رفته است؛ باید گذشته را ببینیم و از صحبت های کسبه نیز کمک بگیریم اما در مجموع باید بگوییم که کاری سخت و زمان بر است.

او درباره تلخ ترین لحظه در این حادثه گفت: تلخ ترین لحظه ای که در ذهن ما نقش بست لحظه خراب شدن ساختمان پلاسکو بود.

ملکی با اشاره به اینکه هموطنان به فرمان آتش نشانان اعتماد کنند، گفت: اگر تلاش آتش نشانان و مسئولیت پذیری آنها نبود امکان داشت تلفات و خسارات بیشتری به بار بیاید اما با حداقل تلفات به پایان رسید و باید از این حادثه درس بگیریم.

او افزود: بعد از هر حادثه مهم و شبهه بحران یک کمیته ای در آتش نشانی تشکیل می شود و کارشناسان به دفعات روی تاکتیک های استفاده شده تمرکز می کنند و عملیات ها را آسیب شناسی می کنند تا در موارد مشابه از این تجارب را بکار گیرند.

سخنگوی آتش نشانی با اشاره به برخی اخبار ضد و نقیض در فضای مجازی افزود: برخی اخبار منتشر شده در فضای مجازی از روند عملیات در ساختمان پلاسکو باعث ایجاد تنش و نگرانی می کردند، به عنوان مثال: در برخی موارد مانکن های پوشاک که در زیر آوار پیدا می شد برخی افراد آنها را در فضای مجازی منتشر می کردند که بنده با توجه به وظیفه خود این اخبار کذب را تکذیب می کردم.

او گفت: باید هم دیگر هموطنان و هم مسئولان از این حادثه درس بگیریم تا دیگر شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم و باید خطر را جدی تر احساس کنیم و از راهنمایی کارشناسان آتش نشانی برای انجام اقدامات ایمنی بهره لازم را ببریم.

ملکی در مورد حمایت های لازم از آتش نشانان گفت: برای آتش  نشانان هر کاری بشود باز هم کم است در صورتی که آتش نشانان فقط کار می کنند و حرفی نمی زنند و در بحث تجهیزات شرایط خوبی داریم اما امیدواریم در وضعیت معیشتی آتش نشانان، شهرداری، شورای شهر، مجلس شورای اسلامی و دولت نگاهی محبت آمیز داشته باشند.

ملکی با اشاره به تغییر زمان تشییع پیکر آتش نشانان گفت: با توجه به اینکه تعدادی از پیکرهای آتش نشانان و هموطنان از زیر آوارها پیدا شد همکاران مایل نبودند آوار برداری را رها کنند به این صورت از خانواده شهدای آتش نشان درخواست کردند زمان تشییع پیکر شهدا با چند روز تاخیر انجام شود که آنها هم این موضوع را پذیرفتند.