نزدیکی ترامپ به چین تاکتیک یا استراتژی

آسوشیتدپرس روز یکشنبه در مقاله ای تحت عنوان « چرخش در دیدگاه های ترامپ: تندتر با روسیه و ملایم تر با چین» نوشت : دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که زمانی تصور می رفت سیاست های ملایمی در قبال روسیه اتخاذ کند و در عوض در مقابل پکن برخوردی تند و قاطع داشته باشد، طی هفته های اخیر به سرعت چرخشی صد و هشتاد درجه ای در رویکرد خود اتخاذ کرده و ظاهرا به این نتیجه رسیده است که می تواند با پکن خیلی بیشتر از مسکو تعامل و سر وکار داشته باشد. 

ترامپ پیش از این بارها از چین به عنوان کشوری یاد می کرد که « غذای آمریکا را می خورد » و دوران تبلیغات انتخاباتی وی مملو از وعده هایی  بود که در آن تاکید داشت چین را به عنوان یک  کشور دستکاری کننده در ارز خارجی لقب خواهد داد. وی حتی تهدید کرده بود جنگی تجاری را با چین آغاز می کند و چنین استدلال می کرد که مازاد تجاری چین علت اصلی همه مشکلات و ناملایمات اقتصادی آمریکا به شمار می رود.  ترامپ همچنین از موضع چین واحد نیز عدول کرده و در بدو انتخابش با رئیس جمهور تایوان تماس گرفت وصحبت کرد. حالا ترامپ به اصل چین واحد اعلام وفاداری کرده و گفته است که چین را به دستکاری در ارز متهم نمی کند. 

دیدگاه نزدیکی ترامپ به چین در روزهای اخیر نیز با افزایش تنش در شبه جزیره کره، شکل تازه ای به خود گرفته است و ترامپ با تهدید کره شمالی به حمله نظامی به بهانه ادامه توسعه برنامه موشکی این کشور،  اعلام کرده است که اگر چین جلو پیونگ یانگ را نگیرد امریکا یکجانبه وارد عمل خواهد شد و از گزینه نظامی علیه این کشور استفاده خواهد کرد.

در همین حال برخی گزارش ها به نوعی این دیدگاه را تقویت می کند که چین در برابر وعده های امریکا و امتیازهای ترامپ عقب نشینی کرده است و در این باره از لغو پرواز هواپیماهای مسافربری چین به پیونگ یانگ و یا کاهش واردات ذغال سنگ از کره شمالی وحاضر نشدن مقام های پیونگ یانگ به دیدار  با مقام های چینی سخن گفته می شود.

هر چند در وحله اول رویکرد تاجر مآبانه ترامپ و کابینه وی که بیشتر آنها از سرمایداران وصاحبان شرکت های تجاری  هستند این فرض را به ذهن متبادر می کند که احتمالا ترامپ و دستیارانش در ازای دادن امتیازهای اقتصادی پکن را متقاعد کرده اند که آنها هم سهمی از این اقتصاد بزرگ داشته باشند اما سوال اینجاست که آنها به این کفایت کرده اند یا دولت ترامپ در برابر دادن امتیازهای اقتصادی به چین  در ازای همکاری این کشور با امریکا بر سر کره شمالی چه چیزی را هدف گرفته است؟ آیا آنچه که امریکا در نزدیکی به چین هدف گرفته است حضور در حیات خلوت این کشور و هدف گرفتن اقتدار سیاسی و امنیت چین نیست؟

از سویی در حالیکه تحلیلگران بر این نظرند که تمرکز امریکا از خاورمیانه به خاور دور متمرکز شده است سوال اینجاست که امریکا دهها هزار نظامی در کره جنوبی ودهها هزار نظامی دیگر در پایگاههای خود در ژاپن مستقر کرده است  و حالا با تقویت حضور در خاور دور به دنبال چیست؟ آیا عملکرد امریکا در خاورمیانه جز راه انداختن و جنگ و بی ثباتی و تامین منافع صاحبان سرمایه از ویران کردن کشورهای منطقه و ایجاد دشمنی هایی که معلوم نیست چه زمانی میان کشورهای منطقه پایان خواهد یافت چیز دیگری بوده است؟ آیا همین الگو قرار نیست با تقویت حضور امریکا در خاوردور شکل گیرد و بهانه این حضور اگردر خاورمیانه بحث تروریسم بوده، در خاور دور تهدید سازی از کره شمالی نیست؟ به نظر می رسد اگر  اقتصاد را هم هدف اولیه ترامپ در نزدیکی به چین ببینیم این هدف در بردن ناامنی و هدف گرفتن اقتدار سیاسی وامنیت چین محقق خواهد شد.  

بر اساس گزارش سی ان ان، در کمتر از سه ماه گذشته ، سه نفر از قدرتمندترین افراد در دولت ترامپ به این منطقه سفر کرده اند و در ادامه این سفرها ، مایک پنس معاون رئیس جمهور امریکا روز یکشنبه  وارد سئول شد و با رفتن به مرز امنیتی این کشور با کره شمالی، پیونگ یانگ را تهدید کرد و به همین بهانه از  ضرورت سرعت گرفتن استقرار سامانه موشکی تاد در کره جنوبی سخن گفت آن هم در حالیکه چین استقرار این سامانه 

را تهدیدی برای کارآمدی سامانه ضد موشکی خودش می داند. 

حالا اگر نزدیکی ترامپ به پکن با توصیه های هنری کیسینجر یکی از مشاورانش که پیش از این هم در دوره نیکسون وجرالد فورد با هدف کنترل پکن و به زانو درآوردن شوروی خواستار نزدیکی به چین شده بود باشد و اگر این هدف محقق شود به اقتدار سیاسی وامنیت چین آسیب وارد نخواهد شد؟

به نظر می رسد امریکایی ها در این ارتباط هم با پیش کشیدن رای ممتنع چین به قطعنامه ضد سوری پیشنهادی امریکا، انگلیس وفرانسه در شورای امنیت و آن هم در حالیکه روسیه این قطعنامه را وتو کرد می کوشند به این هدف هم نائل شوند.

 رویترز 24 فروردین ماه در این مسیرگزارش داد در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برای رای گیری درباره قطعنامه پیشنهادی مربوط به سوریه برگزار شده بود، چین که از ابتدای مناقشه سوریه شش قطعنامه مربوط به این کشور را وتو کرده بود، از روسیه تبعیت نکرد و به این قطعنامه رای ممتنع داد.

-------------------------------------------

رضا محمدمراد