تعداد،درآمد و آمار افراد شاغل در شرکت های دانش بنیان

· تعداد شرکت­ های دانش ­بنیان از 55 شرکت، در سال 1392، به 3000 شرکت در سال 1395 رسیده است، که این آمار توجه دولت و ظرفیت این حوزه را به وضوح، نمایش می­ دهد.

· در سال 1392، تعداد 2145 نفر در این شرکت­ها مشغول به کار بودند که این تعداد، با یک روند رو به رشد تا سال 1395 به 86255 نفر رسید. این آمار ظرفیت بسیار زیاد اشتغال­زایی این حوزه را نمایش می­دهد.

· دولت در سال­ های اخیر، حمایت زیادی از این حوزه، در قالب حمایت ­های ذیل قانون،حمایت ­ها با همکاری سایر دستگاه ­هاو همچنین برنامه جامع توسعه کسب و کار شرکت­ های دانش بنیان و حمایت از صادرات و تبادل فناوری آن­ها داشته است.

پژوهش خبری صدا وسیما:«قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات» که از سوی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور، تدوین و در سال 1389 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، سرآغاز گسترده ترین برنامه دولت برای حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان در سال های اخیر بوده است.

در این قانون موضوعات مهمی نظیر تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و ارائه معافیت های مالیاتی و گمرکی به شرکت های دانش بنیان مورد تاکید قرارگرفته است و «کارگروه ارزیابی شرکت های دانش بنیان» به ریاست معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و عضویت وزارتخانه ها و دستگاه های مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکت های مشمول استفاده از مزایای این قانون را تایید می کند.

علاوه بر حمایت های موردنظر قانون، ارزیابی و شناسایی شرکت های دانش بنیان، فرصت مناسبی را برای ارائه حمایت های متنوع از این شرکت ها فراهم آورده است، که ازسوی معاونت علمی و فناوری و دبیرخانه کارگروه و در برخی موارد با همکاری سایر دستگاه ها در حال اجرا است و در مجموع 110 عنوان حمایت را شامل می شود. این برنامه از طریق توانمند نمودن شرکت ها، توسعه بازار محصولات دانش بنیان، ارائه خدمات تخصصی و ... می تواند زمینه دست یابی به اهداف اقتصاد مبتنی بر دانش و اقتصاد مقاومتی را محقق سازد. این پژوهش شامل دو بخش نگاه آماری به شرکت های دانش بنیان و معرفی برنامه های حمایتی دولت از این حوزه می باشد.

بخش اول: نگاهی به آخرین وضعیت شرکت های دانش بنیان (آخرین آمار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری)

• تعداد شرکت های دانش بنیان

تعداد شرکت های دانش بنیان از 55 شرکت، در سال 1392، به 3000 شرکت در سال 1395 رسیده است، که این آمار توجه دولت و ظرفیت این حوزه را به وضوح، نمایش می دهد.

• تعداد شرکت ها بر اساس نوع تایید

بر این اساس، 29 درصد، تولیدکننده کالا و خدمت دانش بنیان، 13درصد،دانش بنیان صنعتی و 58 درصد این شرکت ها، دانش بنیان نوپا، می باشند.

• آمار شرکت های دانش بنیان در حوزه های فناوری

بیشترین تعداد شرکت های دانش بنیان در حوزه فناوری مربوط به بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای رایانه ای، می باشد.

 • درآمد شرکت های دانش بنیان

جدول زیر درآمد شرکت های دانش بنیان را بر اساس اظهارنامه مالیاتی سال 1393و 1394، نشان می دهد که رشد چشمگیر آن در سال های اخیر کاملا قابل مشاهده است.

• افراد شاغل در شرکت های دانش بنیان

در سال 1392، تعداد 2145 نفر در این شرکت ها مشغول به کار بودند که این تعداد، با یک روند رو به رشد تا سال 1395 به 86255 نفر رسید. این آمار ظرفیت بسیار زیاد اشتغال زایی این حوزه را نمایش می دهد.

بخش دوم: برنامه حمایت از شرکت های دانش بنیان

الف) حمایت های ذیل قانون

1- معافیت های مالیاتی

که شامل قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان، درخصوص واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی مستقر در پارک های علم و فناوری، مشاوره مالیاتی و حساب داری، حقوق کارکنان فعال در واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی مستقر در پارک های علم و فناوری، مشوق حسابرسی مالی می باشد.

2- معافیت ها و تسهیلات گمرکی

که شامل معافیت از حقوق گمرکی، عوارض و سود بازرگانی، مشاوره امور گمرکی، ورود موقت (برای مواد اولیه و کالاهای مورد مصرف در تولید، تکمیل، آماده سازی و ... کالاهای دانش بنیان صادراتی) و استفاده از مزیت های مربوطه برای فعالان مجاز اقتصادی (AEO) ، می باشد.

3- تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی

که شامل تسهیلات، تسهیل دریافت ضمانت نامه از بانک ها، توانمندسازی، سرمایه گذاری، حمایت از صادرات کالا و خدمات دانش بنیان و حمایت از انتقال فناوری می باشد.

4- استقرار شرکت ها

که شامل امکان استقرار دفاتر شرکت های دانش بنیان با کاربری های مسکونی تهران با حمایت شهرداری و دریافت جواز تاسیس و پروانه بهره برداری در محدوده شهرهای بزرگ دارای محدودیت استقرار می باشد.

5- بیمه تامین اجتماعی

که شامل عدم نیاز به اعمال ضریب پرداخت حق بیمه قراردادها و بخشودگی جرائم تامین اجتماعی کارفرمایان خوش حساب، تا تاریخ معین می باشد.

6- حمایت از ساخت داخل کالاهای دانش بنیان

که شامل نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران، ممنوعیت خرید کالاهای خارجی دارای تولید داخلی، اصلاح تعرفههای گمرکی و تسهیل معاملات شرکت های حوزه نفت،‌گاز و پتروشیمی می باشد.

ب) حمایت با همکاری سایر دستگاه ها

1- تسهیلات سربازی کارکنان شرکت های دانش بنیان

که شامل تسهیلات نظام وظیفه تخصصی برای این افراد و همچنین کار در شرکت های همکار دفاعی با پروژه های مرتبط می باشد.

2- شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها

که شامل امتیاز ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی، مشارکت در تاسیس و اداره شرکت های دانش بنیان ازسوی دانشگاه ها و مستثنی شدن از قانون منع مداخله، همچنین کاهش پرداخت نقدی برای واگذاری اراضی شهرک های صنعتی به شرکت های دانش بنیان می باشد.

3- ترویج فعالیت های دانش بنیان

که شامل امتیاز اضافه پخش تشویقی و تخفیف در آگهی های صداوسیما، حمایت از ترویج فعالیت شرکت ها در رسانه ها می باشد.

4- فن بازار ملی ایران

که شامل معرفی محصولات دانش بنیان در پورتابل فن بازار و نشست های بهره برداری از توان داخل، رفع نیازهای فناورانه صنایع بزرگ، بازاریابی تخصصی و عمومی محصولات دانش بنیان و جذب سرمایه برای طرح های دانش بنیان می باشد.

5-حمایت از ورود شرکت ها به بورس

6-بسته حمایتی از شرکت های دانش بنیان حوزه سلامت

7- تامین مالی و تسهیلات

که شامل تسهیلات صندوق توسعه ملی و یارانه سود تسهیلات و کاهش سهم آورده برای طرح های دانش بنیان می باشد.

8-تامین نیروی انسانی کارآمد

که شامل ایران تلنت، مسابقه فن آورد، کارآموزی استعدادهای برتر در شرکت های دانش بنیان و تسهیلات اشتغال دانش آموختگان برتر (طرح شهید تهرانی مقدم) و همچنین جذب منابع انسانی و تیم سازی می باشد.

9-استفاده از بودجه پژوهشی دستگاه های اجرایی

10- گواهی کاربری نهایی برای کانال خرید برجام با کاربری دوگانه تحریمی

ج) برنامه توسعه کسب و کار شرکت های دانش بنیان و حمایت از صادرات و تبادل فناوری

1-برنامه حمایت از صادرات و تبادل فناوری

که شامل ارزیابی آمادگی صادرات و مشاوره امور صادراتی، آموزش های بازرگانی و صادرات، تهیه ابزارهای تبلیغاتی و اطلاع رسانی، تهیه گزارش تحقیقاتی بازار بین المللی یا طرح کسب و کار صادراتی، طراحی صنعتی، اخذ گواهینامه و مجوزهای بین المللی، حمایت از ثبت محصولات داروها و علائم تجاری ، پاویون محصولات دانش بنیان ایران، حمایت از ارسال موقتی نمونه محصول، حضور مستقل شرکت ها در نمایشگاه های خارجی، صادرات از طریق واسطه های تجاری، جذب نیروی انسانی بازرگانی تخصصی، تبادل فناوری، مشاوره قراردادهای تبادل فناوری، صادرات محصولات از طریق شرکت های مدیریت صادرات و تعامل با صندوق پژوهش و فناوری توسعه صادرات و تبادل فناوری

2- برنامه جامع توسعه کسب و کار شرکت های دانش بنیان

که شامل پرداخت کمک هزینه خدمات حسابداری، حمایت از خرید نرم افزارهای معتبر حسابداری، استفاده از خدمات شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی، ارائه مشاوره ها و دوره های آموزش کاربردی، سامانه آموزش مجازی، نشست های پرسش و پاسخ، حمایت از ثبت پتنت، علامت تجاری و طرح صنعتی، تحقیقات بازار، حمایت از دریافت آزمون های عملکردی محصول، حمایت از تهیه گزارش نیازسنجی مجوز و استاندارد، حضور در نمایشگاه های تخصصی و منتخب داخلی، ارزیابی اقلام تبلیغاتی شرکت ها و حمایت از توسعه بازار تجهیزات و ماشین آلات پیشرفته ساخت داخل می باشد.

سخن آخر

شرکت های دانش بنیان، شاید بتوانند تحولی در توسعه کارآفرینی و اشتغال زایی کشور، ایجاد کنند. فراوانی نیروی انسانی متخصص و وجود پژوهش های مناسب، زمینه مناسبی را برای این امر فراهم کرده است و اگر سایر بسترها نیز فراهم شود، می توان بخشی مهمی از اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرد، در این میان، طبق سیاست های کلان 24 بندی اقتصاد مقاومتی،که ظرفیت های بومی و محلی، مورد تاکید قرار گرفته است، باید نگاه ویژه ای به شهرستان ها و پتانسیل های موجود آن ها داشت.

پژوهش خبری//تینا صالحی