فرش سیستان؛ ناشناخته در سرزمین مادری و محبوب بازار جهانی + گزارش

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز سیستان و بلوچستان ،علی حصوری در کتاب فرش سیستان در ارتباط با قدمت فرش سیستان می‌گوید: 

قدمت قالیبافی در سیستان به دو هزارسال پیش برمی گردد که اقوام سکایی در دشت زرخیز سیستان ساکن شده و به کشاورزی پرداختند و بافندگی خود را همچنان حفظ کردند. قوم مذکور در قرن پنجم ق.م. قالی و گلیم می بافتند و نمد تولید می کردند. کیفیات و ارزشهای بصری در رنگ و نقش قالی سیستان متنوع و وسیع بوده و یکی از مهمترین آنها، ارزش وحدت در کثرت است که در فرش سیستان بیشتر در دو عنصر رنگ و نقش متجلی می شود.

فرش سیستان که در زمان رونق جاده ابریشم سوغات اصلی منطقه بوده است، از نداشتن یک نام تجاری قوی رنج می‌برده است.

شاردن، سفرنامه نویس عصر صفوی در سفرنامه اش بیان می کند: قالیهایی که در کارگاه های عالــی فرشــبافی در ایالت کرمان به ویژه در سیســتان تولید می شــود ، در اروپــا آنها را فرش ترکی مــی خوانند. چون قبل از افتتاح طرق تجارتــی از راه اقیانوس ، محصــولات ایران از طریــق ترکیه وارد اروپا می‌شد.

امروزه هم بافت مدرن فرشهای امروزی در سیستان موجب شده تا این نوع بافت سنتی به فراموشی سپرده شود و از داشتن یک برند تجاری قوی محروم باشد.

بافندگان فرش سیستانی می‌گویند: آشنا نبودن مردم با طرح های اصیل قالی سیستان و گرایش به نقشه‌های مدرن باعث شده تا بازار خرید و فروش این فرش بی رونق باشد و بافندگان دیگر نقش‌های قبلی را نبافند.

این بافندگان می‌افزایند: فرش سیستان به درستی به مردم معرفی نشده و بسیاری از آنان تنها آوازه ای از این فرش شنیده اند.

اما در این بین، فرش شمال استان، در بین صادرکنندگان فرش سایر استان‌ها، خریدار دارد.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت معدن و تجارت سیستان و بلوچستان می‌گوید: با وجود اینکه سال 94 نشان جغرافیایی و سال 95 نشان ملی فرش سیستان ثبت شده است اما هنوز صادارات این فرش با برند فرش سیستان صورت نمی‌پذیرد.

به گفته گنجعلی ، سرمایه‌گذاران تولید فرش سیستان همه از تاجران فرش سایر استان‌ها هستند که با بافنده‌های سیستانی قرارداد می‌بندد و نقشه و مواد اولیه را در اختیار آنها قرار می‌دهند و خودشان بدون نشان تجاری خاص صادر می‌کنند.

وی از آلمان و ژاپن به عنوان مشتریان جدی فرش سیستان یاد کرد و گفت : سالیانه حدود 4 هزار متر مربع تولید فرش در استان داریم که بخش اعظمی از آن صادر می شود .

وجود بازار خارجی برای فرش سیستان، اهمیت ساخت یک نشان تجاری قوی برای این محصول را ضروری ساخته است تا جایی که بتوان این فرش را روزی زیور خانه‌های هموطنان نیز کرد.