فارس رتبه نخست کاهش مخازن آب‌های زیر زمینی کشور

در ۱۵ سال گذشته کاهش بارندگی ها، خشکسالی‌های گسترده‌ای را برای استان در پی داشته، خشکسالی‌هایی که سبب افزایش برداشت آب از منابع زیر زمینی شد و همین موضوع این استان را با بحران جدی ایی مواجه کرده است.

رشیدی رئیس گروه نظارت و بازرسی منابع آب شرکت آب منطقه‌ای فارس می‌گوید: هم اکنون ۷۰ هزار چاه مجاز و ۱۸ هزار چاه غیر مجاز عمیق در استان وجود دارد که روزانه از این تعداد چاه ۱۶ هزار لیتر آب استحصال می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان افزایش برداشت منابع آبی زیرزمینی در چند سال اخیر، افت شدید این منابع را در پی داشته به گونه‌ای که تا چند سال گذشته برای رسیدن به آب، نیاز به ۱۰ متر حفاری بود، اما هم اکنون چاه‌هایی با عمق ۴۵۰ متر در نقاط مختلف استان حفر می‌شود.
کاهش منابع زیر زمینی در چند سال اخیر مشکلات عمده‌ای را برای استان به دنیال داشته است. خشک شدن ۱۰ تالاب و دریاچه دایمی و فصلی و پدیده فرونشست زمین در مناطق وسیعی از فارس بخشی از این مشکلات است.

معاون سازمان زمین شناسى و اکتشافات معدنى منطقه جنوب کشور می‌گوید: هم اکنون در حدود ۷۰ درصد از دشت هاى فارس از جمله دشت مرودشت، ارژن، شیراز و دشتهاى جنوب خاورى فارس، نقش رستم، دشت کوه سپید پدیده فرونشست زمین رخ داده است.
پدیده فرونشست زمین، شامل فروریزش یا نشست رو به پائین سطح زمین است که بیشتر به دلیل برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی و خالی شده حفره‌های زیر زمین صورت می‌گیرد.

با توجه به اینکه استان فارس، استانی کشاورزی است و بیشترین مصرف آب در این استان نیز به همین دلیل در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد بهترین راهکار برای کاهش مصرف آب، اصلاح بخش کشاورزی این استان در جهتی است که بتوان نیاز کمتری به منابع آبی داشت.
سید ابراهیم دهقانیان مسوول اداره توسعه سامانه‌های آبیاری نوین جهاد کشاورزی فارس‌ می‌گوید: با اجرای طرح‌های آبیاری نوین و راه اندازی کشت‌های گلخانه می‌توان از منابع آبی استان به صورت بهینه استفاده و محصول بیشتر و با کیفیت تری نیز به بازار عرضه کرد.
اجرای طرح نوین آبیاری، چند سالی است که در دستور کار مسولان جهاد کشاورزی استان قرار گرفته، اما تا کنون فقط ۵۰ درصد از زمین‌های کشاورزی استان مجهز به این گونه طرح‌ها شده اند.
عبدالمطلب عزیزی کشاورز بخش سیدان شهرستان مرودشت که به کشت گوجه فرنگی مشغول است می‌گوید: از وقتی که زمین‌های کشاورزیم را مجهز به سیستم آبیاری قطره‌ای کرده ام علاوه بر افزایش تولید و کیفیت محصول، ۵۰ درصد هم در مصرف آب صرفه جویی شده است.
محمد مهدی قاسمی رئیس جهاد کشاورزی فارس می‌گوید: به کشاورزانی که زمین‌های کشاورزی خود را به طرح نوین آبیاری مجهز کنند تسهیلات مناسب پرداخت می‌شود.
هر چند برخی از کشاورزان استان در چند سال اخیر با دریافت این تسهیلات توانسته اند روش‌های جدید آبیاری را جایگزین آبیاری غرقابی کنند، اما برخی دیگر گویا تمایلی به اصلاح الگوی آبیاری نداند مثل فریدون دهقان کشاورز بخش سیدان شهرستان مرودشت که هزینه بالای این شیوه آبیاری را علت استفاده نکردن از سیستم‌های آبیاری نوین می‌داند.

استفاده از کشت‌های گلخانه‌ای نیز به دلیل نیاز کم آبی این گونه کشت‌ها و بهره وری بیشتر در چند سال اخیر در فارس افزایش یافته است، هر چند به نظر می‌رسد این گونه کشت‌ها نیز هنوز آنچنان که باید توسعه نیافته است.

به گفته معین مدیر عامل شرکت عمران و توسعه، در گلخانه این شرکت با بهره گیری از سیستم‌های نوین آبیاری تولید گل شاخه بریده حدود دوبرابر افزابش یافته است و تا ۹۵ درصد در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.

 

به اعتقاد کارشناسان، استان فارس هم اکنون در شدید‌ترین وضعیت خشکسالی قرار گرفته است.
این تهدید اگر ادامه یابد فردایی خطرناک را برایمان رقم خواهد زد و اگر به درستی مدیریت شود به فرصتی گرانبها برای رشد و توسعه استان بدل خواهد شد.
آب به هراندازه که بخواهیم در دسترس ما نیست، پس باید با مدیریت صحیح و علمی، آن را هدر ندهیم.