اخبار و تحولات حوزه اقتصادي (از 5 الي 10 اسفند)

در اين گزارش اخبار و تحولات در حوزه اقتصادي کشور در هفته دوم اسفند ( شنبه 5 تا پنجشنبه 10 ) مورد بررسي قرار گرفته است  که در مهمترين رويدادهاي اقتصادي اين هفته مي توان به آرامش نسبي در بازار ارز و  سکه ، سفر رئيس جمهور به جنوب براي افتتاح چندين طرح مهم اقتصادي و تبعات اعمال بسته سياستي بانک مرکزي در خصوص کنترل نرخ ارز ، بازگشايي نمايشگاه هاي فروش بهاره ، جنب و جوش در بازار شب عيد و رقابت بانک ها براي جذب سپرده هاي بانکي با نرخ 20 درصد اشاره کرد.

بودجه 97

در جریان رسیدگی به لایحه بودجه سال 1397 کل‌کشور، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ميزان دخل و خرج سال آینده دولت را تعیین و تصویب کردند. بودجه ۹۷ از حیث منابع بالغ بر ۱۲.۱۷۵.۵۷۳.۷۳۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال (دوازده میلیون و یکصد و هفتاد و پنج هزار و پانصد و هفتاد و سه میلیارد و هفتصد و سی و نه میلیون ریال) و از حیث مصارف بالغ بر ۱۲.۱۷۵.۵۷۳.۷۳۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال (دوازده میلیون و یکصد و هفتاد و پنج هزار و پانصد و هفتاد و سه میلیارد و هفتصد و سی و نه میلیون ریال) است.

البته نمايندگان در اين هفته مصوبات ديگري داشتند که در حوزه اقتصادي و مهمترين آنها عبارتند از ؛ تصويب پرداخت وام ۱۵ میلیونی ازدواج در سال 97 ؛ با دوره بازپرداخت پنج‌ساله و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است گزارش عملکرد این بند را هر شش ماه یکبار به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

همچنين نمایندگان به دولت اجازه دادند به منظور افزایش مشارکت با بخش خصوصی در بهره برداری طرح ها و پروژه های تمام شده، قرارداد انعقاد کند. ضمن آنکه براي همسان سازی حقوق بازنشستگان به دولت اجازه دادند تا سقف ۱۰ هزار میلیارد ریال از کمک های بلاعوض قوا برای همسان سازی حقوق بازنشستگان هزینه کنند. و خبر ديگر اينکه نمایندگان مجلس بانک ها را مکلف به پذیرش اوراق اسناد مالی اسلامی از پیمانکاران عمرانی به عنوان ضمانت تسهیلات پرداختی کردند.

 بازار سرمايه ( بورس )

بازار سرمايه يا بورس اوراق بهادار در هفته اي که گذشت شاهد رفتار محتاطانه از سوي سهامداران بود و يک روند کم نوساني را پشت سر گذاشت بطوريکه میانگین نوسان شاخص کل در ۴ روز معاملاتی هفته جاری کمتر از ۱۵ واحد بوده است. با توجه به برخي مسايل مطرح شده در فضای  سیاسی از قيبل موضوع قطعنامه شوراي امنيت در خصوص مداخله ايران در امور يمن، بورس تهران اين هفته روزهای کم‌رمق و نزولی را سپری کرد و همچنان برخی نگرانی‌ها از آینده  ، سرمايه گذاران در بورس را مردد کرده است. بر این اساس، شاخص کل بورس با وجود رشد در ساعت هاي ابتدايي اول هفته در نهایت تقریبا بدون تغییر در کانال ۹۸ هزار واحدی قرار گرفت که در نهايت با توجه به کمبود نقدینگی در بازار سرمايه ، اين هفته شاخص کل بيشتر از ۲ واحد رشد نداشت و در پایان روي عدد 97 هزار و 961 واحد ايستاد.

به اعتقاد کارشناسان و فعالان بازار سرمايه مهم‌ترین‌ عامل اثر‌گذار بر ایجاد روند کم‌رمقي معاملات بورس در روز‌های اخیر بسته سياستي بانک مرکزي در خصوص کنترل نرخ ارز ( انتشار گواهی سپرده ارزي و ريالي با نرخ 20 درصد و پيش فروش سکه) که همراه با  کاهش ریسک‌ بوده  با استقبال سرمايه گذاران بورس مواجهه شده و همين امر منجر به افت قیمت سهام شده است.

انتشار گواهی سپرده ۲۰ درصد منجر به ابطال ۹۵۰۰ میلیارد تومان از اوراق صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت گردیده است.  صندوق ها یکی از مشتریان بازار بودند که در کنار اوراق مختلف سهم هم می خریدند این فشار ابطال  و خروج پول آنها  را موقتا از چرخه های خرید  بازار حذف کرده است  و یا  کمرنگ  شده اند. هر چند قرار بود انتشار گواهی سپرده به مدت دو هفته انجام شود و عملا نیز از ابتدای هفته آینده این مهلت به پایان می‌رسد اما شنیده‌ها حاکی از این است که دولت  قصد انتشار اوراق اسناد خزانه اسلامی با نرخ بیست و نيم (5/20) درصد را دارد . اگرچه کارشناسان معتقدند دولت برای مهار دلار راه دیگری ندارد اما اين اقدام دولت بر روند معاملات سهام اثر خواهد گذاشت.

خبر ديگر اينکه مدیرعامل بورس کالا از تامین مالی شرکت های  سایپا با فروش خودرو سراتو، ذوب آهن اصفهان، شرکت انتخاب، پتروشیمی ایلام، سیمان خوزستان، فولاد مبارکه و شرکت نفت پاسارگاد به زودي با ارزش ۲۵هزارمیلیارد ریال در بورس کالا خبر داد که نشان ظرفيت بازار بدهي کشور براي تامين مالي بنگاهها و شرکت ها دارد.

مسعود نیلی دستیار اقتصادی رئیس جمهور،  6 اسفندماه 1396 در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد در بخشی از صحبت‌های خود به نحوی رشد شاخص بورس را از ثمرات گشایش‌های پسابرجام اعلام کرده است در حاليکه به اعتقاد فعالان بازار سرمايه و برخي از اقتصادانان باوجود اینکه شاخص کل بورس تهران در زمستان 94 و پس از اجرایی شدن برجام رشد مناسبی را با لیدری گروه خودرو برای مدت سه ماه آغاز کرد اما به نظر می‌رسد بخش مهمی از این رشد ناشی از صنایع شاخص ساز و متعاقبا ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی بود. در واقع بررسی دوره‌های رشد بازار سرمایه نشان می‌دهد که صعود شاخص کل عموما ناشی از رشد قیمت‌های جهانی یا افزایش نرخ دلار (تضعیف ریال) بوده است. در زمستان 94 نیز قیمت اکثر کالاهای اساسی و به ویژه نفت با رشد قابل توجهی مواجه شدند که باعث رشد قیمت سهام شرکت‌های پترو پالایشی، فلزات اساسی و سنگ‌آهنی شد و شاخص کل را با رشد قابل ملاحظه مواجه ساخت. نکته قابل تامل این است که صنایعی که انتظار می‌رفت از پسابرجام بیشترین نفع را ببرند (هم‌چون گروه خودرو و گروه بانک)، پس از چند ماه رشد قیمتی با افول و نزول قابل توجهی مواجه شدند و سودآوری آنان بهبود نیافته است.

مدیرعامل فرابورس با انتقاد از آسیب‌های اوراق سپرده بانکی با سود20 درصدی از ضرر یک شبه مردم و کاهش 3 درصدی بازار بدهی 38 هزار میلیارد تومانی خبر داد.

انتشار ۳۲ هزار میلیارد تومان اوراق اسلامی تا دی‌ماه و بازپرداخت ۴.۷ میلیارد تومان تا پایان سال ؛ طبق آمارها تا دی ماه امسال ۳۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق اسلامی منتشر شده است. بر اساس آمارها اسناد خزانه اسلامی میان‌مدت سهم 69 درصدی داشته و ارزش اوراق آن 22 هزار و 500 میلیارد تومان است. همچنین اسناد خزانه کوتاه‌مدت با سهم 15 درصدی 5 هزار میلیارد تومان صکوک مرابحه با 4 هزار میلیارد تومان و سهم 12 درصدی، اوراق مشارکت با ارزش اوراق هزار میلیارد تومانی و سهم 3 درصدی به ترتیب در رتبه‌های اول تا چهارم قرار می‌گیرند. بنابر جزئیات این آمار تا پایان دی‌ماه 32 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق منتشر شده است. 

ارز

اگرچه ورود دیرهنگام دولت به بازار ارز، زمینه را برای سوداگری دلالان در بازار فراهم کرد و عملا نرخ را به فضای غیرمنطقی وارد نمود، اکنون ارزهای بانک مرکزی در بازار بدون مشتری باقی مانده است. بازار ارز چند روزی هست که روی آرامش را دیده است. نرخ دلار به کانال ۴۵۰۰ تومانی بازگشته و حتی در معاملات ساعات پایانی هفته‌ اي که گذشت نیز، قیمت به زیر ۴۵۰۰ تومان هم در برخی از صرافی‌ها رسیده بود. این همان نرخ سرکشی بود که به دلیل ورود دیرهنگام دولت به بازار، آنقدر می‌تاخت که همه را نگران کرده بود. نرخی که به ۵ هزار تومان هم رسید و همه را متعجب کرد. از طرفي  کامران ‌ندری، مدیرگروه‌بانکداری‌اسلامی اظهار داشت: بانک مرکزی اعلام کرده که انتشار گواهی‌ها به مدت ۲ هفته ادامه خواهد داشت که البته یک هفته آن به پایان رسیده و یک هفته دیگر آن باقی مانده است.البته ادامه این روند به بازار ارز وابسته است و اگر بازار ارز به تعادل برسد انتشار این گواهی‌ها تمدید نخواهد شد.

اين در حالي است که به گفته رئیس کل بانک مرکزی مردم ضمن استقبال از اوراق گواهی سپرده ریالی، تمايلي براي سرمايه گذاري در اوراق سپرده ارزی و پیش فروش سکه نشان ندادند . رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد: در هفته اول اجرای بسته جدید بانک مرکزی، ميزان استقبال آحاد جامعه از گواهي سپرده ريالی مبتنی بر ارز و پيش فروش سکه چندان زياد نبوده اما فروش اوراق گواهی سپرده ريالی با استقبال قابل توجهی مواجه شده است. بطوريکه حدود 101 هزار ميليارد تومان اوراق سپرده ريالي صادر شده است .

به اعتقاد کارشناسان و صاحب نظران اقتصادي عدم آشنايي مردم با کارکرد گواهي سپرده ارزي ، عدم اطلاع از نحوه محاسبه سود و مبناي قيمت متوسط يک ماه سامانه سنا و عدم قطعيت پرداخت سود اين گواهي ها براساس ارز ا؛ تفاقي که در سال هاي اخير با توجه به کمبود دلار براي گواهي هاي صادراتي اتفاق افتاد و براساس ريال محاسبه و پرداخت شد سبب شده که خيلي از گواهي سپرده ارزي استقبال نشود.

نصب اولین دستگاه صراف الکترونیک در ایران؛ اين دستگاه در هتل عباسی اصفهان نصب شده است .و خبر ديگر اينکه در اين هفته خرید الکترونیکی ارز امکانپذير شد. سامانه جامع تجارت با انتشار اطلاعیه‌ای از عملیاتی شدن خرید الکترونیکی ارز از دوشنبه 7 اسفند خبر داده است. کاربران مي توانند درخواست خريد ارز خود را از صرافي‌ها در سامانه ثبت کنند.  در فاز نخست، اين امکان براي درخواست‌هاي خريد داراي نوع ارزهاي يورو و يوآن فراهم شده است.

خبر ديگر اينکه یک مجله آمریکایی نوشت: دولت ایران برای دور زدن تحریم‌ها به بیت کوین پناه برده است. سال گذشته گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد دولت ایران برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی به سمت ارز الکترونیکی بیت کوین کشیده شده است اما دولت و در راس آن مسئولان بانک مرکزي بارها اعلام کرده اند هرگز چنین اقدامی صورت نگرفته است ضمن آنکه با هشدارهايي به هموطنان خواستار عدم ورود به اين بازار و سرمايه گذاري در ارزهاي ديجيتال شده اند و اعلام کرده اند کدر قبال تحمل ضرر و زيان بانک مرکزي هيچ گونه مسئوليتي ندارد و معاملات با ارز ديجيتال از نظر قانون پذيرفته نيست .

روز چهارشنبه تا ساعت 17 نرخ دلار در بازار صرافان مجاز خیابان فردوسی تهران  نرخ سنا خرید 4454 و  فروش 4455 تومان بود که عملا صرافي ها دلاري براي فروش نداشتند و هر يورو نرخ سنا خرید 5428 و  فروش 5429 تومان بود که فروخته نمي شد .همچنين به گفته پلیس آگاهی هیچ گونه خرید و فروش ارز از سوی دلالها و صرافان غیر مجاز در بازار صورت نمی گیرد و بازار سیاه تشکیل نشده است.

 سکه

در حالی که قرار بود سی و نهمین حراجی سکه روز شنبه 5 اسفند در شعب بانک کارگشایی انجام شود اما عدم برگزاري حراج کافی بود سکه نقدی از يک ميليون و 480 هزار تومان به يک ميليون 525 هزار تومان افزایش یابد. شرکت‌کنندگان در حراجی ‏‎ سکه روز شنبه با وجود مراجعه به بانک کارگشایی با اطلاع از توقف برگشتند. و همين خبر موجب افزايش قيمت سکه در بازار شد. بعد از آن تاکنون بعد بیش از ٣٠ حراجی برگزار شده است .

از طرفي مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی گفته است  عرضه سکه بهار آزادی از طریق برگزاری حراج در بانک کارگشایی توسط بانک مرکزی ادامه خواهد داشت. بانک مرکزی طرحی را در مورد کاهش تعداد روزهای حراجی از سه به دو و حتی یک روز را بررسی کرد، اما به دلیل حساسیت بالا به حراجی و فروش سکه در بانک کارگشایی فعلا قرار است این حراجی سه روز در هفته برگزار شود. همچنين حراج سکه تا پایان سال جاری ادامه دارد، در سال جدید بر اساس ارزیابی بازار تصمیمات برای حراج سکه اخذ می شود.

با پیش فروش حدود ۳۰۲ هزار قطعه سکه در فاصله حدود هشت روز نزدیک به ۴۲۰ میلیارد تومان جذب شبکه بانکی شده که البته رقم قابل توجهی نیست و تاکنون تعداد قریب به ۲۰۰ هزار سکه تمام بهار آزادی و بیش از ۱۵۰ هزار سکه نیم بهار آزادی از طریق حراج در بانک کارگشایی به متقاضیان عرضه شده است.

محمد کشتی آرای، رییس‌کمیسیون تخصصی‌طلا و جواهر اتاق اصناف‌ ایران علت افزایش قیمت سکه طی روزهاي شنبه و يکشنبه اين هفته را از یک‌سو افزایش تقاضا و از سویی افزایش نرخ ارز دانست و بانک مرکزی روز شنبه به دلیل عدم استقبال از حراج سکه، این طرح را متوقف کرد که این عامل نیز موثر بر افزایش قیمت سکه بود. قیمت سکه در حال حاضر حباب ندارد. به دلیل فعل و انفعالات اقتصادی قیمت سکه تا پایان سال قابل پیش بینی نیست.

از طرفي فعالان بازار و کارشناسان اقتصادي در همايش بررسي سياست هاي پولي و چالش هاي بانکداري و توليد معتقد بودند با توجه به روند بازارهاي جهاني هنوز سرمايه گذاري در سکه مي تواند يکي از گزينه هاي کم ريسک براي سرمايه گذاران ريسک گريز باشد.

بازرگاني خارجي

مدیرکل دفتر برنامه ریزی تجاری سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد: مجموعه مبادلات تجاری ایران در ۱۰ ماه نخست امسال با ۱۲ درصد رشد نسبت به دوره مشابه پارسال، به ۸۰ میلیارد دلار رسید. مجموعه مبادلات تجاری یعنی صادرات و واردات کشور (بدون احتساب نفت) در ۱۰ ماه نخست امسال ۱۳۵ میلیون تن اعلام شده است که از نظر وزنی چهار دهم درصد نسبت به دوره مشابه افزایش یافته است.

و خبر ديگر اينکه گمرک ایران اعلام کرد: انواع خودرو وارداتی در ۱۱ ماه امسال به ۶۶ هزار و ۱۹۶ دستگاه به ارزش یک میلیارد و ۷۵۶ میلیون و ۷۰۸ هزار دلار رسید.

افت و خیز صادرات ایران در بازارهای جهانی نشان می‌دهد که از میان ۲۰مقصد صادرات کالای کشور، صادرکنندگان در۱۰ ماه منتهی به دی سال جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ،در ۱۰ بازار هدف توانسته‌اند رشد صدور کالا را ثبت کنند و در ۱۰ بازار دیگر افت صادرات را تجربه کرده‌اند. بیشترین بازارگشایی ایران در اندونزی و تایلند بوده است و بازار کالاهای ایرانی در ژاپن، ایتالیا و جمهوری آذربایجان وضعیت خوبی ندارد.

همچنين آمار منتشرشده از روند جذب سرمایه خارجی در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری بیانگر آن است که کشورهای افغانستان، ترکیه، چین، آلمان و فرانسه رکورددار تزریق پول به بخش‌های صنعت، معدن و تجارت کشور بوده‌اند. آمارهای اعلام شده حاکی از آن است که در مدت زمان مورد بررسی افغانستان با اخذ مجوز برای سرمایه‌گذاری در ۱۶ طرح عنوان رکورددار تزریق سرمایه در طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری را به خود اختصاص دهد.

مبادلات تجاری ایران با 28 عضو اتحادیه اروپا در سال 2017 روندی رو به رشد داشته، به‌طوری‌ که کل مبادلات تجاری کشورمان با منطقه یورو با رشد 53 درصدی نسبت به سال قبل از آن به بیش از 21 میلیارد یورو رسیده است؛ این ارقام از بهبود تراز تجاری و رونق اقتصادی پس از برجام حکایت دارد. تراز تجاری دو طرف به میزان 600 میلیون یورو به نفع اتحادیه اروپا است.

در سال 2016 نیز تجارت دو طرف 78 درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و به 13میلیارد و 744 میلیون یورو رسیده بود. واردات اتحادیه اروپا از ایران در سال 2017 با رشد 85 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 10 میلیارد و 200میلیون یورو رسیده است. کشورهای اروپایی در سال پیش از آن 5 میلیارد و 500میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بودند. عامل مسلط در رشد تجارت کالایی ایران، به دلیل صادرات سوخت‌های معدنی است.

شینهوا خبرگزاري رسمي چين اعلام کرد : ایران با توجه به چالش های تجاری با امارات متحده عربی در حال افزایش مناسبات اقتصادی و تجاری خود با قطر و عمان است.

احمد فرهی، عضو اتاق بازرگانی کاشان و فعال صنعت فرش گفت : در حالیکه در سال 85، 17 هزار تن فرش دستباف به خارج صادر میکردیم، این رقم در سال 95به عدد 5.7 هزار تن رسیده است. کاهش حمایت‌های دولتی و کم شدن روابط تجاری ایران و کشورهای عربی، باعث کاهش صادرات فرش دستباف ایران شد

بررسی آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از تصویب ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار انواع طرح های صنعتی، معدنی و تجاری در هیات سرمایه گذاری خارجی از ابتدای امسال تا پایان آذرماه است. این حجم سرمایه گذاری خارجی از تعداد ۵۸ طرح در ۹ ماه امسال حاصل شده و در هیات سرمایه گذاری خارجی به تصویب رسیده است

افت شدید صادرات محصولات کشاورزی؛ در حالیکه در سال 92 بیش از 4.5 میلیارد دلار در کشاورزی صادر میکردیم، اکنون این رقم به کمتر از 4 میلیارد دلار رسیده است.

 توليد

معاون صادرات و امور بین الملل گروه صنعتی ایران خودرو از صادرات ۱۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۹۷ خبر داده است و گفته ۷۵ درصد از این تعداد به کشورهای منطقه خاورمیانه و آفریقا و ۲۵ درصد نیز به کشورهای CIS، آسیایی و آمریکای لاتین و اروپا صادر خواهد شد.

 و خبر ديگر اينکه گروه خودروسازی سایپا با ثبت نام ۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو ساندرو استپ وی در مدت زمان دو ساعت و نیم ، رکورد فروش اینترنتی در کشور را از آن خود کرد.

و خبر ديگر اينکه اکونومیست نرخ رشد اقتصادی ایران در سال 2018 را ۵.۷ درصد اعلام  کرده است و با این حساب تولید ناخالص داخلی سرانه را 5879 دلار به ازای هر نفر برآورد کرده است که با توجه به برابری قدرت خرید یا همان22 هزار و 60 دلار می شود. اکونومیست همچنین از رسیدن تورم ایران به۱۳.۵ درصد در سال 2018 خبر داده و جمعیت را  82 میلیون نفر تخمین زده است. ضمن این که تراز بودجه را با کسری معادل 2 درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده است.

برخی کارشناسان معتقدند نرخ رشد اقتصادی سال آینده در خوشبینانه ترین حالت بین 2 تا 4 درصد است، اما محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره پیش بینی می کند که  با بودجه 97 دولت انتظار رشد 6 درصدی را برای اقتصادی خواهد داشت. بنا به گفته نوبخت بودجه سال آینده رشد سرمایه گذاری را به 11.2 درصد و نرخ تورم را همچنان یک رقمی و بیکاری را حداقل یک واحد درصد خواهد رساند. نوبخت این اعداد را به اتکا کارنامه بودجه سالهای 95 و 96 اعلام کرده است.آنطور که گزارش های دولتی نشان می دهد در سال 1395 به میزان 283 هزار میلیارد تومان عملکرد با رشد اقتصادی با نفت 10.8 درصد و بدون نفت 6.2 درصد بدست آمد.

رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با اشاره به مبادلات و همکاری های اقتصادی خوب ایران و فرانسه در سالهای اخیر که به سطح قبل از تحریم ها رسیده است گفت: تقریبا با تمام شرکتهای بزرگ فرانسوی قرارداد بسته ایم که منابع دوطرف در آنها لحاظ شده است. در بخش خودرو شرکت ایران خودرو با پژو، سایپا با سیتروئن و ایدرو با رنو قراردادهایی را امضا کرده اند که حاصل این همکاری ها و سرمایه گذاری مشترک عرضه شش خودروی جدید به بازار ایران در سال آینده است.

رئیس سازمان مالیاتی از کاهش مالیات تولیدکنندگان از ۲۵ به ۲۰ درصد در صورت تصویب دولت و مجلس خبر داد، از آنجا که ذینفع اصلی مالیات یعنی سازمان امور مالیاتی خود پیشنهاد دهنده است پس تولیدکنندگان بايد خيلي از اين خبر خوشحال باشند.

 نظام بانکي

براساس اعلام اولیه مهلت عرضه اوراق با نرخ سود 20 درصد 14 روز است. این اوراق از روز شنبه 28 بهمن ماه عرضه شدند. به این ترتیب پایان 14 روز می شود جمعه 11 اسفند که در این صورت پنج شنبه 10 اسفند آخرین روز عرضه خواهد بود. اما اگر مقصود سیاست گذار پولی کشور 14 روز کاری بوده باشد، با احتساب تعطیل رسمی سه شنبه اول اسفند و جمعه ها، زمان پایان عرضه اوراق 20 درصدی 14 اسفند ماه خواهد بود.

فروش ۱۰۰ هزار میلیاردی اوراق گواهی سپرده با سود ۲۰ درصد فعلا با توجه به اختلاف پنج درصدی که با سود حساب‌های سپرده مدت‌دار دارد، ۵۰۰۰ میلیارد تومان ضرر برای بانک‌ها ایجاد کرده است. در حالی این رقم می‌تواند تا پایان دوره انتشار گواهی سپرده تشدید شود که هنوز مشخص نیست قرار است این زیان چگونه تامین و جبران شود.

مجوز افتتاح شعبه برای بانک پاسارگاد در هند مورد تایید مقامات دهلی نو قرار گرفته است؛ ضمن اینکه بانک های ژاپنی هم برای سرمایه گذاری در ایران ابراز علاقمندی کرده اند.

حسین عبده تبریزی مشاور اقتصادي وزير راه و شهرسازي معتقد است ؛ سودهای موهومی بوده است که حجم نقدینگی دولت آقای روحانی را از رقم ۴۸۰ هزار میلیارد به ۱۴۵۰ هزار میلیارد تومان رسانده است؛ به‌دلیل همین نقدینگی است که حالا تقاضا برای ارز تا این حد افزایش یافته است. شگفتا که حالا می‌خواهیم با توزیع سود موهوم بیشتر، قیمت ارز را کنترل کنیم! با این خط استدلال، اگر قیمت ارز کنترل نشد، آیا باید نرخ سود سپرده را به ۲۵ و ۳۰ درصد برسانیم!؟ به‌نظر می‌رسد جای علت و معلول را اشتباه گرفته باشیم. بالا بردن نرخ سپرده ممکن است چند هفته یا چند ماه، نرخ ارز را اندکی کنترل کند، اما توزیع سود خارج از توان بانک‌ها (سود موهوم) حجم پول را افزایش می‌دهد که مابه‌ازای کالاها و خدمات در بخش واقعی اقتصاد ندارد. افزایش سود موهوم به معوقه‌های بیشتر و به حجم پول بیشتری می‌انجامد که در میان‌مدت خود باعث افزایش نرخ ارز می‌شود. اگر قیمت ارز بالا می‌رود، در وهله اول به ‌دلیل پولی است که خلق شده و مابه‌ازای واقعی در بخش واقعی اقتصاد ندارد؛ بنابراین با خلق حجم پول بیشتر از این مجرا، منطقا قیمت ارز را نمی‌شود کنترل کرد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره بدهی ۶۳ هزار میلیارد تومانی دولت به سیستم بانکی گفت: این بدهی در موارد متعدد بوده و ارقام آن در دولت و بانک مرکزی متفاوت است. تابش درباره اینکه دولت ۶۳ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار است، اظهارداشت: این بدهی از گذشته بوده و رقم بدهی مورد تایید دو طرف نیست، بانک مرکزی عددی متفاوت از مبلغ دولت از بدهی ها گزارش می‌دهد، با این حال این مطالبات به قبل بر می‌گردد.

رییس‌کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران: ضریب نفوذ بیمه در دنیا ۶/ ۲ درصد و در ایران ۲/۲ درصد است و برای افزایش آن باید به سمت رشته بیمه عمر رفت.

رییس کل بانک مرکزی از تشکیل هیئت‌های تسویه مطالبات مالباختگان موسسات مالی خبر داد و گفت: این هیئت‌ها وظیفه دارند هرچه سریع تر دارایی‌های متعلق به سپرده‌گذاران را شناسایی کنند.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه­ گفت: با اتصال میر بیزینس بانک که سهامدار آن بانک ملی است به شبکه بانکی روسیه، امکان پوشش همه خدمات بانک‌های روسی با روبل و یورو وجود دارد.

پست بانک برای طراحی و اجرای ارز دیجیتال ملی فراخوان داد ؛ با توجه به اعلام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای طراحی ارز دیجیتال ملی در کشور، پست بانک ایران به عنوان بانک تخصصی حوزه ارتباطات کشور فراخوان شناسایی فعالان و نخبگان حوزه ارزهای دیجیتال را منتشر کرد.

وزیر اقتصاد با تاکید بر لزوم معرفی ابزارهای جدید برای سیاست‌گذاری در نظام بانکی، اظهارداشت: وزارت اقتصاد در زمینه تدوین قواعد کسب و کار برای تسهیل فعالیت فین تک‌ها تلاش می‌کند. کرباسیان با تاکید بر توسعه بانکداری الکترونیک همگام با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، گفت: بالندگی فناوری در بستر بانکداری الکترونیک، فرصت‌های تازه‌ای برای بهبود عملکرد فعالان اقتصادی و ایفای وظایف دولت‌ها فراهم کرده که می‌تواند به افزایش رفاه و تولید بینجامد، محیط کسب‌ و کار را ارتقا بخشد و اسباب توانمندسازی خانوارها و بنگاه‌های کوچک ‌و ‌متوسط بازمانده از قطار رشد را فراهم کند، شفافیت و اجرای دقیق‌تر تنظیم‌گری و اعمال قانون را محقق و تعامل میان دولت و ملت را تسهیل و تسریع کند.

قائم مقام بانک مرکزی از بکارگيري هوش مصنوعی در بانکداری خبرداده و گفت ؛ شعب فیزیکی سنتی بانک‌ها با شعب مجازی درآینده جایگزین می‌شود . کمیجانی درباره تاثیر ورود بازیگران جدید مانند فین‌تک‌ها به حوزه بازار پول بر کارایی نظام بانکی اظهارداشت: در یک تعریف ساده، فین‌تک کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است و فین‌تک‌ها، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوآوری هستند که سعی در ارائه بهتر و آسان‌تر خدمات مالی به مشتریان دارند.

 آمادگی ارس بانک اسپانیا برای اعطای خط اعتباری 100 میلیون یورویی به ایران؛ مدیرعامل ارس بانک اسپانیا از آمادگی اعطای خط اعتباری ریفاینانس (اعتبار اسنادی کوتاه مدت) 100 میلیون یورویی به ایران خبر داد.

رایزنی برای  بازگشایی نماد بانک صادرات در بورس تا پایان سال ؛ در حاليکه ابتداي هفته خبر ورشکسته شدن بانک صادرات با توجه به وضعيت صورتحساب هاي اين بانک که در مجمع آن ارائه گريد و حکايت از ورشکستگي اين بانک و مشمول ماده 141 قانون تجارت شده بود مدیرعامل اين بانک از رایزنی برای  بازگشایی نماد این بانک تا پایان سال جاری خبر داد و گفت: مدارک لازم را به سازمان بورس ارائه کرده‌ایم.

تورم

بانک مرکزی اعلام کرد: نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۶ نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۵ معادل ۹.۹ درصد است. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در بهمن‌ماه ۱۳۹۶ به عدد ۱۱۳.۴ رسید که نسبت به ماه قبل ۰.۹ درصد افزایش یافت. شاخص مذکور در بهمن‌ماه ۱۳۹۶ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۹.۴ درصد افزایش داشته است.

نرخ تورم شاخص بهای تولید کننده به ۱۰.۲ درصد رسید. شاخص بهای تولیدکننده در ایران در دوازده ماه منتهي به بهمن ماه ۱۳۹۶ نسبت به  دوازده ماه منتهی به بهمن ماه ۱۳۹۵ به‌میزان ۱۰.۲ درصد افزایش یافته است.  به گزارش بانک مرکزی، شاخص بهای تولیدکننده در ایران براساس سال پایه  ۱۰۰=۱۳۹۰ در بهمن ماه ۱۳۹۶ به عدد ۲۶۱.۶ رسيد که نسبت به ماه قبل ۱.۱ درصد افزايش داشته است.   این شاخص در بهمن ماه ۱۳۹۶ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۱۱.۹ درصد افزایش نشان می‌‌دهد.

تیمور رحمانی از اقتصادانان کشور با اشاره به بروز زمينه هاي بازگشت تورم دو رقمي در کشور گفت ؛ اقتصاد ایران در شرایطی قرار دارد که احتمال یک رکود بسیار شدید و کاهش قیمت‌ها را دارد، اگر سیاست‌گذار پولی با عدم مداخله گسترده خود اجازه ورشکستگی موسسات اعتباری و بانکی و از بین رفتن بخش قابل توجهی از سپرده‌ها را بدهد. از طرف دیگر، اقتصاد ایران به احتمال زیاد استعداد برگشتن به تورم‌های بالای دورقمی را دارد. افزایش‌های جهشی نرخ ارز، همچنین افزایش قیمت مسکن و حتی بخشی از افزایش قیمت سهام در ماه‌های اخیر نشانه آشکار شدن اثرات رشدهای بالای نقدینگی در سال‌های گذشته است که تاکنون نرخ بالای سود آن اثرات را به تاخیر انداخته بود. به‌دلیل عقب ماندن قیمت دارایی‌ها از نرخ تورم عمومی در طول حدود چهار سال گذشته و همچنین بر اساس آنچه که ادعا می‌شود بخش قابل توجهی از سپرده‌ها به درصد اندکی از سپرده‌گذاران تعلق دارد (که به معنی نابرابر شدن توزیع ثروت بر اثر بالابودن نرخ سود سپرده‌ها است)، اثر رشد‌های بالای نقدینگی بر قیمت کالاها و خدمات به طور نسبی کمتر از قیمت دارایی‌ها خواهد بود و حوادث ماه‌های اخیر نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد. در آن صورت، به نظر می‌رسد زورآزمایی نقدینگی و تنگنای مالی روی تورم در حال تغییر به نفع نقدینگی باشد. بنابراین لازم است سیاست‌گذار پولی برای مقابله با وضعیت منتهی به دو حالت کاملا متضاد رکود شدید و تورم بالا که دومی محتمل‌تر است، خود را آماده کند.

از طرفي با حذف ارز مبادله‌ای نهاده های مهم دامی و نرخهای جدید ارز مي بايست منتظر جهش قیمت های گوشت و مرغ در بازار باشیم .

طهماسب مظاهری در هفتمين همايش سياست هاي پولي و چالش هاي بانکداري و توليد و پنجمين همايش چشم انداز اقتصاد ايران در سال 97 گفت ؛  اقتصاد ایران به تورم ۱۵ درصد تا ۱۷ درصد نیاز دارد تا وارد رکود نشود.  در این صورت سود بانکی ۲۰ درصد و بهره بانکی ۲۷ درصد نیز قابل توجیه خواهد بود. بسته تسویه بدهی های بانک‌ها، دولت، تامین اجتماعی، بانک مرکزی بایستی سریعا تدوین و به مجلس پیشنهاد شود. این بسته در سال ۲۰۰۸ در آمریکا اجرایی شده و کره جنوبی نیز تجربه اجرای آن را دارد. در غیر این صورت به سمت بحران جدی و ناآرامی سیاسی پیش خواهیم رفت.

همزمان با سفر رئیس جمهوری و هیات دولت به استان هرمزگان فاز نخست شرکت صبا فولاد خلیج فارس با ظرفیت تولید ۱.۵ میلیون تن آهن اسفنجی (بریکت گرم) با اشتغال ۲۸۳ نفر مستقیم به بهره‌برداری ‌رسيد. میزان سرمایه‌گذاری این پروژه ۶۷۲۰ میلیارد ریال است که با سرمایه شرکت سرمایه‌گذاری و صندوق بازنشستگی کشوری انجام شده و در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس قرار دارد و با راه‌اندازی این طرح شاهد افتتاح اولین واحد تولید بریکت گرم (HBI) با رویکرد صادراتی در استان هرمزگان خواهیم بود.

مسکن

با توجه به اعلام بانک مرکزی مبني بر  افزایش ۲۲ درصدی قیمت مسکن طی یکسال اخیر ؛ تعداد معاملات آپارتمان های مسکونی شهر تهران در بهمن ماه سال ۱۳۹۶، به ۱۸.۴ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۷.۷ درصد افزایش نشان می دهد. البته با توجه به اختلاف آماري منابع مختلف اظهار نظر درباره رکود يا رونق بخش مسکن قدري سخت خواهد شد.

تاکنون سه منبع مختلف اقدام به انتشار آمار معاملات مسکن نموده اند که در مواردي با هم اختلاف بسياري دارند بطوريکه به عنوان نمونه رئیس اتحادیه املاک تعداد معاملات مسکن در بهمن ماه را ۲۰۸۶۲ واحد اعلام کرده ؛ بانک مرکزی تعداد معاملات مسکن در همين ماه را ۱۸۴۰۰ واحد و سامانه اطلاعات املاک کشور ( زیر نظر وزارت مسکن ) که  تعداد معاملات مسکن در کشور را بر اساس کد رهگیری به ترتیب هر منطقه اعلام می کند در مناطق ۲۲ گانه تهران در سامانه اطلاعات مسکن جمع زده شود در تهران در بهمن ماه فقط ۸۱۹۸ واحد به فروش رفته است و اگر اطلاعات وزارت مسکن در مورد تعداد معاملات مسکن  صحیح باشد بخش مسکن وارد مرحله رکود شده است نه رونق و جالبتر اينکه عین ابهام های فوق در آمار معاملات مسکن در اذر ماه نیز وجود داشته است .

معاون وزیر راه و شهرسازی: طی ۵ سال برای ۲۰ درصد کل شهر تهران پروانه ساختمانی صادر شد. به همین دلیل به یکباره اقتصاد مسکن دچار مشکل شد و خانه‌های خالی از سکنه در تهران به ۴۹۰ هزار واحد مسکونی رسید و سپس با فروکش کردن، این جذابیت رکودی بی‌سابقه در بازار مسکن رخ داد.

بازار ملک در ماه میانی زمستان با دو حرکت متفاوت از ناحیه حجم معاملات و تورم مسکن مواجه شد. میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان در تهران طی ماه گذشته ۵ درصد نسبت به دی افزایش پیدا کرد که بالاترین رشد ماهانه قیمت از اردیبهشت ۹۳ تاکنون محسوب می‌شود. سطح قیمت مسکن نسبت به بهمن پارسال 20.5 درصد رشد کرده است. تورم مسکن در شرایطی رکورد زده است که حجم معاملات بعد از سه ماه افزایش، در بهمن افت ماهانه 3.6 درصدی را تجربه کرد.

به اعتقاد کارشناسان تورم انتظاری و التهاب ارزی در هفته‌های اخیر به عنوان دو مولفه بیرونی پر اثر بر بازار ملک باعث تحریک تقاضای سرمایه‌ای در این بازار شده و روند طبیعی نوسان قیمت مسکن ناشی از پایان رکود معاملات مصرفی را به پرش قیمت در بهمن تبدیل کرده است.

جدیدترین آمار معاملات مسکن در بهمن ماه که توسط اتحادیه مشاوران املاک ارایه شده نشان می‌دهد تعداد قراردادهای خرید و فروش مسکن شهر تهران ۸.۶ درصد افزایش یافته و در مقابل، تعداد اجاره‌نامه‌ها ۲۹ درصد کاهش داشته است. به بیان دیگر، تقاضا برای خرید مسکن نسبت به تقاضای اجاره‌نشینی بالاتر بوده است. این نشانه می‌تواند حاکی از آن باشد که طی یک سال اخیر توان مستاجران تهرانی برای خرید بالا رفته و بخشی از این گروه از سوی مسکن استیجاری به سمت مسکن ملکی سوق یافته‌اند.

پژوهش خبری // گروه اقتصاد