انزوای فرد درپی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی ستاد علوم شناختی؛ سید کمال خرازی در آیین پایانی «هفته آگاهی از مغز» با اشاره به اینکه در مسائل اجتماعی با پدیده‌های پیچیده‌ای روبرو هستیم، گفت: شکل گیری رفتار‌ها در جامعه متأثر از کارکرد‌های جمعی مغز انسان هاست.

وی افزود: با استفاده از داده‌های عظیمی که در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد می‌توان با کمک علوم اجتماعی محاسباتی که زیرمجموعه علوم شناختی است، مدل‌های حاکم بر رفتار جوامع را ترسیم کرد و به شناخت دقیق پدیده‌های اجتماعی دست یافت.

خرازی با بیان اینکه در «عصر داده‌های حجیم» به علت ظهور شبکه‌های اجتماعی هستیم، گفت: شبکه‌های اجتماعی شمشیری دولبه است، از یک طرف موجب شفافیت در جامعه می‌شود و از آن می‌توان در مطالعات اجتماعی استفاده کرد، اما از طرف دیگر اعتیاد در استفاده از این شبکه‌ها می‌تواند آسیب‌های جدی بر مغز و ذهن انسان برجای بگذارد.

وی افزود: مغز یک ارگان اجتماعی است که از اجتماع بیش از ۸۶ بیلیون «نورون» تشکیل شده است به طوری که هر «نورون» چندین هزار پیوند با سایر نورون‌ها دارد و در مجموع یک شبکه عظیم داده پردازی را پدید می‌آورند.

دبیر ستاد علوم شناختی با اعلام اینکه شبکه‌های اجتماعی بر مغز انسان تأثیرمی گذارد، افزود: افرادی که معتاد به استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌شوند، از داشتن ارتباطات فردی با دیگران محروم شده، ساختار، عملکرد و توان مغزی آن‌ها دچار آسیب می‌شود.

خرازی در توضیح آثار مخرب اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی گفت: مغز انسان از دو نیمکره تشکیل شده است؛ نیمکره راست سیگنال‌های مختلفی چون تماس چشمی، بیان چهره، لحن، قیافه و شدت گفتار را که ما در تماس مستقیم خود با دیگران دریافت می‌کنیم پردازش می‌کند و اتصالات بیشتری با مراکز پردازش هیجان و احساسات، چون آمیگدال دارد، در حالی که نیمکره چپ داده‌های مکتوب را پردازش کرده از اتصالات کمتری با مراکز پردازش هیجانات و عواطف برخوردار است، بنابر این کسانی که فقط از نیمکره چپ خود استفاده می‌کنند و خود را از ارتباطات فرد با فرد محروم می‌سازند از نظر هیجانی دچار آسیب و منزوی می‌شوند.

دبیر ستاد علوم شناختی همچنین درباره سوء استفاده از شبکه‌های اجتماعی و آثار سیاسی و امنیتی آن افزود: حتی مدیران سابق فیس بوک چون سین پارکر نخستین رئیس فیس بوک و چاماس پالی هپیاتیا معاون سابق فیس بوک درباره آثار روانی و اجتماعی فیس بوک سخن گفته اند و یا راجر مک نامی از سرمایه گذاران در فیس بوک معتقد است فیس بوک تهدیدی برای سلامت جامعه و دموکراسی محسوب می‌شود.

خرازی گفت: چاماس پالی هیپاتیا معتقد است شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بافت و تار و پود جامعه را ویران سازد، زیرا در آن‌ها حقیقت و دروغ و عوام فریبی با هم مخلوط می‌شوند. علاوه، شبکه‌های اجتماعی می‌تواند مورد سوء استفاده گروه‌های تروریستی، آشوبگران اجتماعی و تبلیغ گرایش‌های افراطی و یا سوء استفاده از اطلاعات شخصی افراد قرار گیرد.

دبیر ستاد علوم شناختی افزود: به همین علت حتی خانم ترزا می‌نخست وزیر انگلیس نیز در این اواخر علیه شبکه‌های اجتماعی و خطرات آن سخن گفته است و یا یک دادگاه فدرال آلمان علیه فیس بوک و فروش اطلاعات شخصی افراد توسط آن حکم صادر کرده است، از سوی دیگر شبکه بریت بارت در تبلیغ نژاد پرستی و برتری سفید پوستان آمریکایی که منجر به پیروزی ترامپ شد نقش اساسی داشته است.

خرازی با اشاره به اهداف و وظایف ستاد علوم شناختی در ترویج و توسعه این دانش در مراکز علمی، تحقیقاتی و تخصصی در سطح کشور، گفت: مغز سالم موجب خلاقیت، پیشرفت و تفکر است و آشنایی با ساختار‌ها و عملکرد مغز می‌تواند به توانمند سازی آن و پیشگیری از ابتلاء به اختلالات ذهنی و مغزی کمک کند.

در این مراسم محمد تقی جغتایی مشاور ارشد ستاد علوم شناختی و دبیر علمی هفته آگاهی از مغز، از این ارگان مهم بدن انسان به عنوان یک فرمانده مهم یاد کرد و افزود: تمامی مهارت‌های کلامی، حرکتی و ذهنی تحت کنترل مغز قرار دارد و اختلالات در این شبکه، به بیماری‌های مغزی و ذهنی منجر می‌شود.

وی با تشریح دیدگاه‌های متفاوت در ادوار گوناگون نسبت به مغز و عملکرد آن گفت: امروزه با پیشرفت دانش و ساخت ابزار‌های مدرن، تحول چشمگیری در مطالعه مغز صورت گرفته که با کمک آن می‌توان به پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها ناشی از اختلالات در شبکه مغزی شتافت.

جغتایی با بیان اینکه مغز انسان عنصر دینامیک و قابل تغییر بوده و قابلیت انعطاف پذیری دارد، گفت: تلاش‌های فراوانی برای آشنایی افراد جامعه با مغز و قدرت آن در سطح کشور انجام شده و ستاد علوم شناختی درصدد است تا با اجرای برنامه‌های متنوع علمی و آموزشی دانش عمومی در ارتباط با ساختار و عملکرد‌های مغز و راه‌های توانمندسازی مغز را در میان افراد جامعه افزایش دهد تا از این طریق بتوان از بروز بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات ذهنی و مغزی جلوگیری کرد.

آیین پایانی «هفته آگاهی از مغز» عصر جمعه ۱۱ اسفند با حضور جمعی از استادان، محققان دانش علوم شناختی و نیز دست اندرکاران جامعه ورزشی و هنری و اقشار مختلف مردم در محل باغ کتاب تهران برگزار شد.

«هفته آگاهی از مغز» با هدف آشنایی افراد جامعه با راه‌های توانمند سازی و ارتقای ذهن و مغز، سلامت روان، پیشگیری، تشخیص و کاهش اختلالات مغزی و برای سومین سال متوالی به همت ستاد توسعه علوم و فن آوری‌های شناختی در ایران برگزار شد.

در آیین پایانی این هفته، سیاوش صفاریان پور به عنوان «سفیر مغز و شناخت» و میزبان این برنامه در نشستی صمیمی با متخصصان حوزه‌های مختلف و نمایندگان جامعه هنری و ورزشی به گفت و گو پرداخت و احسان قائم مقامی از جامعه ورزشی و سروش صحت از حوزه هنرمندان نیز در مراسم اختتامیه این هفته شرکت داشتند.

در آیین پایانی هفته آگاهی از مغز همچنین از مروجان و محققان برتر حوزه مغز و علوم شناختی با اهداء جوایزی قدردانی بعمل می‌آید.

در «هفته آگاهی از مغز» که از روز ۴ اسفند در نقاط مختلف کشور آغاز شد، برنامه ها، همایش‌ها و نشست‌های تخصصی متعددی در سطوح دانش آموزی، دانشجویی و مردمی به منظور معرفی توانمندی‌های مغز، بهبود عملکرد آن و نیز راه‌های کمک به حفظ سلامت و بهداشت مغز در اماکن مختلف برپا شد.

در هفته آگاهی از مغز ۱۰ برنامه علمی و آموزشی از شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی پخش و برنامه‌های متنوع دیگری نیز در ارتباط با موضوع آگاهی از مغز به نمایش در آمد و دستورالعمل ویژه مراکز بهداشتی برای افزایش آگاهی مردم پیرامون بیماری‌های اختلالات مغزی نیز تدوین و در استان‌های کشور توزیع شد.

در هفته آگاهی از مغز همچنین چندین مطلب علمی از طریق کانال تلگرامی آگاهی از مغز در دسترس افراد جامعه قرار گرفت و مطالب علمی دیگری نیز در ارتباط با مغز کودک و اهمیت انعطاف پذیری مغز انتشار یافت.