آیا سرانجام به اَنجام می‌رسند؟!

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس در بولوار چهل مقام شیراز که عبور می‌کنی طرحِ در حال اجرایی نظرت را جلب می‌کند اینجا سال ۸۷ کلنگ ساخت باغ موزه‌ مشاهیر فارس بر زمین زده شده و طبق شواهد قرار بوده طی ۳ سال این طرح به مرحله اجرا برسد، اما حالا که یک دهه از آن روز می‌گذرد تکمیل این طرح ملی که تنها ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته به سرمایه گذار بخش خصوصی سپرده شد.

طبق آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی فارس، در این استان حدود ۲ هزار و ۵۰۰ طرح نیمه تمام وجود دارد که در انتظار تکمیل و بهره برداری هستند.
گِره در مسیر توسعه فارس
طرح‌های نیمه تمام استانی و ملی فارس حال و روز خوشی ندارند. طرح‌هایی که قرار بود با افتتاح آن‌ها چهره شهر‌ها و روستا‌های فارس رنگ دیگری به خود بگیرد سال هاست که در گیر و دارِ مسایل مالی گره‌ای شدند در مسیرتوسعه فارس.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی فارس که به همراه استاندار فارس و شهردار شیراز درحال بازدید از برخی طرح‌های نیمه تمام در شیراز بود می‌گوید درصورت تامین اعتبار ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان ، درخوشبینانه‌ترین حالت، ۱۵ سال برای تکمیل طرح‌های نیمه تمام فارس زمان نیاز است.

به گفته تاجگردون این طرح‌ها که بین ۱۵ تا ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند بیشتر در بخش‌های صنعتی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی، ورزشی، بهداشتی، درمانی و کشاورزی کلنگ زنی شده اند.
طرح‌هایی که که اگر تامین اعتبار شوند علاوه برتوسعه زیرساخت ها، تحول مثبتی در اشتغال و توسعه اقتصادی فارس ایجاد خواهند کرد.
بخش خصوصی در قامت یار کمکی
کارشناسان معتقدند از جمله ملاک‌های اقتصاد پویا در هر کشوری به طرح‌های عمرانی در آن سرزمین برمی گردد، اما مشکلات مالی در ایران باعث شده این ملاک تا حدی رنگ ببازد!
دولت که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کند امسال تنها ۶۰ هزار میلیارد تومان از بودجه کشور را به بخش عمرانی اختصاص داده در حالی که این رقم پارسال به ۷۸ هزار میلیارد تومان می‌رسید. کاهش ۱۸ هزارمیلیارد تومانی بودجه عمرانی و تعداد بی شمار طرح‌های نیمه تمام که برخی آمار‌ها آن را تا بیش از ۷۰ هزار طرح تخمین می‌زنند دولت را واداشته تا بر اساس تبصره ۱۹ قانون بودجه، اتمام طرح‌های نیمه تمام خود را در چارچوب اصل ۴۴ قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار کند.
بر اساس تبصره ۱۹ به دولت اجازه داده می‌شود برای جلب مشارکت بیشتر بخش خصوصی و تعاونی در اجرای طرح‌های منتخب جدید و نیمه تمام و بهره‌برداری طرح‌های تکمیل شده یا در حال بهره‌برداری، در قالب ساز و کار مشارکت عمومی-خصوصی انواع قرارداد را با بخش خصوصی و تعاونی منعقد کند.

به گفته رحیمی معاون عمرانی استانداری فارس، تبصره ۱۹ فرصت گرانبهایی فراهم کرده تا بخش خصوصی به میدان بیاید و طرح‌های نیمه تمام را به پایان برساند این موضوع هم به بخش خصوصی رونق بیشتری می‌بخشد هم سبب کوچک شدن و چابک شدن دولت وکاهش بارسنگین مالی می‌شود.
استاندار فارس هم اخیرا در جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی در استان فارس با تاکید بر اهمیت مشارکت بخش خصوصی در به اتمام رسیدن طرح‌های عمرانی از پیشنهاد اتاق بازرگانی شیراز مبنی بر تهیه فهرستی جامع از طرح‌های قابل واگذاری به بخش خصوصی حمایت و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان را مکلف کرد این فهرست را تهیه و برای واگذاری به بخش خصوصی در اختیار اتاق بازرگانی شیراز قرار دهد.
حالا رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز می‌گوید فهرست طرح‌های نیمه تمام استان به آن‌ها داد شده و در این زمینه کمیته ویژه واگذاری این طرح‌ها به بخش خصوصی در اتاق بازرگانی شیراز تشکیل شده؛ طرح‌ها بر اساس جذابیت سرمایه گذاری  و توجیه اقتصادی شناسایی شده اند و سرمایه گذاران می‌توانند با مراجعه به این کمیته از جزییات واگذاری‌ها و مشاوره بهره‌مند شوند.
به گفته رازقی بخش خصوصی استان فارس ظرفیت منحصر به فردی است که اگر زمینه حضور و مشارکت آن‌ها در اجرای طرح‌های نیمه تمام دولتی به خوبی فراهم شود، در توسعه عمرانی فارس و جنوب کشور تحول چشمگیری ایجاد خواهد شد.
تشویش‌ها و تشویق‌ها
یکی از رویکرد‌های اصلی در اقتصاد مقاومتی، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های بخش غیردولتی در اقتصاد کشور و مردمی کردن اقتصاد است؛ این موضوع به خصوص در طرح‌های عمرانی به دلیل اهمیت آن‌ها در توسعه کشور اهمیت زیادی دارد از این رو دولت عزم خود را جزم کرده تا با مشارکت بخش خصوصی طرح‌های نیمه تمام را به سرانجام برساند.
اما وجود برخی تشویش‌ها و نگرانی‌ها در دستگاه‌های اجرایی باعث کُندی واگذاری این طرح‌ها به بخش خصوصی شده است.
پویا کارشناس اقتصادی با اعتقاد به اینکه دستگاه‌های اجرایی بازاریابان خوبی نیستند؛ می‌گوید نا آشنایی دستگاه‌های اجرایی درباره روش‌های واگذاری، نبود نیروی فنی مناسب و کافی برای فعالیت در این حوزه در دستگاه‌های اجرایی از جمله عوامل کندی در روند واگذاری‌ها طرح‌های نیمه تمام به بخش خصوصی است.
به گفته این کارشناس اقتصادی برخی از مدیران دولتی هم با وجود اینکه واگذاری به قانون تبدیل شده است از اینکه متهم به رانت‌خواری در واگذاری‌ها شوند، چندان تمایلی به واگذاری طرح‌های عمرانی ندارند.
پویا همچنین معتقد است با توجه به این که تبصره ۱۹ قانون بودجه تنها به دولت اجازه واگذاری طرح‌ها داده شده، اما او را مکلف به این کار نکرده این موضوع باعث شده برخی دستگاه‌ها از زیر بار واگذاری طرح‌های نیمه تمام به بخش خصوصی شانه خالی کنند.
شاید همین موضوع بوده که تبادار؛ استاندار فارس را مجبور کرده بار‌ها به مدیران دولتی تذکر دهد در واگذاری‌ها طرح‌ها به بخش خصوصی اهمال کاری نکنند!
به باور کارشناسان، نفس موضوع واگذاری طرح‌های نیمه تمام به بخش خصوصی گامی رو به جلو در توسعه پایدار محسوب می‌شود، اما نباید این واقعیت را از نظر دور داشت نقش آفرینی سازنده بخش خصوصی در اتمام طرح‌های نیمه تمام مستلزم تخصیص برخی بسته‌های تشویقی برای حضور اثر بخش در به سرانجام رساندن طرح‌های نیمه تمام است.
در جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه فارس که هفته دوم مردادماه برگزار شد، استاندار با خبر خوش بسته‌ تشویقی برای واگذاری ۲۵۰ طرح نیمه تمام شناسایی شده در استان که قابلیت واگذاری به بخش خصوصی را دارد به جلسه آمد.

نخستین خبر خوش او نگرانی را از چهره مدیران اجرایی زدود. به گفته تبادار براساس تصمیمات اتخاذ شده در راستای اجرایی شدن تبصره ۱۹ قانون بودجه، مدیران دستگاه‌های اجرایی متولی واگذاری طرح‌ها به بخش خصوصی مصونیت قضایی خواهند داشت که این موضوع اطمینان خاطری برای مدیران خواهد بود تا در واگذاری طرح های نیمه تمام به بخش خصوصی اهتمام بیشتری داشته باشند.
خبر خوش دیگر، بخشودگی مالیات ۱۰ ساله برای سرمایه گذارانی بود که در تکمیل طرح‌های نیمه تمام مشارکت داشته باشند. همچنین براساس تصمیمات دولت تغییر کاربری در طرح‌هایی که جذابیت در سرمایه گذاری ایجاد می‌کند، امکان پذیر می‌شود.
تضمین خرید محصول، استفاده از فاینانس و پرداخت بخشی از سود تسهیلات بانکی به عنوان کارمزد یارانه از دیگر امتیازها به بخش خصوصی برای ورود به تکیمل طرح های نیمه تمام است.

زنگ تفریح نیست!
کارشناسان معتقدند در شرایطی که اقتصاد کشور دچار نوسان ، تورم و رکود شده است؛ حضور بخش خصوصی در کارزار اقتصادی می‌تواند برگ برنده‌ای برای پیشبرد اهداف دولت در کنار رونق بخشی به اقتصاد و توسعه عمرانی کشور باشد در این بین ارایه امتیاز‌ها به بخش خصوصی و برنامه ریزی‌های صورت گرفته برای اتمام طرح ها‌ی نیمه تمام، نوید بخش توسعه و شکوفایی اقتصاد کشور است به شرط اینکه مدیران دستگاه های اجرایی وقت را غنیمت بدانند و به قول استاندار فارس در واگذاری طرح‌های نیمه تمام به بخش خصوصی لحظه‌ای درنگ نکنند چرا که به گفته تبادار اکنون زنگ تفریح نیست!
* سیده نصرت شجاعی