پخش زنده
امروز: -
به مناسبت اربعین حسینی؛
صد نوا خیزد ز نای نینوایت یا حسین
هر سال، چشمان رسواگر و غمبار اربعین که می آید، همه جا مملو از سیاهپوشان عزای حسینی می‌شود چه آنان که قدم به قدم به آستانش رسیده اند و چه آنانی که دل‌های خود را رهسپار حرمش کرده اند و اشک ماتم می‌ریزند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، امسال در اربعین ۱۴۴۰، همانند دوستداران ولایت و رهروان امامت، جابرگونه عزم بیعت و لبیک با حسین علیه السلام را دارند، امروز از لباسهای مشکی تقویم، بوی قتلگاه سال ۶۱ قمری به مشام می رسد.
خوشا جاودانگی و شهادت امام شهیدان و یارانش، خوشا گریستن بر داغ های عظیم زینب علیه السلام، سوگواری برای مصیبت های سجاد علیه السلام و ناله برای بیتابی کودکان اسیر...
سلام بر اربعین که عاشورایی دیگر از غلبه خون بر شمشیر و حق بر باطل است، سلام بر اربعینیان در جای جای جهان.
«در واقع اربعین قبل از اینکه یک روز باشد نماد حرکتی انسانی - الهی و پیامبرانه در برابر جهل و جهالت برای بر کشیدن حماسه حق است»، این تحلیل واقع بینانه‌ای از حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد در خصوص اربعین حسینی است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: زیارت اربعین گذشته از اینکه یادآور قیام حیرت آور تاریخ انسانی است؛ زیارتی تأمل برانگیز است زیارتی که با روایت امام صادق مأثور است و نقل عام نیست.
وی با اشاره به مضامین زیارت اربعین افزود: در این زیارت به صورت خیلی دقیق چهره افرادی که در مقابل امام ایستادند چهره نمایی شده است اینکه آن‌ها در پی پست‌ترین و فرومایه‌ترین بهای دنیا بودند و در مقابل این افراد، هدف امام حسین (ع) بیداری، آگاهی و برگرداندن انسان به هویت خود بوده است.
حجت الاسلام و المسلمین مهدوی راد به نکته‌ای جالب درباره اصحاب امام حسین علیه السلام در روز عاشورا اشاره می‌کند کرد و گفت: این افراد به صراحت ببه این یقین و باور رسیده اند که با نهایت آگاهی امام را انتخاب کردند و مصداق آن ماجرای شب عاشوراست که امام جمعشان کرد و فرمود «بروید من ذمه شما را آزاد کردم آن‌ها با من کار دارند»؛ با وجود این غلط تاریخی که می‌گویند برخی رفتند، هیچ کس هم نرفت، همه آن‌ها که ماندند حرف زدند و هر کدام حماسه‌ای سرودند که چرا برویم؟ هر یک از یاران امام حسین قاطعانه جمله‌ای می‌گویند «ما اینجا آمدیم در کنار شما و با شما هستیم (علی نیاتنا و بصائرنا)» یعنی ما بر اساس یک نگاه و آگاهی برخاسته از فکر درونی اینجا آمدیم و کنار شما ایستادیم.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در خصوص پیاده روی اربعین حسینی افزود: همه مناسبت‌ها خصوصیاتی دارد، اما اینکه یک روز اختصاص به اربعین حسینی داده می‌شود، یک نماد برای نشان دادن این است که زندگی دارای هدف عالی و بلند و رهایی از دنیاست.
وی گفت: افرادی که در مسیر هستند و زائران را پذیرایی می‌کنند با اینکه ثروتمند هم نیستند، معتقدند که همه آنچه را که دارند برای کسانی که حماسه ایستادگی در مقابل باطل و بر کشیدن حق را می‌سرایند، نثار می‌کنند.
بد نیست اینجا بنا به منابع معتبر شیعی، درباره روز بیستم صفر اشاره شود؛ آمده است در این روز نخست روزی که اسرای کربلا از شام به مدینه مراجعت کردند و دوم روزی که جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر خدا (ص) از مدینه به کربلا وارد شد تا قبر حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را زیارت کند.
شیخ طوسی در کتاب «مصباح المتهجد» که حاصل گزینش دقیق و انتخاب معقول شیخ از روایات فراوان درباره تقویم مورد نظر شیعه درباره ایام و مناسبت‌ها است، در خصوص روز بیستم صفر نوشته است: روز ۲۰ صفر ـ یعنی اربعین ـ زمانی است که حرم امام حسین (ع) یعنی کاروان اسرا، از شام به مدینه مراجعت کردند و روزی است که «جابر بن عبدالله بن حرام انصاری»، صحابی رسول خدا (ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر امام حسین (ع) بشتابد و او نخستین کسی است از مردم که قبر آن حضرت را زیارت کرد.
اهل بیت امام حسین (ع) که پس از واقعه کربلا به عنوان اسیر به شام اعزام شده بودند، سرانجام به دستور یزید راهی مدینه شدند و در بیستم ماه صفر سال ۶۱ هجری به مدینه بازگشتند.
امام سجاد (ع) قبل از ورود به مدینه «بشیر بن جذلم» را که در سرودن شعر توانایی داشت، به شهر فرستاد تا خبر ورود اهل بیت (ع) و شهادت امام حسین (ع) را اعلام کند.
بشیر به شهر آمد و این اشعار را در رثای امام حسین (ع) و شهدای کربلا خواند: «یا اهل یثرب لا مقام لکم به/ قتل الحسین فادمعی مدرار الجسم منه بکربلا مضر / والراس منه علی القناة یدار»؛ «ای اهل مدینه دیگر در مدینه نمانید، حسین را کشتند، جسم عریان او را در کربلا رها کردند و سر او را بالای نیزه شهر به شهر گرداندند.» - وی خبر شهادت امام حسین علیه‌السلام را اعلام کرد، سپس گفت: هم اکنون علی بن حسین (ع) با عمه‌ها و خواهرانش، نزدیک شهر رسیده اند و من قاصد او هستم که جای او را به شما نشان دهم.
مردم با گریه و زاری به استقبال اسرا شتافتند. امام سجاد (ع) در بین مردم به سخنرانی پرداخت و خبر شهادت امام حسین (ع) و یارانش و اسارت اهل بیتش را اعلام کرد. آن حضرت، سایر مصائب کربلا همچون بر نوک نیزه کردن سر آن حضرت و شهر به شهر گرداندن اسرا را اعلام کرد.
در بخشی از سخنان امام سجاد (ع) آمده است: کدام دلى است که در این مصیبت نسوزد؟ و کدام چشمى است که نگرید؟ اى مردم می‌دانید که ما را پراکنده ساختند و به اسارت گرفتند و بی آنکه جرمى داشته و یا کار ناپسندى انجام داده و یا تغییرى در دین اسلام داده باشیم ما را از خانه و کاشانه آواره ساختند. اى مردم کدام قلبى است که از کشتن او شکسته نشود؟ و کدام دلى است که در این مصیبت محزون و غمناک نگردد؟ و کدام چشمى است که به یاد او اشک نریزد؟ و کدام گوشى است که از این فاجعه که به اسلام وارد ساختند، توان شنیدن آن را داشته باشد؟
هرگز با پیشینیان ما این چنین رفتار نکرده بودند. به خدا چنانچه پیامبر (ص) به جاى سفارشى که درباره ما کرده بود، فرمان مىداد که با ما نبرد کنند، هرگز از این بدتر نمىکردند. انا للّه و انا الیه راجعون، این مصیبت بزرگ و فاجعه سهمناک که بر ما روى آورد تا چه اندازه دردناک و سوزنده و سخت و تلخ بود. از خداى مىخواهیم که در برابر این شداید و مصائب اجر و رحمت عطا کند و از دشمنان ما انتقام کشد و داد ما مظلومان را از ستمکاران بازجوید. زیرا که او عزیز و انتقام گیرنده است.»
حضرت زینب (س) نیز در مدینه اقداماتی را در تبلیغ اهداف و پیام امام حسین (ع) و زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهیدان کربلا انجام داد که موجب ترس و وحشت حکومت یزید شد.
حضرت زینب (س) پس از ورود به مدینه و استقبال جمع زیادی از گروه‌های عزادار از وی «به طرف مسجد پیامبر (ص) حرکت کرد و در مقابل درب ورودی روضه نبوی در حالى که دو طرفِ درِ مسجد را گرفته بود، خطاب به پیامبر (ص) گفت: «یا جَدَّاه إِنّی ناعِیةٌ إِلَیْکَ أخِی الْحُسَیْنَ»ای جد بزرگوار، من خبر مرگ برادرم حسین (ع) را براى تو آورده ام.
زینب پیوسته گریه می‌کرد و اشک و آهش تمامى نداشت و هر بار که به برادرزاده اش على بن الحسین (ع) مى نگریست، اندوهش تازه و غمش افزوده می شد. سخن زینب (س) گویی آتش قیامی بود که علیه امویان شعله میگرفت. ام‌کلثوم نیز هنگام ورود به مدینه اشعاری در رثای امام حسین (ع) سروده است.
حضور حضرت زینب (س) در مدینه موجب شد که فرماندار مدینه؛ «سعید بن عمرو» احساس خطر کند. از این رو نامهای به یزید نوشت و او را از جریان امر و چگونگی خطر دعوت حضرت زینب (س) آگاه کرد. بلافاصله از سوی یزید دستوری دائر بر اخراج آن حضرت از شهر رسید؛ امّا حضرت زینب (س) به موضعگیری پرداخت و گفت: خدا میداند چه بر سر ما آمده است، یزید مردان برگزیده ما را به شهادت رسانید و ما را بر فراز محمل شتران به این سوی و آن سوی کشانید. به خدا قسم ما از این شهر خارج نمیشویم هر چند که خونهایمان ریخته شود. اما سرانجام با حضور زنان بنی هاشم و اصرار آن‌ها حضرت زینب (س) ناچار دومین هجرت خود را آغاز نمود. برخی روایات دلالت بر حضور او در مصر و ادامه زندگی در این شهر تا پایان عمر (سال ۶۲ ه. ق) دارند. برخی روایات نیز مقصد او را شام معین کرده و حتی مرقد آن حضرت را در دمشق، محلی که اینک به این نام مشهور است، میدانند.
مهمترین نکته درباره اربعین، روایت امام عسکری (ع) است.
حضرت در روایتی که در منابع مختلف از ایشان نقل شده فرموده‌اند «نشانه‌های مؤمن پنج چیز است:
۱ـ خواندن پنجاه و یک رکعت نماز (۱۷ رکعت نماز واجب +۱۱ نماز شب+ ۲۳ نوافل)
۲_ زیارت اربعین
۳ـ انگشتری در دست راست
۴ـ وجود آثار سجده بر پیشانی
۵ـ بلند خواندن بسم الله در نماز. این حدیث تنها مدرک معتبری است که جدای از خود زیارت اربعین که در منابع دعایی آمده، به اربعین امام حسین (ع) و بزرگداشت آن روز تصریح کرده است.»
از اعمال روز اربعین که در مفاتیح الجنان به طور مفصل به آن اشاره شده است؛ خواندن «زیارت اربعین امام حسین (ع)» و پس از آن خواندن دو رکعت نماز است.
یادداشت: فهیمه علیمردانی
نظر شما