به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما به نقل از روزنامه «الاخبار» لبنان، یک روزنامه لبنانی با اشاره به روابط دیپلماتیک شکننده آنکارا و ریاض از اختلافهای ریشهای آنها درباره تحولات منطقه پرده برداشت.
قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار عربستانی در داخل کنسولگری کشورش در استانبول، سرفصل جدیدی درباره روابط دیپلماتیک شکننده بین ریاض و آنکارا ایجاد کرد، بهگونهای که مسئولان دو کشور در ظاهر دچار نوعی چرخه دروغگویی در قبال یکدیگر شدهاند و در این چارچوب دروغگویی، در تماس تلفنی رئیس جمهور ترکیه با پادشاه عربستان چند روز پس از جنایت قتل خاشقجی، سلمان بن عبدالعزیز گفت: «ریاض بر حفظ روابط با کشور برادر ترکیه مشتاق است» و رئیس جمهور ترکیه نیز از روابط برادرانه و تاریخی ویژه و نزدیک بین دو کشور و دو ملت سخن گفت. این نوع رویکرد در ظاهر برای حفظ «خط» ارتباط و روابط بین دو کشور و در اصل برای جلوگیری از تأثیر پیامدهای قطع روابط بر مناطق تحت نفوذشان و نیز بهعلت نگرانی از ضررهای اقتصادی مترتب بر چنین قطع روابطی و در نهایت به علت نیاز آمریکا برای جلوگیری از فروپاشی متحدان آن در منطقه است.
اردوغان در حالی بر اریکه قدرت در کاخ ریاست جمهوری ترکیه تکیه زده است که همچنان دلمشغول تلاشهای عربستان و امارات در ماه ژوئن 2016 در کودتای نافرجام است. او همچنان نقش محمد بن زاید، ولیعهد امارات، و محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان، را فراموش نکرده است که مانع از بهرهبرداری ترکیه از بهار عربی شدند و بلکه آن را برای حاکمان آنکارا به بهار ترکی در مصر و تونس و به زمستان سخت برای آن در سوریه تبدیل کردند.
الاخبار در ادامه افزود: حدود یک سال پیش، محور اختلاف [عربستان و ترکیه] بحران خلیج فارس پس از محاصره چهار کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر علیه قطر بود، اما در پشت پرده، سوریه و عراق نیز عرصه رویارویی و اختلاف دو طرف بود.
این روزنامه در ادامه افزود: روزنامه الاخبار به سه فقره سند دیپلماتیک در اردن دست یافته است که در آن دیپلماتهای سعودی و اردنی به سرانجام روابط عربستان و ترکیه و محدوده فعالیتهای منطقهای آنها اشاره کرده اند. بر اساس یکی از این اسناد، عربستان سعودی تلاش میکرد تا با حمایت از برگزاری همه پرسی که سپتامبر 2017 در کردستان عراق برگزار شد، بر پهلوی ترکیه خنجر وارد کند و از کردستان بهعنوان اهرمی در برابر روابط ترکیه و قطر بهویژه موضوع پایگاههای نظامی ترکیه در آن، بهرهبرداری کند. همچنین، بر اساس این اسناد، موضع عربستان درباره سوریه تغییر کرد و سفر «ثامر السبهان»، وزیر امور خلیج فارس عربستان با پیشینه فعالیتهای امنیتی، به حومه شهر «رقه» سوریه گواه بر این مدعاست. عربستان با این اقدام درصدد بود به ترکیه پیام بدهد که ائتلافها و اتحادها در مسیر تغییر و تحول قرار دارد و بر اساس این تغییر و تحولات، ریاض از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، خواسته است به عربستان دامنه فعالیت بیشتری در خاک سوریه داده شود.
به لحاظ وضع داخلی ترکیه نیز یکی از اسناد، که مربوط است به گزارش سفیر اردن در آنکارا، بر این نکته تأکید میکند که آنکارا درونمایه اظهارات محمد بنسلمان را درباره اخوان المسلمین که آن را «ضلع سوم محور شرارت» توصیف کرد، درک میکند. اردوغان از پیامدهای کنار گذاشتن حمایت اخوان المسلمین در دورهای که انتخابات ریاست جمهوری (انتخابات گذشته ترکیه) در پیش دارد، بهخوبی آگاه است.