پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب؛
ضرورت ساماندهی بافت فرسوده در هرمزگان
بیش از ۴۰ درصد جمعیت هرمزگان در مناطق بافت فرسوده ساکن هستند.
روز‌های ابتدائی دی ماه برای ما ایرانی‌ها یادآور روز‌های تلخی است که خشم طبیعت جان ۲۶ هزار نفر از هموطنان را در بم گرفت و بیش از هزار نفر مجروح و بی خانمان بر جای گذاشت.
زلزله بم اولین و آخرین زمین لرزه نبود، زیرا ایران در کمربند لرزه خیز قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس؛ استان هرمزگان نیز روی ۳۰ گسل اصلی و فرعی واقع است و باید برای دو هزار و ۳۹۰ هکتار بافت فرسوده در استان فکری کرد.
۳۵۰ هزار نفراز جمعیت بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفری هرمزگان، در بافت فرسوده ساکن هستند.
مسئول بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی می‌گوید: گسترش بی رویه و بدون برنامه شهر‌های استان از دهه ۶۰ باعث شکل گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهر‌ها و جابجایی ساکنان به نواحی جدید شده است.
غلامی می‌افزاید: برخی محلات قدیمی و روستا‌های گذشته نیز به علت گسترش شهر بعد‌ها محله‌های حاشبه‌ای و فرسوده شدند.
بر اساس تعریف شورای عالی معماری و شهرسازی، بخشی از شهر که بیش از۵۰ درصد معـابر و کوچه‌های آن عرض کمتر از ۶ متر و بیش از ۵۰ درصد بنا‌های آن نیز ناپایدار باشد، بافت فرسوده محسوب می‌شود.
رشد جمعیت در دهه گذشته این بافت‌ها را افزایش داده است. جمعیت هرمزگان در ۱۲ سال گذشته بیش از ۴ برابر شده است که بدنبال آن ساختمان‌های ناایمن و سست نیز گسترش یافته است.
به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵، رشد سکونت گاه‌های غیر رسمی در هرمزگان دوبرابر شده است.
رئیس نظام مهندسی ساختمان هرمزگان می‌گوید: مهاجرت، نبود آمایش سرزمینی و مرکز استانی موجب گسترش بافت‌های ناکارآمد شده است.
مهدی رضایی سردره می‌افزاید: بافت‌های ناکارآمد شهری در هرمزگان به چهار بخش بافت‌های میانی که زمانی جزء مراکز شهر‌ها بوده و به تدریج فرسوده شده‌اند: بافت‌های تاریخی که با وجود ارزش تاریخی نتوانستند با جریان مدرنیته پیش رفته، بافت‌های روستایی که با بزرگ شدن شهر‌ها این بافت‌ها به شهر ملحق شده، ولی همچنان دارای ساختار روستایی بوده و انطباقی با بافت شهری ندارند و اسکان غیررسمی که در حواشی صورت گرفته است.
مهاجرت دسته جمعی از یک روستا در حاشیه شهر‌ها این مناطق را گسترش داده است برای مثال مناطق حاشیه‌ای در هرمزگان به نام روستا نیز شناخته می‌شوند.
بیشترین جمعیت بافت فرسوده در شهر‌های بندرعباس و میناب ساکن هستند.
۴۷ درصد از مساحت میناب و ۴۳ درصد از مساحت بندرعباس در بافت فرسوده است.
۹ شهرستان استان درگیر بافت فرسوده اند.
نبود فاضلاب شهری، درمانگاه و مدرسه و فضای سبز در این محلات باعث پایین آمدن سرانه خدمات شهری در این مناطق شده است.
زلزله بم اولین و آخرین زمین لرزه نبود، زیرا ایران در کمربند لرزه خیز قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس؛ استان هرمزگان نیز روی ۳۰ گسل اصلی و فرعی واقع است و باید برای دو هزار و ۳۹۰ هکتار بافت فرسوده در استان فکری کرد.
۳۵۰ هزار نفراز جمعیت بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفری هرمزگان، در بافت فرسوده ساکن هستند.
مسئول بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی می‌گوید: گسترش بی رویه و بدون برنامه شهر‌های استان از دهه ۶۰ باعث شکل گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهر‌ها و جابجایی ساکنان به نواحی جدید شده است.
غلامی می‌افزاید: برخی محلات قدیمی و روستا‌های گذشته نیز به علت گسترش شهر بعد‌ها محله‌های حاشبه‌ای و فرسوده شدند.
بر اساس تعریف شورای عالی معماری و شهرسازی، بخشی از شهر که بیش از۵۰ درصد معـابر و کوچه‌های آن عرض کمتر از ۶ متر و بیش از ۵۰ درصد بنا‌های آن نیز ناپایدار باشد، بافت فرسوده محسوب می‌شود.
رشد جمعیت در دهه گذشته این بافت‌ها را افزایش داده است. جمعیت هرمزگان در ۱۲ سال گذشته بیش از ۴ برابر شده است که بدنبال آن ساختمان‌های ناایمن و سست نیز گسترش یافته است.
به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵، رشد سکونت گاه‌های غیر رسمی در هرمزگان دوبرابر شده است.
رئیس نظام مهندسی ساختمان هرمزگان می‌گوید: مهاجرت، نبود آمایش سرزمینی و مرکز استانی موجب گسترش بافت‌های ناکارآمد شده است.
مهدی رضایی سردره می‌افزاید: بافت‌های ناکارآمد شهری در هرمزگان به چهار بخش بافت‌های میانی که زمانی جزء مراکز شهر‌ها بوده و به تدریج فرسوده شده‌اند: بافت‌های تاریخی که با وجود ارزش تاریخی نتوانستند با جریان مدرنیته پیش رفته، بافت‌های روستایی که با بزرگ شدن شهر‌ها این بافت‌ها به شهر ملحق شده، ولی همچنان دارای ساختار روستایی بوده و انطباقی با بافت شهری ندارند و اسکان غیررسمی که در حواشی صورت گرفته است.
مهاجرت دسته جمعی از یک روستا در حاشیه شهر‌ها این مناطق را گسترش داده است برای مثال مناطق حاشیه‌ای در هرمزگان به نام روستا نیز شناخته می‌شوند.
بیشترین جمعیت بافت فرسوده در شهر‌های بندرعباس و میناب ساکن هستند.
۴۷ درصد از مساحت میناب و ۴۳ درصد از مساحت بندرعباس در بافت فرسوده است.
۹ شهرستان استان درگیر بافت فرسوده اند.
نبود فاضلاب شهری، درمانگاه و مدرسه و فضای سبز در این محلات باعث پایین آمدن سرانه خدمات شهری در این مناطق شده است.
بر اساس مطالعه شرکت مهندسان مشاور که بعنوان پایلوت در محله حاشیه‌ای آیت الله غفاری بندرعباس، سرانه خدمات حمل و نقل شهری در این محله فقط دو صدم و فضای سبز ۶ صدم درصد است.
این تحقیقات نشان داد در مجموع سرانه خدماتی در بافت فرسوده این محله، ۶۱ صدم درصد است که در این میان خدمات آموزشی، فرهنگی، ورزشی و درمانی - بهداشتی بیشترین خدمات ارائه شده بود.
مجید از اهالی می‌گوید: بسیاری از فاضلاب‌های خانگی وارد کانال‌های باریک و کوچه‌های تنگ می‌شود که باعث تعفن و رشد انواع حشرات شده است.
همچنین این بافت‌ها به علت قدیمی بودن بنا‌ها، فرسودگی و ناکارآمدی و نفوذناپذیری معابر آن علاوه بر جلوه ناخوشایندی که به شهر‌ها داده است، خدمات رسانی در مواقع بحران از جمله زلزله، سیل و آتش سوزی را با مشکل مواجه می‌سازند.
به گفته معاون عملیاتی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بندرعباس انجام عملیات امداد و نجات در زمان بروز حوادث در بافت‌های فرسوده کمتر از ۵۰ درصد است.
حسن امینی زاده می‌افزاید: گاهی برای اطفای حریق به پنج حلقه شلنگ ۲۰ متری، یعنی حدود صد متر شلنگ نیاز است که سه برابر زمان عادی است.
نبود توجه به توانمندی‌های بافت‌های حاشیه‌ای باعث افزایش افسارگسیخته ناهنجاری‌های اجتماعی در این محلات شده است. برخی از این مناطق به دپوی موادمخدر و انواع مشروبات الکلی تبدیل شده اند. در سال‌های گذشته نیز برخی خانه‌های فساد و مراکز تولید و ساخت انواع مواد مخدر کشف و منهدم شده است.
نبود استاندارد‌های مهندسی در ساخت و سازه‌ها باعث مقاومت پایین در برابر زلزله‌ها شده است.
ساختمان‌ها در بافت فرسوده بیشتر از خشت، چوب و بلوک سیمانی ساخته شده اند
مدیر بافت فرسوده شهرداری بندرعباس می‌گوید: با توجه به ساختار فیزیکی این محلات خدمات شهری در این مناطق هزینه‌های بالایی دارد.
عبدالحسین ارجمند افزود: برخی بافت‌ها حتی در برابر زمین لرزه یک ریشتری هم ریزش می‌کنند.
مسدودشدن راه در زمان زمین لرزه وتنگ بودن معابراز مشکلات امدادرسانی در مواقع خطراست.
علیرضا صفا مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان هم می‌گوید: مسدود شدن راه‌های امدادی موجب از بین رفتن ۷۲ ساعت طلایی در امدادرسانی به مردم می‌شود.
آمبولانس‌های اورژانس نیز مجبورند تا ۱۰۰ متر را با برانکارد طی کنند که گاهی همین تاخیر باعث کندی حرکت و حتی مرگ بیمار منجر می‌شود.
میانگین تراکم خالص جمعیت در هر هکتار بافت فرسوده ۳۷۷ نفر است.
طرح بازآفرینی شهری امیدبخش مناطق بافت فرسوده
بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه هر سال باید ۱۰ درصد از بافت‌های فرسوده نوسازی شود که این در سال‌های گذشته به علت تحریم‌ها و نبود برنامه جامع به کندی پیش رفته و تنها ۲۰ درصد پیشرفت داشته است.
رضایی سرزده رئیس نظام مهندسی ساختمان هرمزگان می‌گوید: تنها برنامه جامع در زمینه بافت‌های در سال‌های گذشته طرح مطالعاتی بانک جهانی در سال‌های ۸۳ و ۸۴ بوده است که در سه محله بندرعباس اجرا شد.
وی می‌افزاید: بر اساس این برنامه مکان‌های آموزشی، فرهنگی و درمانی در محله‌های بندرعباس ساخته ساخت شد که به علت تحریم‌ها و قطع کمک‌های مالی متوقف شد.
به گفته مهندس رضایی طرح مطالعاتی بانک جهانی بعد‌ها بصورت پراکنده و محدود از سوی شهرداران در برخی محلات اجرا شده است و هیچ طرح جامع در مدت ۱۲ سال گذشته در استان اجرا نشده است.
از ابتدای امسال بزرگترین طرح توسعه شهری کشوربا نام طرح ملی بازآفرینی شهری تاریخ کشور همزمان در ۱۰ استان شروع شده است که بر اساس این طرح در هر استان یک محله در استان‌های کشور بصورت آزمایشی بازسازی و نوسازی می‌شود.
برای اجرای این طرح ۱۹ دستگاه دولتی، شهرداری‌ها و بخش خصوصی و گروه‌های تسهیل گر فعال شده اند.
مدیر کل راه و شهرسازی هرمزگان می‌گوید: در استان هرمزگان محله چاهستانی به عنوان پایلوت اجرای طرح انتخاب شده است.
غلامحسین شیری می‌افزاید: کاهش فقر شهری، ارتقای تاب آوری شهری، ارتقای هویت و منزلت مکانی و افزایش مشارکت شهروندان از اهداف کلان محلی است.
محله چاهستانی‌های بندرعباس به مساحت ۱۱۰ هکتار و جمعیتی افزون بر ۱۵ هزار نفر شامل ۴ محله چاهستانی ها، مینابی ها، نخل پیرمرد و کوی گلستان است.
استاندار هرمزگان نیز می‌گوید: طرح بازآفرینی شهری در هرمزگان از محله چاهستانی‌های بندرعباس شروع شده و به گفته استاندار هرمزگان همزمان با این طرح در چهار محله دیگر بندرعباس و در شهر‌های حاجی آباد و رودان و میناب نیز بازگشایی معابر در حال اجراست.
دولت نیز برای تسریع در عملیات نوسازی، بسته‌ای از مشوق‌ها و انگیزه‌های مالی اعلام کرده است.
معاون عمرانی استاندار هرمزگان می‌گوید:برای طرح بازآفرینی شهری وام ۴۰ میلیون تومانی با سود ۹ درصد و بدون سپرده گذاری پرداخت می‌شود.
رضا مدرس می‌افزاید: کسانی که در بافت‌های فرسوده و حتی در منازل بدون سند و تصرفی هم زندگی می‌کنند می‌توانند برای خانه هایشان در نوسازی بافت فرسوده، سند دریافت کنند.
وی می‌گوید: کسانی که در بافت فرسوده زندگی می‌کنند درصورت دریافت زمین معوض، از مشوق‌های بافت فرسوده از جمله تخفیف ۹۰ درصدی پرداخت عوارض ساختمانی بهره مند می‌شود.
این تسهیلات با شرایط بسیار آسان، بدون نیاز به اندوخته و امتیازات قبلی و فقط با معرفی اداره کل راه و شهرسازی در حوزه بافت‌های فرسوده قابل دریافت است.
با هدف ارتقای شاخص بهداشت و سلامتی در محلات فرسوده، ایجاد شبکه فاضلاب در ۵۰ هکتار از بافت فرسوده شهر بندرعباس نیز آغاز شده است.
به گفته استاندار هرمزگان این طرح به طول ۶۱ کیلومتر شبکه گذاری است و تا دوسال آینده به پایان می‌رسد.
فریدون همتی مهمترین مزایای بازآفرینی شهری را توانمندی ساکنان به همراه بهره مندی از شبکه فاضلاب، درمانگاه و مسجد است.
ارزش ملک‌های این مناطق از زمان شروع طرح بیش از ۴ برابر شده که امیدبخش حضور سرمایه گذاران در این مناطق است. ارزشی که نتیجه آن افزایش سرمایه ساکنان و در بلند مدت توانمند شدن است.
احیای بافت‌های فرسوده علاوه بر حل مشکل ترافیک و حفظ زیبایی شهر‌ها به روند خدمات رسانی در مواقع بحران نیز سرعت می‌بخشد.
قرار است تا پایان برنامه ششم نیمی از کل محله‌های هدف طرح بازآفرینی شهری مشتمل بر هزار و ۳۳۴ محله با پوشش جمعیتی ۹ میلیون نفر با اختصاص سالانه ۲۵ هزار میلیارد تومان بازسازی شود.
بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه هر سال باید ۱۰ درصد از بافت‌های فرسوده نوسازی شود که این در سال‌های گذشته به علت تحریم‌ها و نبود برنامه جامع به کندی پیش رفته و تنها ۲۰ درصد پیشرفت داشته است.
رضایی سرزده رئیس نظام مهندسی ساختمان هرمزگان می‌گوید: تنها برنامه جامع در زمینه بافت‌های در سال‌های گذشته طرح مطالعاتی بانک جهانی در سال‌های ۸۳ و ۸۴ بوده است که در سه محله بندرعباس اجرا شد.
وی می‌افزاید: بر اساس این برنامه مکان‌های آموزشی، فرهنگی و درمانی در محله‌های بندرعباس ساخته ساخت شد که به علت تحریم‌ها و قطع کمک‌های مالی متوقف شد.
به گفته مهندس رضایی طرح مطالعاتی بانک جهانی بعد‌ها بصورت پراکنده و محدود از سوی شهرداران در برخی محلات اجرا شده است و هیچ طرح جامع در مدت ۱۲ سال گذشته در استان اجرا نشده است.
از ابتدای امسال بزرگترین طرح توسعه شهری کشوربا نام طرح ملی بازآفرینی شهری تاریخ کشور همزمان در ۱۰ استان شروع شده است که بر اساس این طرح در هر استان یک محله در استان‌های کشور بصورت آزمایشی بازسازی و نوسازی می‌شود.
برای اجرای این طرح ۱۹ دستگاه دولتی، شهرداری‌ها و بخش خصوصی و گروه‌های تسهیل گر فعال شده اند.
مدیر کل راه و شهرسازی هرمزگان می‌گوید: در استان هرمزگان محله چاهستانی به عنوان پایلوت اجرای طرح انتخاب شده است.
غلامحسین شیری می‌افزاید: کاهش فقر شهری، ارتقای تاب آوری شهری، ارتقای هویت و منزلت مکانی و افزایش مشارکت شهروندان از اهداف کلان محلی است.
محله چاهستانی‌های بندرعباس به مساحت ۱۱۰ هکتار و جمعیتی افزون بر ۱۵ هزار نفر شامل ۴ محله چاهستانی ها، مینابی ها، نخل پیرمرد و کوی گلستان است.
استاندار هرمزگان نیز می‌گوید: طرح بازآفرینی شهری در هرمزگان از محله چاهستانی‌های بندرعباس شروع شده و به گفته استاندار هرمزگان همزمان با این طرح در چهار محله دیگر بندرعباس و در شهر‌های حاجی آباد و رودان و میناب نیز بازگشایی معابر در حال اجراست.
دولت نیز برای تسریع در عملیات نوسازی، بسته‌ای از مشوق‌ها و انگیزه‌های مالی اعلام کرده است.
معاون عمرانی استاندار هرمزگان می‌گوید:برای طرح بازآفرینی شهری وام ۴۰ میلیون تومانی با سود ۹ درصد و بدون سپرده گذاری پرداخت می‌شود.
رضا مدرس می‌افزاید: کسانی که در بافت‌های فرسوده و حتی در منازل بدون سند و تصرفی هم زندگی می‌کنند می‌توانند برای خانه هایشان در نوسازی بافت فرسوده، سند دریافت کنند.
وی می‌گوید: کسانی که در بافت فرسوده زندگی می‌کنند درصورت دریافت زمین معوض، از مشوق‌های بافت فرسوده از جمله تخفیف ۹۰ درصدی پرداخت عوارض ساختمانی بهره مند می‌شود.
این تسهیلات با شرایط بسیار آسان، بدون نیاز به اندوخته و امتیازات قبلی و فقط با معرفی اداره کل راه و شهرسازی در حوزه بافت‌های فرسوده قابل دریافت است.
با هدف ارتقای شاخص بهداشت و سلامتی در محلات فرسوده، ایجاد شبکه فاضلاب در ۵۰ هکتار از بافت فرسوده شهر بندرعباس نیز آغاز شده است.
به گفته استاندار هرمزگان این طرح به طول ۶۱ کیلومتر شبکه گذاری است و تا دوسال آینده به پایان می‌رسد.
فریدون همتی مهمترین مزایای بازآفرینی شهری را توانمندی ساکنان به همراه بهره مندی از شبکه فاضلاب، درمانگاه و مسجد است.
ارزش ملک‌های این مناطق از زمان شروع طرح بیش از ۴ برابر شده که امیدبخش حضور سرمایه گذاران در این مناطق است. ارزشی که نتیجه آن افزایش سرمایه ساکنان و در بلند مدت توانمند شدن است.
احیای بافت‌های فرسوده علاوه بر حل مشکل ترافیک و حفظ زیبایی شهر‌ها به روند خدمات رسانی در مواقع بحران نیز سرعت می‌بخشد.
قرار است تا پایان برنامه ششم نیمی از کل محله‌های هدف طرح بازآفرینی شهری مشتمل بر هزار و ۳۳۴ محله با پوشش جمعیتی ۹ میلیون نفر با اختصاص سالانه ۲۵ هزار میلیارد تومان بازسازی شود.
نظر شما