بررسی وضعیت کشت دانه های روغنی در ایران

چکیده مصاحبه پژوهشی:
 تولید دانه های روغنی، نقش بسزایی در صرفه جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا می‌ کند.
 طبق آخرین اخبار رسمی ضریب خود اتکایی کشور در تولید روغن مقدار 10درصد اعلام شده است و 90 درصد از 5 / 1میلیون تن روغن گیاهی مورد نیاز کشور در سال از طریق واردات تامین می شود.
 سطح زیر کشت کلزا در کشور حدود 220 هزار هکتار است که پیش بینی می شود بیش از 400 هزار تن کلزا از این مزارع برداشت شود.
 پیاده سازی طرح کشت دانه‌های روغنی در مناطق فقیر نشین، فرصت و بستر مناسبی را برای ایجاد و توسعه فرصت‌های شغلی، به ارمغان آورده است.
 سالانه بیش از 30 درصد ارزبری کالاهای اساسی به دانه های روغنی و استحصالات آن اختصاص می یابد بطوریکه ارزش واردات دانه های روغنی، روغن و کنجاله در 25 سال گذشته (1396-1371 ) بیش از 41 میلیارد دلار با ارز دولتی معادل 172000 میلیارد تومان بوده است.

پژوهش خبری صدا و سیما:تاریخچه استفاده از دانه های روغنی به قرن ها پیش باز می گردد که بشر با بهره گیری از آنها گوشه ای از نیازهای دارویی، غذایی و گرمایی خود را تامین می نمود. پس از گسترش صنایع روغن کشی استفاده از دانه -ها به منظور روغن گیری و استفاده از پروتئین موجود در آنها در غذای انسان و حیوان مطرح گردیده است. دانه های روغنی بعد از غلات به عنوان منبع تامین انرژی در تغذیه انسان مطرح می باشند، روغن آن مصرف خوراکی و صنعتی و کنجاله آن به دلیل بالا بودن میزان پروتئین، در جیره غذایی دام و طیور مصرف می شود. نتایج حاصل از مطالعات انستیتو تغذیه ایران نشان می دهد که 21 درصد از کل انرژی مصرفی مردم کشورمان از طریق مصرف روغن تامین می گردد و طبق آخرین اخبار رسمی ضریب خود اتکایی کشور در تولید روغن مقدار 10درصد اعلام شده است و 90 درصد از 5/ 1 میلیون تن روغن گیاهی مورد نیاز کشور در سال از طریق واردات تامین می شود.

بررسی مطالعات و تجربیات کشورهای موفق در کشت دانه های روغنی نشان می دهد که کشور ایران با توجه به اقلیم های گوناگون و نیروی انسانی مستعد می تواند ضریب وابستگی به واردات روغن نباتی و کنجاله و دانه های روغنی را کاهش داده و به حداقل برساند. در گذشته نه چندان دور تولید دانه های روغنی بیشتر متکی بر تولید سویا، آفتابگردان و پنبه دانه بود، که عمدتا در استان های گلستان و مازندران کشت می شد اما در سالهای اخیر در بین انواع دانه های روغنی با توجه به شرایط اقلیمی، کشت پائیزه و نیاز کم به آب، کشت کلزا در اولویت قرار گرفته است.

تولید دانه های روغنی، نقش بسزایی در صرفه جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا می‌ کند. در همین راستا و برای تحلیل بیشتر ضرورت و اهمیت دانه های روغنی، میزان وابستگی و ارزبری کشور، وضعیت کشت و تولید دانه های روغنی، طرح های تولید و تشویقی وزارت جهاد کشاورزی و همچنین مشکلات و موانع تولید آن در کشور، مصاحبه ای را با آقای دکتر علیرضا مهاجر، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح دانه های روغنی وزارت جهاد کشاورزی انجام داده ایم.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است

پژوهش خبری // علی قنبری شیر سوار