برچیدن بازار سیاه با راه اندازی بازار متشکل

به گزارش خبرگزاری صداو سیما از روابط عمومی بانک توسعه صادرات ایران، علی صالح آبادی با اشاره به اینکه مبنای استفاده از بازار متشکل ارزی، کاهش دخالت بانک مرکزی یا نرخ دستوری است، گفت: به این معنا که بازار بر اساس ساز و کار درونی خود، خودش را تغذیه کند؛ به این ترتیب قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا و نه دستور بانکی تعیین می‌شود.

صالح آبادی در مورد عملکرد بازار متشکل ارزی گفت: بازار متشکل ارزی برای اسکناس است و مربوط به حواله نیست، چرا که حواله در حال حاضر در نیما عرضه می‌شود؛ مردم در حال حاضر برای دریافت اسکناس در چارچوب مقررات ابلاغی بانک مرکزی به صرافی‌ها مراجعه می‌کنند و تا سقف ۲۰۰۰ دلار ارز دریافت می‌کنند.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات در پاسخ به این سوال که "قیمتی که در بازار کشف می‌شود از کجا و چگونه به دست می‌آید؟ " گفت: متاسفانه در حال حاضر در بازار ارزی سامانه منسجمی برای کشف قیمت نداریم؛ مردم عادی برای تامین ارز مورد نیاز خود به صرافی‌ها مراجعه می‌کنند و ارز را (تا سقف ۲۰۰۰ دلار) با نرخی که در سامانه سنا هست تهیه می‌کنند؛ حتی با راه اندازی بازار متشکل، مردم در همان چارچوب کار خواهند کرد؛ در واقع بازار متشکل برای معاملات صرافی‌ها با یکدیگر، بانک‌ها با هم و یا صرافی‌ها با بانک‌ها و شرکت‌های عرضه کننده عمده ارز راه اندازی شده است.
وی افزود: در واقع این بازار یک بازار عمده فروشی ارز است و نه خُرده فروشی. در این میان بانک مرکزی به عنوان بازار گردان در این بازار حضور دارد. در حال حاضر بانک مرکزی به روش‌های کاملا سنتی از جمله تلفن مستقیم به صرافی‌ها فرایند بازارگردانی را انجام می‌دهد با راه اندازی بازار متشکل ارزی و سامانه مرتبط با آن عرضه و تقاضا پیش روی ناظر (بانک مرکزی) انجام می‌شود و جایی که نیاز به عرضه باشد، عرضه می‌کند و جایی که عرضه زیاد است تقاضا می‌کند و با بازارگردانی می‌تواند بدون ایجاد نرخ کاذب ارز، هدایت نرخ ارز را نیز بر عهده بگیرد.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران با ذکر این نکته که مهم‌ترین دستاورد راه اندازی بازار متشکل، تعریف نقش بازارگردانی برای بانک مرکزی است، گفت: بازارگردانی بانک مرکزی مهم‌ترین نقشی است که بازار متشکل ارزی دارد و این ویژگی می‌تواند تاثیر مهمی در بازار ارز داشته باشد.
صالح آبادی در مورد نقش و اهمیت راه اندازی بازار متشکل ارزی در برچیدن بازار‌های غیر متشکل گفت: در روش‌های سنتی تاخیر وجود داشت، ولی با روش جدید به دلیل اینکه فرایند‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود، شبیه بورس است و می‌تواند در لحظه در بازار پوزیشن بگیرد. من فکر می‌کنم به این ترتیب قیمت‌ها به سمت شفافیت بیشتر پیش خواهد رفت.
وی خاطرنشان کرد: مردم اعتماد بیشتری به قیمت‌های بورس دارند؛ اگر این سامانه راه اندازی شود دیگر کسی برای نرخ ارز راهی چهارراه استانبول و صرافی‌های متفاوت نمی‌رود؛ بازار متشکل توانایی جمع کردن بازار غیر متشکل را دارد و تبدیل به مرجع معتبری برای نرخ ارز می‌شود
رئیس اسبق سازمان بورس کشور یادآور شد: بورس ارز به معنای قرارداد‌های آتی و اختیار معامله نخواهد بود، در واقع در بازار متشکل ارزی، معاملات فیزیکی و نقدی ارز انجام می‌شود و نیاز‌های واقعی را پوشش می‌دهد؛ به عنوان مثال یک صرافی در این بازار یک میلیون دلار ارز می‌خرد و آن را به صورت خُرد به مردم می‌فروشد و این فروش در سامانه سنا ثبت شده و قابلیت پیگیری دارد، در حالی که در بازار آتی معاملات به صورت تعهدی است و سفته بازی در آن وجود دارد.

صالح آبادی معتقد است از مهم‌ترین دستاورد‌های راه اندازی بازار متشکل ارزی کاهش دلالی در بازار آزاد است؛ صلاح نیست که بخواهیم دلالان و سفته بازان را وارد این بازار کنیم؛ در حال حاضر در این مرحله از تشکیل بازار متشکل ارزی، شکل واقعی خواهد داشت و عرضه و تقاضا بین عرضه کنندگان و مصرف کنندگان واقعی ارز خواهد بود نه سفته بازان و دلالان.