توصیه ها و بایدهای نخبگانی

پژوهش خبری صدا وسیما: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی چهارشنبه 17 مهر در دیدار دو هزار نفر از نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی، ادامه‌ی پیشرفت علمی کشور را در کوران حرکت پرشتاب علمی جهان، کاملاً ضروری و حیاتی خواندند و با اشاره به شوق سرشار، انگیزه‌ی تحسین‌برانگیز و اعتمادبه‌نفس جوانان نخبه تأکید کردند: هر جوان نخبه پاره‌ی تن ایران عزیز ما است و برای رفع مشکلات نخبگان باید سند راهبردی امور نخبگان را کاملاً جدی اجرا و پیگیری کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطالبی را که ۱۲ نفر از نخبگان در این دیدار بیان کردند و تأمل جوانان نخبه درخصوص مسائل مهم کشور را بسیار خوب و لذت‌بخش ارزیابی کردند و با تأکید به مسئولان مربوطه برای دنبال کردن مطالبات و پیشنهادهای نخبگان گفتند: حرکت علمیِ آغازشده در کشور نیازمند استمرار است، البته رتبه‌های بالای علمی ایران در برخی رشته‌های نوپا مانند نانو و زیست‌فناوری بسیار افتخارآمیز است اما به‌هیچ‌وجه کافی نیست و نباید ما را قانع کند، بلکه باید پیشرفت علمی با شتاب ادامه یابد.

ایشان با اشاره به بازدید خود از نمایشگاه شرکتهای دانش‌بنیان، وجود انگیزه، اعتماد به‌ نفس و خودباوری در حرف و عمل جوانان متخصص را نشانه‌ای شوق‌انگیز از استمرار جریان علمی در کشور برشمردند و خاطرنشان کردند: این جوانان فقط نخبگان ۳۰ شرکت از ۴۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان کشور بودند که این عدد باید در طول یک مدت محدود و مشخص، چندین برابر شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای لازمه‌ی تحقق این هدف را ایجاد زیرساخت‌های قانونی درخصوص شرکتهای دانش‌بنیان و رفع موانع پیشِ‌روی آنها برشمردند و گفتند: مکرراً تأکید کرده‌ایم که محیط کسب‌وکار باید اصلاح شود، مثلاً مجوزی که باید ظرف یک هفته صادر شود، شش ماه زمان نبرد؛ موازی‌کاری‌های غلط حذف و انحصار برداشته شود.

پژوهش خبری مهمترین محورهای بیانات رهبر معظم انقلاب در این دیدار را شاخص یابی و ارائه کرده است.

* نکات مهم و کلی:
1-ضرورت ادامه‌ پیشرفت علمی کشور در کوران حرکت پرشتاب علمی جهان
2- ضرورت بهره گیری از شوق سرشار، انگیزه‌ تحسین‌برانگیز و اعتمادبه‌نفس جوانان نخبه
3- ضرورت پیگیری و اجرای جدی سند راهبردی امور نخبگان برای رفع مشکلات آنان
4- خوب و لذت بخش بودن تأمل جوانان نخبه درخصوص مسائل مهم کشور
5- تأکید به مسئولان مربوط برای دنبال کردن مطالبات و پیشنهادهای نخبگان
6- افتخارآمیز بودن اما کافی نبودن رتبه‌های بالای علمی ایران در برخی رشته‌های نوپا مانند نانو و زیست‌فناوری
7- لزوم ایجاد زیرساخت‌های قانونی درخصوص شرکت های دانش‌بنیان
8- لزوم رفع موانع پیشِ‌روی شرکت های دانش‌بنیان:
8-1- اصلاح محیط کسب‌ و کار
8-2- اصلاح موضوع زمانبر بودن صدور مجوزها
8-3- حذف موازی‌کاری‌های غلط
8-4- برداشتن انحصارها

* توصیه ها و بایدها:
1- اجرا و تحقق جدی سند راهبردی امور نخبگان:
1-1- رفع بسیاری از مشکلات در زمینه‌ پیشرفت علمی با تحقق این سند
1-2- رفع مشکلات تجاری‌سازی محصولات علمی و فناوری با تحقق این سند
1-3- حل دیگر مشکلات بخش علمی با تحقق این سند
1-4- وظیفه جدی بنیاد نخبگان درخصوص این سند
1-5- وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص بروزرسانی و تحقق این سند راهبردی

2- مأیوس نشدن از القائات منفی جریان بددلِ انکارکننده جنبش علمی کشور (تخریب و مانع تراشی برخی برسر راه حرکت علمی کشور با وجود دستاوردهای واضح) :
2-1- انکار اصل جهش علمی کشور و القای اینکه هیچ اتفاق علمی مهمی رخ نداده است
2-2- القای تردید و ناامیدی در نخبگان
2-3- دلالی و انتقال نخبگان مستعد به خارج از کشور با دلسرد کردن و فریفتن آنها با وعده‌های پولی، غیرپولی و موهوم
2-4- غلبه جنبه‌های مثبت جریان علمی کشور بر جنبه‌های منفی آن
2-5- باخبر بود مقامات عالی کشور از مشکلات و اخبار منفی برخلاف القائات این جریان:
2-5-1- ضرورت مراقبت مسئولان وزارتخانه‌های بهداشت و علوم از دانشگاه‌ها در مقابل این جریان
2-6- هنر انقلاب اسلامی در این باره:
2-6-1- جرئت دادن به مرد و زن و پیر و جوان برای ورود به میدان های دشوار از جمله ورود به میدان های علمی:
2-6-1-1- بالا بردن قدرت دفاعی
2-6-1-2- درمان و پزشکی پیشرفته و کنترل بیماری‌ها
2-6-1-3- مسائل فنی مهندسی
2-6-1-4- زیست‌فناوری و تولید محصولات بادوام با فناوری نانو
2-6-1-5- فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای
2-6-1-6- جزو یک درصد دانشمندان برتر دنیا بودن بیش از دویست محقّق و دانشمند ایرانی
2-6-1-7- رشد مقالات پُر ارجاع دانشمندان ایرانی از 78 مقاله در سال ۲۰۱۰ به 461 مقاله در سال ۲۰۱۸
2-6-1-8- حدود دو درصد بودن تولید علم دنیا در ایران

3- ضرورت توجه به علوم انسانی در همه‌ نهادهای نخبگانی از جمله بنیاد نخبگان
3-1- موثر بودن حضور نخبگان در عرصه‌هایی مانند اقتصاد، حقوق و مدیریت:
3-1-1- راهگشا بودن راه‌حل های نخبگان برای مشکلات اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی:
3-1-1-1- مسئله‌ی تورّم
3-1-1-2- مسئله‌ی کاهش قدرت پول ملّی
3-1-1-3- مسئله‌ی اشتغال
3-1-1-4- مسئله‌ی مسکن
3-1-1-5- مسئله‌ی ازدواج
3-1-1-6- آسیب‌های اجتماعی
3-1-1-7- اعتیاد
3-1-2- برخی مشکلات اقتصادی موجود ناشی از کمبود تحقیق علمی
3-1-3- تأکید بر اجرای کامل سند بسیار ارزشمند نقشه‌ علمی کشور:
3-1-3-1- پرورش اندام متناسب علمی کشور با حضور نخبگان جوان در عرصه‌ علوم انسانی

4- همراه بودن علم با فرهنگ صحیحِ انسان‌دوستی، زمینه‌ساز استفاده‌ بشر از منافع حقیقی علم و دانش :
4-1- تولید بمب اتمی درپی همراه شدن علمِ بسیار مهم و نافعِ هسته‌ای با فرهنگ غلط قدرت‌طلبی
4-2- موضع قاطعانه و شجاعانه‌ جمهوری اسلامی درباره‌ حرمت شرعی استفاده از بمب هسته‌ای با وجود توانایی برای قدم برداشتن در این راه
4-3- دو الزام مجموعه‌های نخبگانی (آمیخته شدن دانشمند ایرانی با فرهنگ اسلامی و ایرانی، عنصر راهبردیِ حیات ملت) :
4-3-1- پایبندی جدی به مبانی دینی
4-3-2- شرف ملی
4-4- ننگ نبودن شاگردی و یادگیری
4-5- مراقبت درخصوص تبدیل شدن دانشگاه‌های ما به دانشگاه‌های آمریکایی با همان فرهنگ غلط غربی:
4-5-1- تقلید از فرهنگ دانشگاه‌های غربی باعث از بین رفتن نوآوری و ابتکارات علمی
4-6- ابراز خرسندی از فضای ایرانی-اسلامیِ مجموعه‌های فعال درعرصه‌های سلول‌های بنیادی، نانو، زیست‌فناوری و هسته‌ای:
4-6-1- وجود داشتن تفکر و نگرش "جهاد بودن کار علمی" در میان نخبگان فعال در این زمینه‌ها
4-7- ضرورت اجرای الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی برای ایرانی اندیشیدن و ایرانی زیستن
5- ضرورت ایفای نقش جامعه‌ نخبگانی در زمینه‌ دیپلماسی عمومی :
5-1- گردآوردن «نخبگان ایرانِ فرهنگیِ بزرگ» یعنی نخبگان قلمرو وسیع فرهنگ ایرانی در قرن های گذشته، نمونه‌ای از ظرفیت بالقوه‌ جامعه‌ نخبگانی:
5-1-1- نهادسازی و ترویج «دانش پاک و باشرافت» و «اندیشه‌ درست» با ارتباط گیری و گردآوری نخبگان منطقه‌ غرب آسیا، جهان اسلام، محور مقاومت و حتی گردآوری نخبگان حق‌جوی عالَم در همه کشورها از جمله آمریکا و اروپا
5-2- نقد برخی کم‌کاری‌ها در ارائه‌ راه سوم برخاسته از انقلاب اسلامی به جهانیان:
5-2-1- راه سومی که نه سوسیالیستی است نه متکی بر لیبرال‌دمکراسی
5-2-2- راه سومِ به برکت اسلام و برای نجات ملت ها از نفوذ روزافزون فرهنگ منحط غرب
5-2-3- ضرورت جذب بیش از پیش دل ها به این راه سودمند با سخن و عمل منطقی

6- ضرورت ایجاد و گسترش امید:
6-1- لزوم مراقبت درخصوص مختل شدن امیدِ به‌وجودآمده برای پیشرفت علمی کشور
6-2- مراقبت درخصوص مطرح کردن یکطرفه مشکلات کشور بدون توجه به موفقیت ها
6-3- تبیین موفقیت های بزرگ از وظایف نخبگان در قبال نسل جوان
6-4- همیشگی و خدادادی بودن موهبت استعداد ایرانی:
6-4-1- میدان دادن انقلاب به استعدادها و خارج کردن ایران از حالت راکد و وابسته به کشوری مستقل، در حال پیشرفت و برخوردار از موفقیت های فراوان
6-4-2- حیرت آور بودن نتایج «مقایسه‌ پیشرفت های علمی دانشگاه‌ها در چهل سال اخیر با قبل از انقلاب
6-5- توکل، تقوا و معنویت مایه‌ امید حقیقی و روزافزون:
6-5-1- ضرورت پاک کردن دل ها
6-5-2- ضرورت در نظر گرفتن خداوند در حرف و عمل

7- ضرورت تبدیل شدن زبان فارسی به زبان علم:
7-1- ممکن بودن تحقق این هدف در دایره هوش و استعداد و همت ایرانی

پژوهش خبری // امید جلوداریان