ایران ؛ از کشور‌های دارای سیستم سلامت قدرتمند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ آقای دکتر کریستف هملمن در پیام خود در نخستین دوره آموزش ارتقاء کیفیت خدمات اولیه سلامت با اجرای چارچوب سازمان جهانی بهداشت که در مرکز همایش‌های بیمارستان قلب شهید رجایی تهران در حال برگزاری است، اظهار داشت: بهورز، زن یا مرد محلی در روستا با سطح متوسط و بالای سواد است که به طور فعال، سطح سلامت افراد تحت پوشش روستا را پیگیری می‌کند. با ایجاد سیستم مراقبت‌های اولیه بهداشتی در ایران سلامت مردم، بهبود چشمگیری پیدا کرده که در روند تغییر شاخص‌های سلامت در کشور ایران نیز نشان داده می‌شود.
وی افزود: در ایران از زمان راه اندازی مراقبت‌های اولیه بهداشتی، تحولات زیادی جهت ارتقا و بهبود ارائه خدمات و رفع بهتر نیاز‌های سلامتی افراد انجام شده از جمله برنامه پزشک خانواده روستایی، بیمه سلامت روستایی، برنامه پزشک خانواده شهری در استان‌های منتخب، آموزش متخصصین پزشک خانواده در ۱۲ دانشگاه علوم پزشکی، دوره کارشناسی ارشد Mph پزشک خانواده، برنامه PHC شهری با تیم بهداشتی برای رسیدگی بهتر، پیشگیری، ترویج و کنترل فعالانه فاکتور‌های خطر با تعیین مراقب سلامت به عنوان نگهبان اصلی PHC شهری، ادغام سلامت روان و اخیرا سوء مصرف مواد مخدر در PHC برخی از نمونه‌های خوب انتخاب شده مداخلات سلامتی در PHC هستند.
نماینده سازمان جهانی بهداشت بهداشت در ایران با بیان اینکه بهبود کیفیت خدمات در دستور کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، گفت: امیدوارم تلاش‌های خالصانه مجموعه وزارت بهداشت در ارتقای کیفیت خدمات اولیه سلامت که در حفظ و بهبود سلامت جامعه ضروری و مهم است، به موفقیت‌های بیشتری برسد.
آقای دکتر هملمن خاطرنشان کرد: در دهه‌های گذشته در کشور‌های با درآمد کم و متوسط علیرغم بهبود دستاورد‌های بهداشتی و سلامت، به دلیل افزایش انتظارات عمومی، تغییر نیاز‌ها و آرمان‌های سلامت، نیاز بیشتری به تقویت نظام بهداشتی در جهت بهبود دستاورد‌های سلامت وجود دارد.
وی اضافه کرد: کشور‌ها نیاز به سیستم بهداشتی و درمانی با کیفیت بالا دارند تا بتوانند پاسخ بهتری به حفظ و بهبود سلامت، انتظارات بالا و رو به رشد و تغییر در نیاز‌های در حال تغییر جمعیت دهند. این ارتقای کیفیت سلامت نمی‌تواند بدون سیستم بهداشتی، موثر باشد. موضوع مهم دیگر در سیستم بهداشتی، عدالت در مراقبت‌های سلامتی است چراکه افراد آسیب پذیر و فقیر بیش از حد تحت تاثیر کیفیت بد مراقبت قرار می‌گیرند.
نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران تصریح کرد: هر ساله در کشور‌های با درآمد کم و متوسط، ۵.۷ تا ۸.۴ میلیون نفر جان خود را در اثر کیفیت پایین خدمات مراقبتی که ۱۵ درصد کل مرگ در این کشورهاست از دست می‌دهند. تخمین زده شده که این کشور‌ها سالانه حدود ۱.۴ تا ۱.۶ تریلیون دلار به دلیل کیفیت پایین خدمات، ضرر بهره وری می‌دهند.
آقای دکتر هملمن یادآور شد: برای دستیابی کارآمد به پوشش همگانی سلامت، کیفیت در خدمات بهداشتی و درمانی ضروری است. از آنجا که کشور‌ها متعهد به دستیابی به سلامت برای همه هستند، ضروری است مطمئن شوند که خدمات مراقبتی ارائه شده موثر، ایمن و مردم محور است.
وی گفت: لازم است تنها به بهبود در دسترسی به خدمات در پوشش همگانی سلامت (UHC) نیندیشیم و از موثر بودن کیفیت خوب این خدمات نیز اطمینان پیدا کنیم. UHC یک نقطه شروع برای بهبود کیفیت سیستم‌های بهداشتی است. بهبود کیفیت باید مولفه مرکزی پوشش همگانی سلامت در کنار گسترش پوشش حمایت مالی باشد.
نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران اظهار داشت: دولت‌ها از ابتدا باید با ایجاد سیستم ملی کیفیت، در تضمین خدمات بهداشتی، اطمینان از بهره مندی همه مردم با اولویت ویژه به افراد نیازمند و نیاز‌های شان به خدمات بهبود یافته توجه کنند در حالیکه بسیاری از عناصر کیفیت در دهه‌ها توصیف شده است، اما تاکید فزاینده‌ای در دنیا بر موثر، ایمن و مردم محور بودن خدمات بهداشتی با کیفیت می‌شود. علاوه بر این، برای داشتن مزیت مراقبت‌های بهداشتی با کیفیت، خدمات بهداشتی باید به موقع، عادلانه، یکپارچه و کارآمد باشند.
آقای دکتر هملمن خاطرنشان کرد: تدوین، پالایش و اجرای یک سیاست و راهبرد ملی کیفیت (NQPS) اولویتی در حال ظهور برای کشورهاست، زیرا آن‌ها در تلاشی سیستماتیک برای بهبود عملکرد نظام مراقبت‌های سلامت کشورشان هستند. با عزم فزاینده جهت تحقق UHC و ارتباط آن با افزایش آگاهی، ما را به این مهم می‌رساند که "بهبود دسترسی باید همراه با تلاش متمرکز در جهت ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی باشد".
وی افزود: سازمان جهانی بهداشت با همکاری کشور‌های عضو و شرکای فنی، مشترکا یک رویکرد عملی برای تدوین سیاست و استراتژی ملی برای بهبود کیفیت مراقبت و علاوه بر آن در مجموعه‌های مختلف فنی، اسناد، و راهنما‌ها در مورد بهبود کیفیت خدمات مراقبتی مانند کیفیت در PHC تهیه کرده است.
نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران خاطرنشان کرد: برای بهبود کیفیت مراقبت در سطح سیستم، چندین نوع مداخله که توانمندی محیطی را ایجاد می‌کند، وجود دارد از جمله می‌توان به راهبرد‌های ملی نیروی کار، ساز و کار‌های ثبت و صدور مجوز، ارزیابی خارجی یا اعتباربخشی، گزارش دهی و ساز و کار معیار بندی Benchmarking و نهاد‌های ملی نظارت، نظم، قانون مداری دارو، تجهیزات پزشکی و سایر محصولاتی اشاره کرد.
آقای دکتر هملمن اضافه کرد: ضروری است که از سیستم‌های اطلاعات بهداشتی نیز برای اندازه گیری و هدایت کیفیت خدمات مراقبتی و روش‌های تامین مالی برای پشتیبانی ارائه خدمات با کیفیت استفاده شود. سازمان جهانی بهداشت به موضوع مهم دیگر که کیفیت در مراقبت‌های اولیه سلامت و نیز اهمیت آن در دستیابی به اهداف سلامت در پوشش همگانی سلامت، توجه ویژه‌ای دارد.
وی یادآور شد: رویکرد مراقبت‌های اولیه سلامت بسیار مهم است که یک رویکرد کل- جامعه با محوریت سلامت و تندرستی بر نیاز‌ها و ارجحیت افراد، خانواده‌ها و جوامع است. این رویکرد به مولفه‌های تعیین کننده سلامت در سطح گسترده‌تر و با تاکید بر جنبه‌های جامعه و بهم پیوسته تندرستی و سلامت جسمی، روحی و اجتماعی همچنین مراقبت بر اساس نیاز فرد در طول زندگی و نه فقط برای مجموعه از بیماری خای خاص اشاره دارد.
نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران گفت: مراقبت‌های اولیه سلامت اطمینان می‌دهد که مردم مراقبت‌های جامع تا حد ممکن نزدیک به محیط روزانه خود اعم از ترویج و پیشگیری تا درمان، توانبخشی و طب تسکنی را دریافت می‌کنند. مراقبت‌های اولیه سلامت ریشه در تعهد به عدالت اجتماعی، برابری و به رسمیت شناختن دستیابی به بالاترین سطح سلامت حق اساسی است، اشاره دارد همانگونه که در ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز ذکر شده است.
آقای دکتر هملمن یادآور شد: مفهوم مراقبت‌های اولیه سلامت بار‌ها و بار‌ها تفسیر و بازتعریف شده است. در برخی شرایط به ارائه خدمات سرپایی یا سطح اول خدمات مراقبت‌های بهداشتی فردی اشاره دارد. در شرایطی دیگر مراقبت‌های اولیه سلامت به عنوان مجموعه‌ای از مداخلات سلامتی اولویت دار برای جمعیت‌های کم درآمد شناخته شده است (که به آن مراقبت‌های اولیه سلامت انتخابی نیز گفته می‌شود) و برخی دیگر، مراقبت‌های اولیه سلامت را به عنوان یک مولفه اساسی در توسعه انسانی، با تمرکز بر جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی درک کرده اند.