شکست مفتضحانه فشار حداکثري آمريکا عليه ايران

  به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور در مطلبی تحت عنوان " چگونه موفقیت سیاست سختگیرانه آمریکا علیه ایران به نفع چین تمام شده است " نوشت: با اندک تلاشی می‌توان متوجه شد که کارزار " فشار حداکثری " دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه ایران هم موفقیتی چشمگیر و هم شکستی مفتضحانه بوده است که روند رو به کاهش نفوذ آمریکا را در امور جهانی به تصویر می‌کشد.
هیچ تردیدی نیست که سیاست دو ساله تحریم‌های سختگیرانه علیه ایران و دیگر کشور‌هایی که قصد دارند مقابل آمریکا بایستند و با تهران مراودات تجاری انجام دهند اقتصاد تهران را با بحران مواجه کرده است و این جنبه موفقیت آمیز این سیاست است.
اما چنانچه هدف دولت آمریکا از اعمال این فشار‌های اقتصادی بازگرداندن ایران به میز مذاکره برای دستیابی به توافق هسته‌ای " بهتر " و نیز تغییر رفتار ایران در منطقه است، این سیاست فشار، کاملا شکست خورده است.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا ماه مه سال ۲۰۱۸ در اعلام این سیاست، ۱۲ درخواست بسیار اساسی را که ایران باید برای رهایی از تحریم‌های سختگیرانه و گام نهادن در مسیر دستیابی به یک توافق جدید بردارد مطرح کرد. بیشتر کارشناسان می‌گویند هیچیک از این درخواست‌ها از توقف غنی سازی اورانیوم و فعالیت‌های موشکی بالستیک گرفته تا محدود ساختن رفتار‌های به اصطلاح تهدید آمیز و پایان دادن به تهدید‌ها علیه اسرائیل محقق نشده است.
شاید مهمتر از این مسئله آن باشد که آمریکا نتوانسته است بسیاری از کشور‌ها را با رویکرد خود در قبال ایران همراه سازد و این امر موید کاهش تدریجی نفوذ آمریکا از زمان خروج این کشور از توافق هسته‌ای با ایران در سال ۲۰۱۸ است.

برایان هوک در طول بیش از دو سال فعالیت خود با قاطعیت تحریم‌های سختگیرانه‌ای را دنبال کرد که اساس سیاست فشار حداکثری را تشکیل می‌داد اما کناره گیری وی به عقيده بسیاری از ناظران سیاست خارجی، سند دیگری از به بن بست رسیدن سیاست آمریکا در خصوص ایران بود.

مایک پمپئو روز پنجشنبه کناره گیری برایان هوک نماینده ویژه خود از امور ایران را اعلام کرد. برایان هوک در طول بیش از دو سال فعالیت خود در این سمت با قاطعیت تحریم‌های سختگیرانه‌ای را دنبال کرد که اساس سیاست فشار حداکثری را تشکیل می‌داد و در همسو ساختن شرکای عربی واشنگتن با این هدف آمریکا به موفقیت‌هایی دست پیدا کرد، اما به طور کلی، کناره گیری وی در نظر بسیاری از ناظران سیاست خارجی سند دیگری از به بن بست رسیدن سیاست آمریکا در خصوص ایران بود.
علاوه بر این، کاهش نفوذ آمریکا و به دنبال آن انزوای این کشور، راه را برای چین باز کرده است تا به سرعت وارد عمل شود و اقتصاد ایران را با انعقاد یک قرارداد بزرگ نجات دهد؛ قراردادی که از دیدگاه بسیاری از کارشناسان جایگاهی قدرتمند را در اختیار پکن در منطقه قرار خواهد داد.
الکس وطنخواه مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه در واشنگتن می‌گوید واضح است که راهبرد فشار حداکثری آمریکا ایرانی‌ها را درباره اینکه این راهبرد تا چه اندازه در اعمال فشار بر اقتصاد ایران موفقیت آمیز بوده، به شدت متعجب ساخته است و این همان بخش موفقیت آمیز این راهبرد است، اما آنچه این راهبرد نتوانست محقق سازد بازگرداندن ایرانی‌ها به میز مذاکره درباره یک توافق جدید است، زیرا آمریکا نتوانست دقیقا آنچه را که می‌خواست بیان کند. این امر موجب شد تا دوستان و متحدانی را که آمریکا با خود همراه کرده بود از این کشور فاصله بگیرند، شکاف عمیقی بین دو طرف ایجاد شود و چین در تلاش برای پر کردن این شکاف برآید.
وی افزود چین تصمیم گرفته است فراتر از تنها یک قدرت اقتصادی باشد و در تلاش برای ایفای نقشی گسترده‌تر در مناطق کلیدی همچون خاورمیانه بر آمده است.
کارشناسان می‌گویند به طور حتم، دولت ترامپ به هنگام اجرای راهبرد فشار حداکثری قصد نداشت ایران را تقدیم چین کند. پکن و تهران به دنبال چند دوره گفتگو اعلام کردند مذاکرات درباره همکاری راهبردی ۲۵ ساله دو کشور با هدف نهایی کردن یک توافق در عرض چند هفته ادامه خواهد داشت.
همچنانکه چین در حال مذاکره برای گشایش باب همکاری جدید با ایران است، می‌کوشد فشار آمریکا را بر ایران از بین ببرد و انزوای عمیق آمریکا را از دیگر کشور‌های جهان در برخی مسائل دیپلماتیک بین المللی از جمله برنامه هسته‌ای ایران برجسته سازد. در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل که در آن آمریکا خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شد، چین این درخواست آمریکا را به دلیل اینکه این کشور دیگر عضو توافق هسته‌ای ایران نیست رد کرد. تحریم تسلیحاتی ایران ماه اکتبر منقضی می‌شود.
نماینده چین در سازمان ملل در نشست شورای امنیت که ۳۰ ژوئن برگزار شد اعلام کرد پکن مخالف تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است و واشنگتن با توجه به اینکه از توافق هسته‌ای خارج شده است دیگر عضو این توافق نیست و حق ندارد مکانیسم بازگرداندن فوری تحریم‌ها را به منظور ازسرگیری تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کند.
وزیر امور خارجه آمریکا نیز نتوانست حمایت متحدان اروپایی را در این نشست به دست آورد که نشان می‌دهد آمریکا در رویکرد خود در خصوص ایران تنها مانده است.

الکس وطنخواه می‌گوید همکاری با چین می‌تواند موید نهایی شدن " فرایند طلاق دیرینه " ایران از آمریکا و در مقیاس گسترده‌تر غرب باشد که از زمان انقلاب سال ۱۹۷۹ آغاز شد؛ مسئله ایران بخش اعظم اهمیت خود را که دو سال پیش در واشنگتن داشت از دست داده است. 

ایلان برمن می‌گوید آلمان، فرانسه و حتی انگلیس امیدوار بودند از توافق هسته‌ای برای احیای مناسبات اقتصادی با ایران استفاده کنند و شاهد چرخش تاریخی ایران به سمت اروپا باشند، اما سیاست آمریکا به ویژه تحریم‌های ثانویه‌ای که شرکت خارجی را که با ایران مراودات تجاری دارند هدف قرار می‌دهد امید اروپایی‌ها را نقش بر آب کرد و ایرانی‌ها را مجبور به رویگردانی از اروپا و چرخش به سمت دیگر از جمله به سمت روسیه و در وهله نخست چین کرد.
وطنخواه می‌گوید همکاری با چین می‌تواند موید نهایی شدن " فرایند طلاق دیرینه " ایران از آمریکا و در مقیاس گسترده‌تر غرب باشد که از زمان انقلاب سال ۱۹۷۹ آغاز شد.
مایک پمپئو پس از شکست نخستین تلاشش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، اکنون می‌گوید بار دیگر تلاش خواهد کرد و واشنگتن اقدام لازم را برای تضمین اینکه تهران در صورت انقضای تحریم تسلیحاتی این کشور انتقال سلاح را متوقف می‌کند به عمل خواهد آورد.
اما کارشناسان می‌گویند در سایه پایان حمایت‌ها از موضع آمریکا، احتمال اینکه پمپئو بتواند پیش از زمان انقضای تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر آن را تمدید کند عملا بعید است.
همچنانکه برمن می‌گوید با توجه به نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و احتمال بازگشت سیاست آمریکا در قبال ایران به رویکرد دیپلماتیک سنتی‌تر در صورت شکست دونالد ترامپ در این انتخابات، همه طرف‌ها به نوعی می‌کوشند تا پیروز این میدان باشند.
وطنخواه معتقد است که در هر صورت مسئله ایران بخش اعظم اهمیت خود را که دو سال پیش در واشنگتن داشت از دست داده است.
رابرت منندز سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی در نشستی که به تازگی با حضور پمپئو در کمیته روابط خارجی سنا برگزار شد از سیاست دولت ترامپ در قبال ایران که با خروج خود از توافق هسته‌ای تهران را در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای قرار داده است انتقاد کرد.
وطنخواه می‌گوید، اما واشنگتن تا حد زیادی توجه خود را به سمت چین به عنوان دشمن شماره یک متمرکز کرده است و به طور نمونه اشاره می‌کند که چگونه مسئله " چالش چین " به کانون اصلی گفتگو‌ها در جلسه سنا با حضور پمپئو تبدیل شد که قرار بود بر ایران متمرکز باشد.