چطور با بیماری مینای زرد مقابله کنیم؟

بیماری مینای زرد از طریق یک گیاه آلوده به گیاه سالم و به کمک حشره‌ای به نام زنجرک منتقل می‌شود. این حشرات بسیار کوچک و در حدود ۴ میلی متر هستند و تشخیص آن‌ها بر روی گیاهان بسیار دشوار است.

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، بیماری مینای زرد گیاهان مختلفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولاً باعث مرگ آن‌ها می‌شود. بیماری مینای زرد به واسطه فعالیت فیتوپلاسما ایجاد می‌شود و می‌تواند آسیب شدید به میزبان خود وارد کند. فهرست گل‌هایی که می‌توانند به مینای زرد دچار می‌شوند بسیار دراز است و بیش از ۲۰۰ گونه و ۴۰ خانواده از گیاهان را شامل می‌شود. این بیماری از طریق یک گیاه آلوده به گیاه سالم و به کمک حشره‌ای به نام زنجرک منتقل می‌شود. این حشرات بسیار کوچک و در حدود ۴ میلی متر هستند و تشخیص آن‌ها بر روی گیاهان بسیار دشوار است.

زنجرک‌ها بال‌هایی نیمه شفاف و قهوه ای-سبز دارند و با احساس خطر به سرعت فرار می‌کنند. تمام این عوامل باعث می‌شود که زمانی به ابتلای گیاه به بیماری مینای زرد پی ببریم که بسیار دیر شده است. زنجرک‌ها که از شیره گیاه تغذیه می‌کنند به واسطه سوراخ کردن سطح گیاه و فرو بردن دهان خود در آن (و به جای گذاشتن ترشحات بزاق) باعث انتقال باکتری عامل بیماری مبنای زرد می‌شوند. به طور برعکس، اگر گیاه مبتلا به بیماری باشد و زنجرک از آن تغذیه کند، باکتری به بدن زنجرک منتقل شده و همراه با آن به گیاه دیگر منتقل می‌شود.
جمعیت زنجرک‌ها معمولاً با گرم شدن هوا افزایش پیدا می‌کند که به تدریج و هم زمان با تکثیر گل‌ها و گیاهان به مناطق مختلف مهاجرت کرده و در صورتی که این حشرات آلوده باشند، به تدریج گیاهان نواحی گسترده‌ای را درگیر خواهند کرد. در نتیجه معمولاً کسانی که در مناطق گرم‌تر زندگی می‌کنند به احتمال بیشتر با بیماری مینای زرد مواجه می‌شوند.

بیماری مینای زرد اولین بار در گل مینای زرد کشف شد و به همین دلیل به آن نام مینای زرد داده شده است. هر چند بعد‌تر مشخص شد که این بیماری طیف گسترده‌ای از گیاهان و سبزیجات باغچه‌ای مانند هویج، سیب زمینی، کلم و گل‌های مختلف از جمله گلایل، فلوکس و سرخارگل را هم مبتلا می‌کند.

علائم ابتلای گاه به این بیماری می‌تواند بسته به گونه‌ای که به آن مبتلا شده بسیار متفاوت باشد. به همین دلیل این بیماری معمولاً با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. به طور کلی برگ‌های گیاه آلوده معمولاً دچار تغییر رنگ شده و پیچیده می‌شود. برگ‌هایی که به طور طبیعی سبزرنگ هستند معمولاً به رنگ زرد یا قرمز در می‌آیند. گیاهان بلند‌تر هم پس از ابتلا به این بیماری مکن است دچار توقف رشد شده و شکل و شمایل بوته ای‌تر پیدا کنند.

 

در مورد پیچ‌ها معمولاً تغییر رنگ برگ‌ها به زرد یا سفید و سپس از بین رفتن کامل رنگ سبز گیاه و از دست رفتن کلروفیل‌ها اتفاق می‌افتد و از آن جا که گیاه برای ادامه حیات به این اجزا نیاز دارد، در نهایت از بین خواهد رفت. این در حالی است که پیچ‌ها معمولاً در صورت کمبود مواد غذایی رنگ سبز خود را حفظ کرده و علائم دیگر بروز می‌دهند.

گل‌های مبتلا به این بیماری نیز معمولاً دچار پیچش برگ و سر شده، ولی رنگ سبز آن‌ها حفظ می‌شود. گل همیشه بهار در صورت ابتلا به این بیماری گل‌هایی به رنگ نارنجی-خاکی تولید می‌کند.

 

کنترل و مقابله با بیماری مینای زرد بسیار دشوار است. بهترین راه حل برای مقابله با آن پیش گیری از انتشار بیشتر آن است. از آن جا که در حال حاضر درمان خاصی برای درمان کردن گیاهان یا واکسینه کردن آن‌ها وجود ندارد، تنها راه موجود از بین بردن گیاهان مبتلا و جلوگیری از ابتلای گیاهان سالم است. برای جلوگیری از انتشار بیماری می‌توان حشرات ناقل این بیماری را هدف گرفت. با آن که از بین بردن کامل حشرات ناقل تقریباً غیر ممکن است، ولی می‌توان جمعیت حشرات مبتلا را به کمک حشره کش کارباریل، دیازینون و پرمترین کنترل کرد. همچنین داشتن حشرات مختلف شکارچی در محیط کشت و پرورش گیاهان هم می‌تواند مفید باشد. به همین جهت استفاده از روغن چریش که ممکن است باعث از کاهش قابل توجه جمعیت حشرات مفید شود، چندان توصیه نمی‌گردد.

صابون‌های باغبانی برای زنبور‌ها ضرر ندارند، ولی تعداد برخی دیگر از انواع حشرات مفید را کاهش می‌دهند. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که شیوع این بیماری رایج است، بهترین راه آن است که گیاهانی مقاوم به این بیماری مثل شمعدانی و حنا کاشته شود.