رادیاتورهایی که از جنس خون پرندگان هستند!

 

پژوهشگران "دانشگاه لوند" (Lund University) سوئد دریافته‌اند که خون پرندگان هنگام زمستان، گرمای بیشتری را نسبت به پاییز تولید می‌کند.

 

این راز، در کارخانه‌های تولید انرژی سلول‌ها یعنی میتوکندری‌ها نهفته است. پستانداران در گلبول‌های قرمز خود، هیچ میتوکندری ندارند، اما پرندگان این قابلیت را دارا هستند. بررسی پژوهشگران دانشگاه لوند نشان می‌دهد که خون هنگام سرما می‌تواند مانند سیستم گرمایش مرکزی عمل کند.

 

"آندریاس نورد" (Andreas Nord)، سرپرست این پژوهش گفت: به نظر می‌رسد که میتوکندری‌ها هنگام زمستان، تولید گرمای بیشتر را به تولید انرژی بیشتر ترجیح می‌دهند. خون به نوعی رادیاتور تبدیل می‌شود که با سردتر شدن هوا می‌توان آن را روشن کرد.

 

تصور معمول تاکنون این بوده است که پرندگان با لرزاندن عضلات بزرگ سینه خود و گرم شدن پرها، گرم می‌شوند. در مورد سایر فرایند‌های تنظیم گرما درون بدن پرندگان، اطلاعات کمتری وجود دارد.

 

پژوهشگران برای بررسی عملکرد میتوکندری‌ها، "چرخ‌ریسک بزرگ" (great tits)، "چرخ‌ریسک زغالی" (coal tits) و "چرخ‌ریسک سر آبی" (blue tits) را در دو موقعیت گوناگون، اوایل پاییز و اواخر زمستان مورد بررسی قرار دادند.

 

آنها از پرندگان، نمونه خون گرفتند و گلبول‌های قرمز را جدا کردند. پژوهشگران با استفاده از ابزاری موسوم به "رسپیرومتر سلولی" (cell respirometer) توانستند محاسبه کنند که چه میزان از اکسیژن مصرفی، برای ایجاد گرما و چه میزان برای تولید انرژی به کار رفته است. آنها همچنین میزان میتوکندری‌ها را در هر نمونه خون اندازه‌گیری کردند.

 

نتایج پژوهش نشان داد که نمونه‌های خون گرفته شده در زمستان، حاوی میتوکندری‌های بیشتری است و میتوکندری‌های آن بیشتر کار می‌کنند. با وجود این، میزان انرژی تولید شده، بیشتر نبود. این در حالی است که پژوهشگران تصور می‌کردند انرژی تولید شده، بیشتر است، زیرا پرندگان در زمستان، متابولیسم بیشتری دارند.

 

نورد گفت: ما هیچ تصوری در مورد این که پرندگان می‌توانند خون خود را مانند یک سیستم گرمایشی تنظیم کنند، نداشتیم و به همین دلیل شگفت‌زده شدیم.

 

پژوهشگران قصد دارند این موضوع را بررسی کنند که آیا هوای سرد، همه توضیح در مورد تولید گرمای بیشتر به وسیله خون پرندگان در زمستان است یا خیر. همچنین آنها به بررسی این موضوع خواهند پرداخت که آیا غذایی که پرندگان در زمستان می‌خورند، بر میتوکندری‌ها اثر می‌گذارد یا خیر.

 

این پژوهش، در "The FASEB Journal" به چاپ رسید.