چرا غیرسیگاری‌ها سرطان ریه می‌گیرند؟

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ اگر تا به حال یک نخ سیگار هم نکشیده‌اید شاید تصور کنید در برابر سرطان ریه مصون هستید؛ اما طبق آمار اخیر، اشتباه می‌کنید. هرچند کشیدن سیگار، اولین ریسک فاکتور ابتلا به سرطان ریه است؛ اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند نرخ سرطان ریه در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، یک روند افزایشی پیوسته پیدا کرده است.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ دریافته ۱۰ تا ۱۵ درصد از موارد سرطان ریه در افرادی روی می‌دهد که هرگز سیگار نکشیده‌اند و میزان بروز سرطان ریه غیر سلول کوچک (NSCLC) که شایع‌ترین نوع سرطان ریه است در افراد غیرسیگاری رو به افزایش می‌باشد؛ بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۵ با ۸ درصد افزایش و بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ با ۱۴ درصد افزایش.
در واقع ۲۰ درصد از افرادی که هر ساله بر اثر سرطان ریه جان خود را از دست می‌دهند هرگز سیگار نکشیده‌اند یا از هیچ فُرمی از تنباکو استفاده نکرده‌اند.
طبق آمار زنان غیرسیگاری بیشتر از مردان غیرسیگاری ممکن است دچار سرطان ریه شوند: زنانی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، دو برابر بیشتر از مردانی که هرگز سیگار نکشیده‌اند احتمال دارد دچار سرطان ریه شوند. در واقع، مطالعه‌ای که در سپتامبر ۲۰۲۰ منتشر شده نشان داده تقریباً نیمی از زنان در سراسر دنیا که دچار سرطان ریه می‌شوند، هرگز سیگار نکشیده‌اند، اما فقط ۱۵ تا ۲۰ درصد از مردان غیرسیگاری دچار سرطان ریه می‌شوند.
علت این مسئله چیست؟ توضیح آن پیچیده است، چون عوامل زیادی دخیل‌اند که هنوز کاملاً شناخته نشده‌اند.

دلایل اصلی اینکه افراد غیرسیگاری دچار سرطان ریه می‌شوند
احتمالاً عوامل و دلایل زیادی وجود دارند که منجر به افزایش آمار ابتلای افراد غیرسیگاری به سرطان ریه می‌شوند.

یک معادله ساده
طی صد سال گذشته، تعداد افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند به نسبت کل جمعیت بیشتر است، زیرا آمار سیگاری‌ها تقریباً ۲۰ درصد کاهش یافته است؛ بنابراین با توجه به کمتر بودن تعداد کسانی که سابقه سیگار کشیدن دارند، احتمال تشخیص سرطان ریه که ربطی به سیگار ندارد بیشتر است.

جهش ژنتیکی
افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند بیشتر احتمال دارد دچار جهش‌های ژنتیکی شوند (تغییراتی در DNA که یک ژن را می‌سازند) که منجر به سرطان می‌شوند. خیلی از موارد سرطان ریه غیرسیگاری، دارای جهش‌های ژنتیکی به نام driver mutations هستند که سبب می‌شوند سلول‌های سالم ریه سرطانی شوند که مشخص نیست چه چیزی باعث می‌شود این جهش‌های ژنتیکی اتفاق بیفتند. در حالی که جهش‌های رایج در افراد سیگاری که هرگز به سرطان ریه مبتلا نمی‌شوند، شامل اشکال در EGFR، ALK، ROS۱ و موارد دیگر است. خوشبختانه دارو‌ها و درمان‌هایی وجود دارند که خیلی از این جهش‌های ژنتیکی را هدف می‌گیرند.

سابقه‌ی خانوادگی
کسانی که سابقه‌ی سرطان ریه را در خانواده‌شان دارند بیشتر ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. خصوصاً اگر یکی از اقوام درجه یک (پدر، مادر، خواهر، برادر و یا فرزند) پیش از ۵۰ سالگی به سرطان ریه دچار شده باشند.

قرار گرفتن در معرض گاز رادون
رادون یک گاز طبیعی از مشتقات ماده رادیواکتیو اورانیوم ۲۳۸ است که در همه جا وجود دارد و وارد خانه‌ها می‌شود. قرار گرفتن در معرض گاز رادون، عامل تقریباً سالیانه ۲۱۰۰۰ مرگ ناشی از سرطان ریه است. قرار گرفتن در معرض گاز رادون، دومین علت سرطان ریه و شایع‌ترین دلیل سرطان ریه در غیرسیگاری‌هاست. برخی از مطالعات جدید نشان داده‌اند که ذرات ساختمانی مدرن منجر به افزایش غلظت گاز رادون در خانه‌ها می‌شوند.

غربالگری و چکاپ‌های بیشتر
پزشکان ممکن است سرطان ریه را در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، به دلیل استفاده‌ی بیشتر از فناوری‌های غربالگری، تشخیص دهند. گاهی افراد بابت چیزی غیرمرتبط با سرطان ریه تست تصویری می‌دهند، مثلاً به دلیل سنگ کلیه، اما زندگی‌شان نجات پیدا می‌کند، زیرا تصادفاً معلوم می‌شود لکه‌ای در ریه وجود دارد و تشخیص این سرطان منجر به درمان به موقع می‌شود.
دود دست دوم سیگار
دود دست‌دوم سیگار یعنی شما خودتان سیگار نمی‌کشید؛ اما در معرض دود سیگار فرد دیگری هستید. این عامل، هر ساله دلیل ۷۰۰۰ سرطان ریه در آمریکاست. محققان مشغول بررسی تأثیر دود دست سوم سیگار نیز هستند. دود دست سوم سیگار به لایه‌ای از نیکوتین و مواد شیمیایی گفته می‌شود که روی دیوار و مبلمان و پرده و دیگر سطوح نشسته است.

دیگر آلاینده‌های محیطی
دیگر فاکتور‌های محیطی مانند قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، دود اگزوزها، آزبست و آرسنیک می‌تواند منجر به سرطان ریه در افراد غیرسیگاری شود.

چگونه می‌توانید احتمال ابتلا به سرطان ریه را کاهش دهید؟
غیرسیگاری‌ها می‌توانند با اجتناب از دود دست‌دوم سیگار و قرار نگرفتن در معرض گاز رادون و دیگر آلاینده‌های مضر، ریسک سرطان ریه را پایین بیاورند. ضمناً اگر هرگونه علامتی دارید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا زودتر تحت درمان قرار بگیرید. سرطان ریه بیماری است که اگر زود تشخیص داده شود درمان می‌شود.
علائمی که باید به آن‌ها توجه داشته باشید:. سرفه مداوم. سرفه با خون. خسته و بی‌انرژی بودن. کاهش وزن بی‌دلیل. تنگی نفس. درد در قفسه سینه
آگاهی بسیار مهم است. تشخیص سرطان در مرحله‌ی اولیه و قابل درمان بسیار تعیین‌کننده است. پس اگر علائم گفته شده را دارید برای مراجعه به پزشک تردید نکنید.