پخش زنده
امروز: -
نمد مالی، هنری با ظرافت، اما فراموش شده
نمد مالی، از هنر‌های قدیمی و با ظرافت استان مازندران، اما فراموش شده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز مازندران، نَمَد نوعی بافته سنّتی زیراندازی است که با پشم تولید می‌شود. برای تهیه نمد (نمدمالی) عمل بافتن انجام نمی‌شود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم‌رفتن الیاف پشمی می‌شوند. دو خاصیت جعدیابی و پوسته‌ای شدنِ پشم امکان تولید نمد را فراهم می‌کنند.
پشمی که برای تولید نمد به کار می‌رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. از صابون و زرده تخم‌مرغ نیز می‌توان برای بهتر شدن کیفیت کار استفاده کرد. مقدار پشمی که برای هرمترمربع نمد لازم است با مقدار پشم لازم برای تولید قالی برابر است، اما چون زمان تولید نمد بسیار کوتاه‌تر است (حدود یک روز) قیمت آن پایین است.هنر نمد مالی بیشتر در روستا‌ها و آبادی‌های اطراف دریای خزر که مرطوب و بارانی است مرسوم است.
نمدمالی هنری با ۲۵۰ سال قدمت در رامسر
نمدمالی از صنایع دستی قدیمی ساکنان غرب مازندران به ویژه شهرستان رامسر است که قدمت آن در این شهرستان به بیش از ۲۵۰ سال می‌رسد و با وجود گذشت سال‌ها، این هنر همچنان پیوند خود را با باور‌های بومی منطقه حفظ کرده است.
استاد یحیی شاه‌نظری نمدمال نمونه و هنرمند که بیش از ۷۰ سال در حرفه صنایع دستی فعالیت می‌کند این روز‌ها با وجود مشکلات جسمی و بی مهری ها؛ در کارگاهی کوچک در جواهرده و محله لپاسر رامسر نمد مالی می‌کند و فرزندان و نوه اش نیز او را همراهی می‌کنند تا این هنر فاخر در همهمه زندگی شهرنشینی به بوته فراموشی سپرده نشود.
استاد یحیی شاه‌نظری متولد سال ۱۳۱۵ از ده سالگی هنر نمدمالی را آغاز کرده و تولیدکننده برتر نمد در جهان و استان مازندران است و اثر فاخرش ثبت یونسکو شده است.
وی گرچه از نظر جسمی ناتوان است و رنجوری و پیری در او هویداست، اما می‌گوید تا نفس‌های آخر این هنر را صیانت می‌نماید.
استاد یحیی در خصوص مراحل تولید نمد می‌گوید: پشم گوسفند را شسته و آن را با دستگاه و کمان حل کرده و آماده نمد می‌کنیم و پرده بزرگ در کارگاه پهن کرده و روی پرده هر نقشی باشد نقشه‌ها و پشم حلاجی شده را روی آن نقش ریخته و به اندازه کافی به نمد آب گرم زده و با چوب و پرده پیچیده و می‌بندیم و با ریسمان غلتک زده و پس از باز کردن وقتی که قالب آن بیرون آمد می‌بریم.
وی افزود: در ادامه بر روی تخته چوبی مالش می‌دهیم تا نمد محکم و سپس یک بار مالش داده و آویزان کرده تا خشک شود و برای نوبت دوم دو ساعت دیگر صبر کرده تا خشک شود و روی تخته مالش نی دهیم، بستگی به نمد و نوع جنس آن دارد و روی پرده هر نقشی باشد بسته به جنس و ارزش آن نمد کار می‌شود.
این هنرمند خاطرنشان می‌کند: پشم حلاجی شده را با پنبه می‌زنیم و پس از تمام شدن ریختن پشم، روزانه با آب گرم و جارو آب پاشی کرده و با چوب، پرده پیچیده و با ریسمان محکم می‌بندیم تا محکم شده و خراب نشود؛ بعد از بیرون آوردن از پرده روی تخته چوبی دو نفره مالش داده و سپس در نور آفتاب آویزان کرده، زمانی که خشک شد دوباره روی تخته چوبی مالش می‌دهیم.
شاه‌نظری ادامه میدهد: همچنان نیازمند حمایت مسئولان در این راه هستم تا بتوانم هنر نمدمالی را به بهترین نحو ممکن در ایران و جهان صادر کنیم.
این هنرمند سالهاست که کلاه و تن‌پوش چوپانی، خورجین، زیرانداز و بقچه نمدی می‌سازد و تاکنون این هنر را به ۲۰ نفر آموزش داده است.
یحیی شاه‌نظری نشان ملی مرغوبیت کالا در سال‌های ۹۰ و ۹۱ و نشان بین‌المللی مهر اصالت یونسکو را در سال ۹۱ دریافت کرده است.
آثار گرانبهای استاد شاه‌نظری تاکنون در بیش از ۵۰ نمایشگاه داخلی و خارجی به نمایش گذاشته شده است. او با تجربه پنج نسل نمدمالی، صادرکننده نمد به کشور‌های اروپایی، آمریکایی و آفریقایی و همچنین قاره اقیانوسیه است.
استاد شاه‌نظری بیش از ۷۰ سال است که در کارگاه‌های نمدمالی روستای جواهرده رامسر با پشم گوسفندان هنرنمایی می‌کند و کار‌های دستی‌اش متقاضیان بی‌شماری در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی دارد.
نشان جهانی یونسکو برای استاد شاه نظری
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رامسر می‌گوید: استاد یحیی شاه نظری از اساتید برجسته ایران و جهان است و اثر نمد ایشان دارای نشان جهانی یونسکو است.
نادرسحر خیر افزود: رامسردارای ۱۷ کارگاه نمد مالی و یک دهکده نمد مالی است که می‌توان این قابلیت شهرستان را به جاذبه گردشگری شهر زیبای رامسر تبدیل کرد البته در این راستا باید کارگاه‌های واقع در دهکده نمدمالان شهر رامسر تقویت و زمینه بازدید مشتریان از روند تولید این هنرصنعت فراهم شود.
خواص نمد
برای نمد، خواص زیادی در کتاب‌های مختلف ذکر شده که در اینجا چند نمونه را ذکر می‌کنیم:
درمان کمردرد و درد‌های رماتیسم و درد‌های ناشی از عمل جراحی مفاصل نیز با استفاده از نمد کاهش یافته و امکان هرچه زودتر بهبود یافتن را تسریع می‌کند
نقش‌های سنتی نمد آرامش بخش می‌باشد و روی چاکرا‌های بدن تأثیر میگذارد و تماشای نقش ان احساس خوبی به انسان میدهد.
هنگام خوابیدن روی نمد گرمای حاصل از تماس بدن شمابا نمد تشدید می‌یابد به همین سبب گردش خون به راحتی انجام می‌شود و هر گونه گرفتگی عضلات را تسکین میدهد
نمد روی بار‌های مثبت و منفی بدن تأثیر میگذارد و آنرا در حالت نرمال نگه می‌دارد.
نمد خاصیت ضد اشعه دارد و با دستگاه‌های طلایاب، طلا‌هایی که داخل کیف نمدی هستند پیدا نمی‌شوند.
بدلیل جذب رطوبت نمد، کفی کفش یا کفش‌های نمدی از عرق و بوی بد پا جلوگیری می‌کند.
لباس نمدی در زمستان گرم و در تابستان خنک می‌باشد.
عباس احمدی از رامسر گزارش می دهد:
نظر شما