لزوم جهش محسوس در خروجی‌های فناورانه دانشگاه‌ها در سال ۱۴۰۱

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ دکتر محمدرضا منظم با تاکید بر اینکه اقتصاد دانش بنیان هر دو بخش محصول و سرویس را شامل می‌شود، گفت: ۲۰ برابر شدن خدمات دانش بنیان به جامعه و صنعت، ۱۰ برابر شدن تولید در فروش/صادرات محصولات دانش بنیان، افزایش ۱۰ درصدی نسبت اختراعات تجاری سازی شده به اختراعات ثبت شده و تجاری سازی ۲ درصد از محصولات تولیدی از مسیر انتقال فناوری به عنوان اهداف کمی افق ۱۴۰۴ در جهت گسترش تولید و خدمات دانش بنیان از طریق زیست بوم نوآوری فناوری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در نظر گرفته شده است.

وی خطاب به معاونان تحقیقات و فناوری توصیه کرد: نتایج تصمیمات مرتبط با اهداف کمی جذب منابع و تولید محصول در افق ۱۴۰۴ را در هیئت رئیسه دانشگاه خود مطرح و به تصویب برسانند.

رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت گفت: در سال «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین» باید جهش محسوسی در فعالیت‌ها و خروجی‌های فناورانه دانشگاه‌ها دیده شود به گونه‌ای که مردم و جامعه این تغییر را حس کنند.

منظم افزود: امسال تمامی فرآیند ارزشیابی فناوری (دانشگاه، مرکز رشد، مرکز نوآوری و پارک‌های علم و فناوری) بر اساس خود اظهاری بوده و صحت سنجی توسط ارزیابان معتمد انجام می‌شود و آمادگی ارائه آموزش‌های لازم برای آشنایی شاخص‌ها نیز وجود دارد.

وی تأکید کرد: برنامه غربال طرح‌های تحقیقاتی در داخل دانشگاه صورت گیرد، هر طرح قابل بررسی از نظر تجاری سازی را معرفی کند و زمینه‌های توانمندی و علائق به انجام طرح‌های کلان مشخص و اعلام شود تا در برنامه ماموریت طرح فناورانه کمیته‌های مرتبط بررسی شود.

نقش منحصر به فرد دانشگاه در پیشبرد اهداف دانش بنیانی

خانم شقایق حق جوی جوانمرد رئیس مرکز توسعه، هماهنگی و ارزیابی تحقیقات وزارت بهداشت با اشاره به چالش‌های دانشگاه در گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان و نوآور گفت: چالش اول این است که باید علم را به دانش تبدیل کنیم. در اقتصاد دانش بنیان دانشگاهیان نقش منحصر به فردی در پیشبرد اهداف کلان دارند، زیرا علاوه بر تربیت نیروی کار باید فرآیند عرضه و تقاضا برای دانش ایجاد کنند. دومین چالش این است که آیا دانشگاهیان آماده پذیرفتن این نقش هستند؟! در همه جای دنیا محیط دانشگاه با محیط فناوری و بازار با یکدیگر متفاوت است. نزدیک کردن این دو بخش با آموزش و گفتگو میسر است.

وی با بیان اینکه تولید دانش بنیان یک پیوستار است باید از تحقیق شروع شود و مرحله به مرحله پیش رود تا محصول به بازار برسد، افزود: تولید دانش بنیان نیازمند یک فرآیند متوالی است، اما به طور خاص نیازمند نوآوری است تا حلقه‌های تکرار شونده بسیاری را قبل از دستیابی به موفقیت تکرار کند.

رئیس مرکز توسعه، هماهنگی و ارزیابی تحقیقات وزارت بهداشت با بیان اینکه مسیر تبدیل دانش به ثروت هموار نیست باید در جهت رفع موانع پیش برویم، ادامه داد: باید پژوهش‌های استراتژیک و هدفمند در کشور نهادینه شود و پژوهش‌هایی که مبتنی بر هدف یا اولویت‌های تعیین شده نیستند باید به کنار گذاشته شوند، ضمن اینکه پژوهشگران باید بپذیرند یک تحقیق خوب که منجر به محصول و ثروت آفرینی می‌شود نتیجه سال‌ها تلاش و پیگیری است و به صورت ناگهانی و اتفاقی نصیب کسی نمی‌شود.

دکتر حق جوی با بیان اینکه ایجاد فضای خلاقیت و نوآوری وظیفه همه مراکز دانشگاهی است، گفت: امکانات و زیرساخت‌های فرهنگی لازم برای خلاقیت / آموزش تفکر نقاد، تشویق فرهنگ ایده پردازی و گفتگو، تشویق کار گروهی و ایجاد فضای حل مسئله و ارائه راهکار باید در دانشگاه‌ها ایجاد شود تا بتوانند مشوق نوآوری و فناوری باشند.

وی افزود: چالش بعدی این است که مسیر تبدیل ایده به محصول و ثروت هموار نیست. قوانین و سازوکار‌ها دردانشگاه و وزارتخانه باید در جهت حمایت فعالیت‌های دانش بنیان بازبینی شود.

رئیس مرکز توسعه، هماهنگی و ارزیابی تحقیقات وزارت بهداشت با اشاره به اینکه زبان مشترکی برای گفتگوی پژوهشگر با جامعه و صنعت وجود ندارد، گفت: در دانشگاه تحقیق انجام می‌شود و زبان دانشگاهی مقاله است و از سوی دیگر زبان صنعت پروتکل و اسکوپ است حالا باید این دو زبان برای هم ترجمه شود که نیازمند هم اندیشی بین متخصصان است.

دکتر حق جوی با یادآوری نقش ویژه حوزه سلامت به عنوان پیشران اشتغال برای دیگر رشته‌ها افزود: در دانشگاه فقط آموزش سلامت نداریم بلکه مسئله اشتغال نیز است. اینکه فارغ التحصیلان بیکار داریم یکی از مسئولیت‌های اجتماعی ماست. حجم بازار سلامت جهان خیلی بزرگ است تا پایان برنامه چهارم توسعه باید ۳۰ درصد از نیاز‌های درمانی و بهداشتی کشور از طریق صادرات کالا‌های مرتبط با پزشکی و گردشگری سلامت تامین شود اگر اقدامات درست انجام شود حتی برای رشته‌های دیگر هم می‌توانیم اشتغالزایی کنیم.

دکتر بیرودیان دبیر کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست پزشکی با بیان اینکه در کمیته همزمان با شیوع کرونا و تولید واکسن‌های داخلی مسئله تولید توجه ویژه‌ای اعمال شده است، گفت: براساس شعار سال طرح‌های دانش بنیان با اولویت بالاتری رسیدگی می‌شود. همینطور شاخص‌های ارزشیابی اخلاق در پژوهش بازنگری شده است و طی آن تعداد طرح‌ها و پایان نامه‌های دانش بنیان و ارتباط با صنعت از امتیاز و وزن بالاتری برخوردار خواهند بود.

وی در ادامه از معاونان خواست نسبت به بازنگری اعضای کمیته‌های اخلاق در پژوهش‌های زیست فناوری دانشگاه متبوعشان اقدام کنند تا افراد متخصص و آشنا به امور فناوری و دانش بنیان در کمیته‌ها حضور داشته باشند و روند رسیدگی و صدور مجوز طرح‌ها با سرعت بیشتری انجام شود.

عباس نجاری رئیس مرکز توسعه اطلاعات و انتشارات علمی نیز با اشاره به فرآیند چند مرحله‌ای داده که شامل ورودی و ثبت اطلاعات، پردازش، خروجی و اثر می‌شود، گفت: یکی از داده‌های دانشگاه‌ها طرح‌ها، تحقیقات و مقالات است. در حوزه پردازش دانشگاه‌ها بتوانند با هم همکاری کنند این مسئله در تولید ثروت اثرگذار خواهد بود. همینطور امکان به اشتراک گذاری داده‌ها در بستر سرویس‌های ابری هم وجود دارد که موجب کاهش هزینه‌های نگهداری نیز خواهد شد.

وی با یادآوری برتری نسبی کشور در منطقه در زمینه نیروی انسانی متخصص و ارزان، تاکید کرد: تمام این مراحل در مدیریت و نشر دانش می‌تواند درآمدزا و ثروت آفرین باشد.

در این نشست معاونان تحقیقات و فناوری دانشگاه‌های علوم پزشکی به طرح مسائل و چالش‌های خود در مسیر تحقق شعار سال جاری با عنوان «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین» پرداختند.