نکاتی درباره جراحی‌های چاقی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ دکتر ناصر ملک پور علمداری، با بیان اینکه جراحی یکی از روش‌هایی است که برای کاهش وزن برخی افراد به کار گرفته می‌شود، افزود: فرد باید درباره مراقبت‌های بعد از عمل به طور کامل توجیه شود و آگاه باشد که بعد از عمل ممکن است دچار بازگشت وزن شود و باید بعد از جراحی رژیم متعادل و فعالیت بدنی مناسب داشته باشد.

وی ادامه داد: چاقی از معضل‌های مهم سیستم‌های بهداشتی در جهان محسوب می‌شود.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه چاقی باعث افزایش شیوع بیماری‌های قلبی و احتمال بروز سرطان‌ها (سینه، رحم، کولون) می‌شود، گفت: نزدیک به ۳۰ درصد افراد در آمریکا دچار اضافه وزن هستند و شاخص توده بدنی آن‌ها بین ۳۰ تا ۲۵ است و حدود ۱۳ درصد جمعیت آنان نیز دچار چاقی هستند.

دکتر ملک‌پور براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت با اشاره به شاخص توده بدنی یا BMI را معیاری برای تشخیص چاقی و اضافه وزن افزود: شاخص توده بدنی از تقسیم وزن بیمار برحسب کیلوگرم بر مجذور قد برحسب متر حاصل می‌شود.

وی ادامه داد: شاخص توده بدنی بین ۲۵ تا ۳۰ به عنوان اضافه وزن، بین ۳۰ تا ۳۵ چاقی درجه یک و بین ۳۵ تا ۴۰ چاقی درجه دو و بالای ۴۰ چاقی درجه سه یا چاقی مرضی در نظر گرفته می‌شود.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: روش‌های متعددی برای برخورد با معضل چاقی وجود دارد که از میان این روش‌ها، می‌توان به اصلاح سبک زندگی، رژِیم تغذیه‌ای صحیح و مناسب، فعالیت بدنی مناسب و در نهایت جراحی اشاره کرد.

دکتر ملک‌پور افزود: این روش با توجه به این که احتمال بازگشت‌های مکرر چاقی وجود ندارد مطمئن‌تر است، اما جراحی نیز دارای عوارضی است که نسبت به نوع عمل و بیماری‌های زمینه‌ای فرد و تجربه جراح متفاوت است.

انواع جراحی چاقی

وی با اشاره به انواع روش‌های استاندارد جراحی در چاقی گفت: کاستن حجم معده یکی از این روش‌هاست که شاخص‌ترین آن‌ها عمل اسلیو یاگاسترکتومی است، در این عمل نزدیک به ۸۵ درصد از حجم معده را کاهش می‌دهیم.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: روش باندینگ از دیگر جراحی‌ها در درمان چاقی است که در گذشته بسیار شایع بوده است، اما امروز به علت عوارض مکرر و بازگشت وزن پس از برداشتن بند، دیگر انجام نمی‌شود.

دکتر ملک پور با اشاره به روش تغییر مسیر غذا که سبب سوء جذب مواد غذایی می‌شود، افزود: شایع‌ترین روش سوء جذب مواد غذایی بای پس است که در این روش حجم کوچکی از معده از بقیه قسمت‌ها جدا و به روده باریک متصل می‌شود تا مواد غذایی مستقیما وارد روده باریک شده و بدون جذب دفع شود.

وی، انتخاب نوع جراحی را بسته به شرایط بیمار متفاوت دانست و ادامه داد: هر یک از این اعمال جراحی دارای مزایا و عوارضی هستند.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به انجام عمل باندینگ و بای پس در گذشته گفت: هم اکنون جراحی باندینگ منسوخ شده است، اما روش جراحی اسلیو و بای پس انجام می‌شود و حتی در برخی جوامع بای پس بیشتر انجام می‌گیرد.

دکتر ملک‌پور با اشاره به احتمال عود و حتی شکست در جراحی‌های چاقی افزود: براساس آخرین مقالات در جراحی اسلیو یا کاستن حجم معده نزدیک ۲۷ درصد احتمال بازگشت بعد از دو تا پنج سال و برای عمل جراحی بای پس نزدیک به ۷ درصد گزارش شده است.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعات، پس از جراحی چاقی امید به زندگی به ویژه در افراد دیابتی چاق نزدیک به ۱۰ سال افزایش می‌یابد.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که جراحی چاقی فقط برای زیبایی و اصلاح ظاهر نیست، گفت: این افراد معمولا مبتلا به بیماری‌های متابولیک هستند که پس از جراحی بسیاری از این بیماری‌ها رفع می‌شود، مطالعات نشان داده است در ۷۰ درصد موارد دیابت این افراد پس از جراحی به طور کامل بهبود می‌یابد و فشارخون و مشکلات خواب آنان نیز کم می‌شود.

اندیکاسیون جراحی چاقی

دکتر ملک‌پور با اشاره به اندیکاسیون‌های جراحی چاقی افزود: در BMI بالای ۴۰ یا چاقی درجه سه و چاقی مرضی و همچنین ا BMI بالای ۳۵ به همراه بیماری‌های زمینه‌ای اندیکاسیون جراحی چاقی را می‌توانیم برای بیمار مطرح کنیم.

وی ادامه داد: این افراد به طور معمول دچار بیماری‌های متابولیک نظیر دیابت و پرفشاری خون نیز هستند که تحقیقات اثبات کرده است که با جراحی چاقی این بیماری‌های متابولیک و عوارض آن‌ها کاهش می‌یابد، اما این موضوع بدین معنا نیست که به علت دیابت با هر وزنی فرد تحت جراحی چاق قرار می‌گیرد.

شیوه جراحی

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درخصوص نحوه انجام اعمال جراحی چاقی گفت: جراحی چاقی در گذشته به روش باز انجام می‌شد، اما امروزه در این نوع جراحی‌ها از روش‌های درون بین و کم تهاجمی یا لاپاروسکوپیک استفاده می‌شود.

دکتر ملک‌پور روش انتخابی برای این جراحی را لاپاروسکوپیک و کم تهاجمی عنوان کرد تا دوره نقاهت کوتاهتر و بهبود سریعتر رخ دهد.

مهم‌ترین عوارض جراحی‌های چاقی کدامند؟

وی آمبولی ریه، سکته قلبی، عفونت‌ها و خونریزی را از عوارضی برشمرد که در همه جراحی‌ها احتمال بروز دارد و در جراحی‌های چاقی نیز ممکن است روی دهد.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به عوارض زودرس و دیررس ویژه جراحی‌های چاقی گفت: مهمترین عارضه در این خصوص مرگ و میر ناشی از جراحی‌های چاقی است که در گذشته بسیار بالا بود و در حال حاضر حدود سه در هزار جراحی است که بستگی به روش جراحی، امکانات و وسایل مورد استفاده و تجربه جراح دارد.

عوارض دیررس جراحی‌های چاقی را بشناسید

دکتر ملک‌پور افزود: هرگونه کاهش وزن معنی دار در مدت کوتاه اگر همراه با اصول علمی نباشد باعث عوارضی نظیر ریزش مو، تحلیل رفتن عضلات و کاهش توان جسمی در فرد می‌شود.

وی ادامه داد: اگر کاهش وزن به صورت علمی و اصولی و تحت نظر متخصص صورت گیرد و همراه با تجویز صحیح مکمل‌ها و یک رژیم تغذیه‌ای علمی باشد ریزش مو قابل کنترل و اصلاح است.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: برای جلوگیری از تحلیل عضلات نیز ورزش‌های مناسبی به فرد توصیه می‌شود بنابراین عوارض با مکمل‌های مناسب قابل پیشگیری و کنترل هستند.

دوره نقاهت جراحی چاقی چه مدت است؟

دکتر ملک پور یکی از بزرگترین محاسن اعمال جراحی کم تهاجمی (minimal invasive) را کاهش دوران نقاهت عنوان کرد و افزود: در این نوع جراحی‌ها دوره نقاهت بیمار کوتاه‌تر و درد کمتر است و بازگشت فرد به کار سریع‌تر صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: در بیش از ۹۵ درصد اعمال چاقی بیمار در نخستین روز بعد از عمل مشروط بر این که مشکل خاصی نداشته باشد ترخیص می‌شود و به وی توصیه می‌شود که تا سه روز کار سنگین و فعالیت زیاد انجام ندهد، اما بعد از سه یا در نهایت پنج روز بیماران می‌توانند به کار خود باز گردد.

متخصص جراحی عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: باید توجه داشت که در واقع یک عمل جراحی به نسبت بزرگ انجام شده است، بنابر این فرد حدود یک ماه طول می‌کشد تا بتواند قوای جسمی نرمال خود را بازیابد.