تولید دانش‌بنیان منبع پروتئینی جدید برای خوراک دام

به گزارش خبرگزاری صداوسیما: ایمنی غذایی و امنیت غذایی مفاهیمی متفاوت، اما مرتبط به یکدیگر هستند که تأثیری عمیق بر کیفیت زندگی انسان‌ها دارند، ایمنی غذایی یعنی غذای سالم و بدون آلودگی برای سلامت و زندگی انسان‌ها و در مقابل دسترسی به مواد غذایی و توان مالی خرید غذای کافی و مناسب امنیت غذایی نامیده می‌شود.

باتوجه‌به تغییر اقلیم‌ها و مسائل سیاسی بین کشورها، ایمنی غذایی و امنیت غذایی بیش از گذشته موردتوجه کشور‌ها قرار گرفته است.

تأمین خوراک دام بخشی از امنیت غذایی کشور‌ها است؛ در این سال‌ها فعالان داخلی عرصه دام و طیور به دلیل اعمال تحریم‌ها و نوسانات قیمت دلار برای تأمین نهاده‌های دامی وارداتی دچار مشکل شده‌اند؛ ازاین‌رو تأمین خوراک دام با استفاده از محصولات داخل کشور راهی است که می‌تواند فعالان این عرصه را از این مشکل رهایی بخشد.

در همین راستا شرکت دانش‌بنیان زیست‌فناوری ورجاوند هیرکان اقدام به راه‌اندازی فاز نیمه‌صنعتی پرورش میل ورم برای تأمین منبع پروتئینی خوراک دام در گرگان کرده است.

میل ورم، لارو حشره‌ای به نام سوسک تاریکی است که در بستری از سبوس گندم و بعضاً جو پرک و سبوس دیگر غلات، پرورش و تکثیر می‌یابد و عاری از هرگونه میکروب یا عوامل بیماری‌زا برای انسان‌ها است.

میل ورم اولین حشره خوراکی است که اتحادیه اروپا مجوز استفاده از آن به‌عنوان منبع جدید پروتئین برای انسان‌ها را صادر کرد و هم اکنون در بازار کشور‌های اروپایی عرضه می‌شود. کرم میل ورم برای تغذیه انواع پرندگان، آبزیان، خزندگان، دوزیستان و گیاهان گوشت‌خوار استفاده می‌شود.

میل ورم حاوی ۶۰ درصد پروتئین حیوانی

این حشره سرشار از پروتئین است و به گفته معصومه چخماقی مدیر تحقیق و توسعه شرکت زیست‌فناوری ورجاوند هیرکان، دارای ۶۰ درصد پروتئین حیوانی است.

وی در خصوص این منبع پروتئینی گفت: از سال ۹۷ به‌خاطر تغییر اقلیمی که در حال وقوع است و با خود کمبود آب و خشکسالی و گاز‌های گلخانه‌ای را به دنبال دارد، روی پرورش حشرات مفید کار کردیم و در حال حاضر حشره میل ورم به‌صورت نیمه‌صنعتی تولید می‌شود.

چخماقی بیان کرد: حشره سوسک تاریکی یک حشره مفید بومی ایران است. تخم این سوسک تبدیل به لارو می‌شود و لارو آن خاصیت غذایی بالایی دارد. میل ورم از پروتئین و چربی خوبی برخوردار است و تا ۶۰ درصد پروتئین دارد، این منبع خوراکی پیش‌ازاین برای خوراک دام و آبزیان استفاده می‌شد، اما در ژانویه ۲۰۲۱ سازمان امنیت غذایی اروپا مجوز استفاده از لارو را در خوراک انسان صادر کرد.

وی گفت: اعطای مجوز استفاده از این منبع پروتئینی در خوراک انسان به دلیل اسیدآمینه‌های موجود در لارو است که بدن انسان به آن نیاز دارد و خود بدن انسان قادر به تولید آن نیست.

چخماقی اظهار داشت: در اروپا دستورالعمل مصرف این محصول برای خوراک انسان حتی در غذای نوزاد و افراد کهن‌سال و نیز برای آرد پاستا، بیسکویت و همبرگر با روش فراوری خاص ارائه شده است.

مدیر تحقیق و توسعه شرکت زیست‌فناوری ورجاوند هیرکان ادامه داد: تولید لارو در شرکت به‌صورت نیمه‌صنعتی با ۶۰۰ جعبه برای خوراک دام شروع شد و مجوز محیط‌زیست برای پرورش این محصول و نیز مجوز‌های لازم از سازمان نظام‌مهندسی و کشاورزی را گرفتیم.

مجوز سازمان امنیت غذایی اروپا برای استفاده از لارو را در خوراک انسان

میل ورم تا ۶۰ درصد پروتئین دارد. این منبع خوراکی پیش‌ازاین برای خوراک دام و آبزیان استفاده می‌شد، اما در ژانویه ۲۰۲۱ سازمان امنیت غذایی اروپا مجوز استفاده از لارو را در خوراک انسان صادر کرد.

وی ادامه داد: به دنبال دستورالعمل‌های اجرایی جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی برای تولید صنعتی و استفاده از این ماده در خوراک دام هستیم.

چخماقی با اشاره به اینکه این حشره فاقد هرگونه آلودگی و باکتری است، افزود: رعایت فراوری خاص علاوه بر خوراک انسان، برای خوراک دام باید رعایت شود. دام تغذیه شده با این محصول بعد‌ها خوراک انسان می‌شود؛ بنابراین نمی‌توانیم چیزی را که ایجاد آلودگی کند، در اختیار حیوانات خانگی و صنعتی قرار دهیم.

وی در خصوص چرخه زندگی این محصول گفت: سوسک تاریکی تخم‌گذاری می‌کند، تخم‌ها تبدیل به لارو و سپس تبدیل به شفیره می‌شوند و شفیره‌ها بعد از یک هفته تبدیل به سوسک خواهند شد و این چرخه ادامه دارد. قبل از اینکه لارو‌ها به دوره شفیرگی برسند، این حشره را خشک می‌کنیم و یک‌سوم آن را برای تبدیل‌شدن به شفیره و ادامه چرخه در سبد‌های تکثیر می‌گذاریم.

چخماقی تصریح کرد: برای خوراک دام از لارو استفاده می‌کنیم. حتی از فضولات لارو که کود ارگانیک است، برای بستر گیاهان گلخانه‌ای و آپارتمانی استفاده می‌شود، چون بستر آن کاملاً ارگانیک و فاقد انگل و باکتری است.

وی ادامه داد: در اروپا حتی از روغن و پروتئین لارو نیز استفاده می‌کنند که ما نیز در حال مطالعه و انجام کار‌های تحقیقاتی آن هستیم.

چخماقی در خصوص ارزش غذایی این محصول یادآور شد: این محصول در مقایسه با منابع حیوانی و گیاهی دارای پروتئین بالا است؛ ۶۰ درصد پروتئین حیوانی و فقط ۲۰ درصد پروتئین گیاهی مانند قارچ جذب بدن می‌شود. همچنین این محصول دارای اسیدآمینه‌ها است؛ اسیدآمینه‌هایی که بدن انسان به آن نیاز دارد، اما بدن انسان تولید نمی‌کند.