رسانه می تواند مسیر درست را برای کودک مشخص کند

دکتر محمد جعفر ایرانی در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما تاکید کرد: رسانه فضایی کاملا پیچیده و غیر ملموس است که اگر مثبت باشد، ارمغان آن هدایت گری کودک است و بطور قطع می‌تواند مسیر و راه درست را برای کودک مشخص کند.

تعریف کودک
این استاد دانشگاه گفت: بر اساس کنوانسیون جهانی حقوق کودک، به هر انسانی که زنده متولد شود تا ۱۸ سالگی کودک می‌گویند، به عبارتی هر انسان زیر ۱۸ سال به شرط حیات کودک نامیده میشود و از تمامی حقوق یک انسان برخوردار است. بر این اساس حقوق کودک شامل حق حیات، حق آزادی، حق انتخابگری، حق اندیشه ورزی، حق انتخاب محل سکونت و حق فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی است.

تضییع ملموس و غیر ملموس حقوق کودک
کارشناس حقوق کودک در رسانه افزود: در راستای حقوق کودک، برخی موانع و تزاحمات از جمله آزار و اذیت‌های ملموس و غیر ملموس وجود دارد که می‌توان به آزار و اذیت‌های جسمی، آزار و اذیت‌های روحی، آزار و اذیت‌های جنسی، و... اشاره کرد.
دکتر ایرانی با اشاره به اینکه برخی مزاحمت‌های موجود در جامعه از جمله آزار و اذیت‌های روحی و روانی و عاطفی، برای سن کودک بسیار سخت و تاثیرگذار است که بعضاً ملموس هم نیست و نمی‌توانیم آن‌ها را کمیت گذاری کنیم. برای مثال نمی‌توانیم بگوییم این کودک ده بار آزار عاطفی دیده؛ در عین حال این قبیل آزار کیفی، به مرور زمان حقوق کودک را سلب می‌کند و ممکن است تاثیراتی از جمله پرخاشگری در کودک بروز کند و یا نقش بازداردگی در مسیر رشد و نمو او داشته باشد.

نقش مثبت و منفی رسانه بر کودک
این استاد دانشگاه همچنین تصریح کرد: مهم‌ترین اتفاقی که در مسیر کودک می‌افتد که می‌تواند اغواگر هم باشد، نقش رسانه است، رسانه ابزاری کاملا پیچیده و غیرملموس است که می‌تواند برای کودک شامل فضایی به اصطلاح معنوی و روحی مثبت و یا منفی باشد. وی ارمغان رسانه را هدایت گری دانست و گفت: نقش مثبت رسانه بطور قطع می‌تواند مسیر و راه درست را برای کودک مشخص کند و چارچوب و قالب شخصیت او را شکل دهد، به همین صورت رسانه می‌تواند جهت مخالف هم داشته باشد و برای کودک مخرب باشد و باعث آزار و اذیت روحی و روانی غیرملموس او شود. کارشناس حقوق کودک در رسانه با اشاره به تبلیغات و آگهی‌های بازرگانی گفت: این گونه استفاده‌های ابزاری از کودک، نماد بارز آزار و اذیت روحی و روانی و عاطفی کودک است.

ملاک و هدف رسانه، رشد کودک
دکتر محمد جعفر ایرانی همچنین تصریح کرد: وقتی ما کودک را برای خودمان می‌خواهیم نه برای خودش در واقع حقوق او را تضییع کرده ایم برای مثال وقتی کودک ناخواسته به تلویزیون، سینما یا رسانه‌های مکتوب و فضا‌های فیزیکی رسانه نگاه می‌کند، احتمال دارد با روح و روان کودک و با فضای رشد اجتماعی اش در تضاد و تعارض باشد که در واقع مصداق تضییع حقوق کودک است و اینجاست که رسانه نقش یک نامادری یا ناپدری را بازی می‌کند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: هدف رسانه از حضور کودک در رسانه و بهره برداری از او باید در راستای رشد، شکل گیری و مطرح شدن خود کودک باشد تا رسانه بتواند نقش‌های خود را در جامعه ارائه دهد و برای اینکه خود را بهتر ارائه کند، بگوید من رسانه متمایل به کودک هستم، زبان کودک هستم و رسانه ایی هستم که کودکان را تحت شمول قرار داده ام. البته در این مسیر ممکن است انواعی از فساد هم ایجاد شود، اما اگر رسانه‌ای نقش مادر را بازی کند نه نقش نامادری، هیچ وقت کودک را برای خود نمی‌خواهد بلکه رشد کودک، آینده فکری، رشد جامعه و آینده جامعه برای او ملاک است پس قاعدتاً امور را در مسیر با کودک قدم به قدم پیش می‌برد چرا که اگر کودک رشد کند، رشد جامعه ممکن و میسر می‌شود.

انتخابگری حق کودک
کارشناس حقوق کودک در رسانه همچنین حق انتخاب را از دیگر حقوق کودک برشمرد و گفت: باید به کودک اجازه دهیم آنچه برآورد خودش هست را مطرح کند برای مثال هر وقت هر برنامه‌ای که دوست داشت ببیند نه همچون یک دانشگاه یا پادگان به برنامه‌های کودک نظم دهیم، بلکه باید فضای پیرامون او همچون آزمایشگاه یک دانشمند نسبتاً بهم ریخته باشد، زیرا کودکانی که بسیار طبقه بندی شده باشند رشد زیادی نمی‌کنند.

برنامه ریزی منظم برای کودک ممنوع
دکتر ایرانی با تاکید بر اینکه آموزش به کودک باید براساس برنامه ریزی نسبتاً غیر محسوس باشد گفت: پذیرش کودک از مراجع غیر رسمی همچون دوستان و رسانه‌های دیداری و شنیداری در مقایسه با مدرسه، خانواده و دیگر مراکز آموزشی منظم، بسیار بیشتر است هر چند هر کودک از یک خانواده مستقل رشد کرده و هر یک از یک ژن خاص باشد. حال که با موجودی با اینهمه حساسیت مواجه هستیم و این موجود حساس مخاطب شماست، قاعدتا هر لحظه بایستی ادبیات تان متفاوت باشد و هر لحظه بر اساس رشد او و تراکنش و ارتباط و دایره لغات و فهمش رفتار و تحلیل و محتوایی متفاوت داشته باشید.

تاثیر شعار خوب در میهن دوستی
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه نباید فکر کنیم و یا به زبان بیاوریم "جهان مدرن، جهانی غیر از کشورش ماست" گفت: حدود صد سال پیش دبیرستان البرز در تهران ایجاد شد و شعار مدیران موسس آن این بود: "می خواهیم دانش آموزانی پرورش دهیم که علاقه‌مند به کشورشان باشند" جالب اینجاست مرحوم دکتر مجتهدی که موسس دانشگاه شریف، رئیس دبیرستان البرز هم بوده است و برایم سوال بود چرا از همه شعار‌ها این شعار را انتخاب کرده؟ دیدم در آن ایام فرار از واقعیت کشور و فرار از برخی توانمندی‌های کشور خیلی متداول شده بوده و موسسان دبیرستان البرز برای اینکه مهاجرت را معکوس کنند شعار کاملا ساده "می خواهیم دانش آموزانی پرورش دهیم که علاقه‌مند به کشورشان باشند" را برای آن دبیرستان منحصر به فرد و آن دانشگاه تراز اول انتخاب کردند و دانشگاه شریف تا امروز هم جز دانشگاه‌های معتبر ماست. می‌توان گفت: اگر واقعاً روی شعار‌ها کار شود و به اصطلاح فرهنگ سازی کنیم، و اگر دانش آموز واقعاً میهن باور بار بیاید، کشورش را به عنوان کشور خوب و کشوری ارزشمندتر تلقی بکند قاعدتا هر جای دنیا باشد برای ایران از هیچ تلاشی دریغ نخواهد کرد.