ماجرای مسمومیت و به شهادت رسیدن امام رضا (ع)

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، بنا بر روایات و گزارش‌های تاریخی، امام رضا (علیه‌السّلام) به دست مامون عباسی توسط زهر به شهادت رسیده است، در برخی از روایات نیز امام رضا (علیه‌السّلام) از شهادت خود خبر داده است.

حضرت علی بن موسی بن جعفر (ع)، هشتمین امام شیعیان است. «رضا» مشهورترین لقب ایشان و پس از آن به عالم آل محمد، صادق، صابر، فاضل، قرة العین المؤمنین (به معنای نور چشم مؤمنان)، امام رئوف، ضامن آهو نیز شهرت دارد.

 

نام مبارکشان «علی»، کنیه آن حضرت، «ابوالحسن» و پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم (ع) پیشوای هفتم شیعیان و مادر گرامیشان "نجمه خاتون" نام داشت.  امام رضا (ع) زاده ۱۱ ذی‌القعده سال ۱۴۸ هجری قمری در شهر مدینه هستند. 

پدرشان در سال ۱۸۳ هجری قمری به دست هارون عباسی به شهادت رسید و پس از ایشان امام رضا (ع) در سن ۳۵ سالگی امامت شیعیان را برعهده گرفت. مدت امامت ایشان نزدیک به ۲۰ سال طول کشید که ده سال اول آن همزمان با خلافت هارون الرشید، پنج سال بعد از آن مقارن با حکومت امین و پنج سال آخر امامت ایشان مصادف با خلافت مامون بود. پس از گذشت ۱۷ سال از دوران امامت، ایشان مجبور شد با نقشه و حیله مامون عباسی راهی خراسان شود، به اجبار ولایت عهدی مامون را نیز پذیرفت و ۳ سال اخر امامت خود را تحت نظر مامون در خراسان سپری کرد.

 

امام رضا (ع) پس از هفده سال سکونت در مدینه و تبلیغ دین و ارشاد مردم، با نقشه و حیله مأمون عباسی، راه خراسان را در پیش گرفت. آن حضرت پس از قبول اجباری ولایت عهدی مأمون و گذشت سه سال، در ۵۵ سالگی به دست این خلیفه عباسی به شهادت رسیدند.

درباره علت شهادت امام رضا (ع) تمام علمای شیعه و عده زیادی از علمای اهل سنت قائل‌اند که آن حضرت مسموم و شهید شده‌اند، اما اینکه کیفیت این عمل چگونه بوده است، روایات متعددی وجود دارد.

مامون عباسی با خوراندن سم به امام رضا (ع) سبب مسمومیت و سپس شهادت ایشان شد. در مورد سال شهادت ایشان اختلاف نظر وجود دارد. برخی سال ۲۰۲ هجری قمری را سال شهادت امام رضا (ع) می‌دانند و تعدادی دیگر گفته‌اند که شهادت ایشان در سال ۲۰۳ هجری قمری بوده که نظریه دوم بیشتر معروف است.

 

مردم و دوستداران آن حضرت وقتی که خبر شهادت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام (ع) را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. از ترس اینکه آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد پیکر پاک آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند.

 بر طبق منابع تاریخی، مکانی که پیکر مطهر امام رضا (ع) در آن به خاک سپرده شده است در اصل روستای کوچکی به نام «سناباد» بوده که در حاشیه‌ی شهر «توس» قرار داشته است. از این روستای کوچک به برکت وجود حضرت ثامن الحجج (ع)، شهری حول محور حرم امام رضا (ع) ساخته شد که امروز به مشهدالرضا معروف شده است و شهر توس در حاشیه آن قرار دارد.

مردم ایران اسلامی در شب و روز سالروز شهادت حضرت امام رضا (ع) با حضور در حسینیه‌ها، مساجد، حرم مطهر ایشان و سایر اماکن مذهبی عزاداری می‌کنند.

 

حدیث سِلسِلَةُ‌الذَّهَب حدیث قدسی منقول از امام رضا (ع) در باب توحید و شروط آن است. امام رضا (ع) این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرد. راویان این حدیث همگی امامان معصوم‌اند تا به پیامبر (ص) و سرانجام به خداوند می‌رسد.

 به همین دلیل این حدیث را «سلسلة‌الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» توصیف کرده‌اند. پروردگار عزوجل فرمود: «کلمه «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.» پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با صدای بلند فرمود: «با شروط آن و من خود یکی از آن شروط می‌باشم.» 

 

منبع: ایمنا