دریا خط قرمز هژمونی آمریکا و چالشی به نام یمن

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز بوشهر؛ مجید دهقانیان افزود: ایالات متحده از دیرباز بر این باور بوده است که تسلط بر دریاها، بنیان قدرت جهانی آن را تشکیل می‌دهد. این تفکر ریشه در نظریه‌های ژئوپلیتیکی دارد که قدرت دریایی را عامل تعیین‌کننده در تسلط بر تجارت جهانی، اعمال نفوذ نظامی و تنظیم معادلات بین‌المللی می‌دانند. از این منظر، هرگونه اختلال در آبراه‌های استراتژیک تهدیدی مستقیم برای هژمونی آمریکا محسوب می‌شود. 

وی افزود: دریای سرخ یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های تجاری جهان است که از طریق کانال سوئز، خلیج عدن و اقیانوس هند به اروپا، آسیا و آفریقا متصل می‌شود. ایالات متحده، این مسیر را یک شریان حیاتی برای تجارت بین‌المللی و امنیت انرژی می‌داند. هرگونه ناامنی در این منطقه می‌تواند بر قیمت نفت و کالا‌های اساسی اثر بگذارد، زنجیره تأمین جهانی را مختل کند و حتی به بحران‌های اقتصادی در کشور‌های متحد و حتی خود آمریکا منجر شود. 

این استاد دانشگاه اظهار داشت: علاوه بر ملاحظات اقتصادی، بُعد نظامی و ژئوپلیتیکی این موضوع نیز حائز اهمیت است. برای نیروی دریایی آمریکا، سیادت بر آبراه‌ها یک موضوع حیاتی و استراتژیک است. عملیات‌های یمن، هرچند در سطح منطقه‌ای صورت می‌گیرد، اما از نظر آمریکا یک نمونه خطرناک از تغییر موازنه قدرت در دریاهاست که اگر این روند ادامه یابد و کنترل آمریکا بر این مسیر حیاتی به چالش کشیده شود، کار برای آنها سخت خواهد شد. 

دهقانیان بیان کرد: بر همین اساس آمریکا نگران است که ادامه این روند، توازن قوا را به ضرر اسرائیل و شرکای او در منطقه تغییر دهد. در این شرایط، آمریکا هم باید برای حفظ آزادی ناوبری و هم برای تثبیت جایگاه استراتژیک خود در منطقه، واکنش نشان دهد.

وی افزود: حملات گسترده آمریکا به مواضع یمن را باید در این چارچوب دید؛ این حملات صرفاً برای توقف عملیات انصارالله نیست، بلکه برای ارسال یک پیام استراتژیک به بازیگران منطقه‌ای و جهانی انجام می‌شود که؛ «آمریکا اجازه نخواهد داد که هیچ بازیگری بر مسیر‌های دریایی کنترل کامل پیدا کند.»

دهقانیان گفت:، اما حملات متعدد یمن نشان داد که حتی یک بازیگر نه چندان قوی در سطح جهان نیز می‌تواند این تسلط را به چالش بکشد؛ بنابراین باید گفت که در جهانی چندقطبی، حفظ این برتری دیگر به سادگی گذشته نیست و مدیریت تنش‌های دریایی کار ساده‌ای نخواهد بود.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌های آمریکا و ائتلاف در مقابله با یمن، ناتوانی در شناسایی و نابودی کانون‌های کلیدی قدرت انصارالله است. برخلاف تصور اولیه، حملات گسترده هوایی و عملیات اطلاعاتی پیشرفته آمریکا و متحدانش نتوانسته است ساختار فرماندهی و توان نظامی یمن را فلج کند. دهقانیان اظهار داشت: انصارالله با تکیه بر یک مدل نامتقارنِ پیشرفته، شبکه‌ای از پایگاه‌های زیرزمینی، سامانه‌های پهپادی و موشکی بومی را توسعه داده است که شناسایی و انهدام آنها را برای آمریکا و متحدانش به امری پیچیده تبدیل شده است. این در حالی است که آمریکا با پیشرفته‌ترین فناوری‌های اطلاعاتی و ماهواره‌ای نیز نتوانسته است مراکز کلیدی انصارالله را از بین ببرد، که نشان از سطح بالای استتار، چابکی و انعطاف‌پذیری ساختار نظامی یمن دارد. 

وی افزود: این ناکامی موقعیت آمریکا را تضعیف کرده و مفهوم جدیدی از قدرت نامتقارن را در برابر برتری فناوری غرب به نمایش گذاشته است.