افزایش دوباره شوری خلیج گرگان به دلیل عدم تامین حق آبه

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای گلستان، قدیر حسن‌زاده، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در تشریح آخرین وضعیت اجرای طرح جامع احیای خلیج گرگان گفت این طرح که مصوبه ستاد هماهنگی مدیریت تالاب‌های کشور است، باید در بازه زمانی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ اجرا می‌شد و بر اساس برآورد‌های سال ۱۳۹۹، اعتباری معادل ۱۰ هزار میلیارد ریال برای آن تعیین شده بود.

وی افزود: هر سه ماه یک‌بار از تمامی دستگاه‌های مرتبط گزارش دریافت می‌کنیم، آنها را در استان جمع‌بندی کرده و به سازمان مرکزی انتقال می‌دهیم. همه بند‌های طرح، وضعیت اجرا و میزان پیشرفت توسط ما ثبت و ارسال شده است.

حسن‌زاده با اشاره به جزئیات اجرای بند‌های مختلف طرح اظهار کرد: ارائه سناریوی ارتباط خلیج گرگان با دریا که تکلیف استانداری بود محقق و نهایی شده است، لایروبی کانال ارتباط خلیج گرگان با دریا توسط سازمان بنادر و دریانوردی انجام شده، امکان‌سنجی پمپاژ آب دریا به خلیج گرگان به‌عنوان تکلیف مطالعاتی سازمان حفاظت محیط‌زیست تکمیل شده و ادامه آن منوط به مطالعات وزارت نیرو است، تعیین نیاز آبی محیط‌زیستی خلیج گرگان توسط سازمان محیط زیست انجام شده، ممیزی مجدد مراتع و تعیین اراضی ملی و مستثنیات که مسئولیت آن بر عهده منابع طبیعی بود محقق شده، طرح جامع کمی و کیفی آب توسط سازمان محیط زیست تهیه و در کارگروه زیربنایی تصویب شده و برنامه مدیریت زیست‌بومی نیز تدوین شده و تنها مرحله تصویب در شورای توسعه باقی مانده است.

او ادامه داد: در مقابل، لایروبی انهار ورودی به خلیج گرگان که تکلیف وزارت نیروست با وجود قرار گرفتن در حال اجرا دارای پیشرفت فیزیکی بسیار پایینی است، کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در حوزه آبریز خلیج گرگان که وزارت جهاد کشاورزی مسئول آن است با درصد پیشرفت بسیار ناچیز انجام می‌شود، عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت دارد، و احداث و توسعه سیستم‌های تصفیه فاضلاب روستایی و شهرک‌های صنعتی که بر عهده وزارت صمت و دستگاه‌های مربوطه است کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت داشته است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست گلستان تأکید کرد: بخش مهمی از تکالیف وزارت نیرو، از جمله تخصیص نیاز آبی خلیج گرگان، انتقال آب مازاد حوزه تالار از مازندران و بخشی از اقدامات مرتبط با حقابه، هنوز محقق نشده و این عدم انجام وظایف تأثیر مستقیم بر وضعیت خلیج گذاشته است.

حسن‌زاده با اشاره به نتایج پایش‌های دوره‌ای گفت: در شهریور ۱۴۰۲ میزان شوری آب خلیج گرگان به بیش از ۵۰ گرم در لیتر رسید و پیش از بازگشایی کانال در آبان و اوایل آذر، این رقم حتی به حدود ۶۰ گرم در لیتر افزایش یافته بود. پس از بازگشایی کانال در اول آذر و ایجاد ارتباط آبی جدید با دریا، شوری آب به حدود ۲۸ گرم در لیتر کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهش بیش از ۲۰ درصدی است.

او افزود: در سال ۱۴۰۳ روند بهبود ادامه داشت، اما به دلیل ورود ناکافی آب شیرین از بالادست و عدم تأمین حقابه، در سال ۱۴۰۴ شوری دوباره افزایش یافته و اکنون به حدود ۳۲ تا ۳۳ گرم در لیتر رسیده است.

وی تأکید کرد: کاهش شوری تنها با تأمین حقابه و تداوم ارتباط کانالی ممکن است و عملکرد دستگاه‌ها به‌ویژه وزارت نیرو در این موضوع نقش اساسی دارد.

حسن‌زاده در پایان گفت: مشاور سازمان در حال جمع‌بندی دقیق عملکرد دستگاه‌هاست و این گزارش برای تصمیم‌گیری نهایی در ستاد ملی تالاب‌ها ارائه می‌شود. وضعیت شوری و شرایط اکولوژیک خلیج گرگان مستقیماً به میزان ورود آب شیرین، ارتباط با دریا و اجرای کامل تکالیف دستگاه‌ها بستگی دارد.