سند ملی توسعه روستا در مرحله تصویب نهایی

به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر؛ علی ربیعی امروز در همایش روز ملی روستاها که با حضور رئیس جمهور برگزار شد ، گفت: کاهش فقر و تأمین امنیت غذایی کشور همواره مد نظر قرار دارد و باید اقتصاد روستا را ساماندهی کنیم که بخش کشاورزی در آن جایگاه ویژه ای دارد.
وی تأکید کرد: باید از روستای فعلی به روستای مطلوب برسیم به برنامه منسجم و آسیب شناسانه نیاز دارد.
ربیعی گفت: نامگذاری روز ملی روستا نشان می دهد دولت به توسعه روستایی توجه دارد و آن را به رسمیت می شناسد و باید تصمیم های بهینه گرفته شود.
وی به نقش روستاها در خودکفایی تأمین غذایی اشاره کرد و گفت: اقتصاد روستایی می تواند به توسعه اشتغال و کاهش مشکلات شهرها نیز کمک کند.
‌دولت در تدارک ایجاد 50 هزار فرصت شغلی
وزیر تعاون از برنامه ریزی برای ایجاد 50 هزار فرصت شغلی خبر داد و گفت: روستاها ظرفیت مناسبی برای ایجاد شغل دارند و می توانند معضل مهاجرت را ساماندهی کنند و اگر عمران روستاها مورد توجه باشد می تواند به جذب فارغ التحصیلان دانشگاهها کمک کند.
وی گفت: 106 هزار کارشناس ارشد و دکترای در رشته کشاورزی داریم که باید برای اشتغال آنها نیز برنامه ریزی کنند که روستا در این باره مهم است.ربیعی بر ضرورت صنایت از منابع طبیعی تأکید کرد و گفت: باید برنامه توسعه روستاها احیا شود و کیفیت نیروی انسانی شاغل در آن ارتقا یابد و دانش مدرن ترویج شود.
‌تغییر سازماندهی تولید در روستا راه حل درمان مشکلات این مناطق است
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با اشاره به اینکه برای توسعه روستاها راهی جز توسعه تعاونی ها نداریم، گفت: باید تعاونی ها را آموزش دهیم تا کارکرد آنها ارتقا یابد و عملکرد آن ها در مناطق روستاها کارآمدتر شود.
علی ربیعی   افزود : روستا در تاریخ جمهوری اسلامی ایران از دو منظر در تصمیم گیری دخیل بوده است، زمانی روستا به عنوان راه حل و زمانی به عنوان مساله نگاه شده است.
وزیر  تعاون ،‌کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه روستا به عنوان راه حل در نظر گرفته شده بود، اظهار داشت: در سال های نخست پس از انقلاب وقتی خودکفایی به عنوان شعار و جهت گیری اصلی اقتصاد کشور مطرح شد به ویژه در زمان جنگ تحمیلی روستا به مثابه راه حل بروز کرد.
ربیعی ادامه داد: در آن زمان روستا تامین کننده امنیت غذایی و بخش مهمی از اشتغال و ضربه گیری برای مشکلات شهرها بود.
وی گفت: آن زمانی که روستا به عنوان راه حل در نظر گرفته می شد، کانون تجلی اقدامات انقلابی در چارچوب شعارهای انقلابی نیز بود و محرومیت زدایی از روستا آغاز شد و وزارت جهادسازندگی شکل گرفت. ساخت مدرسه، کشیدن راه و جاده، توسعه کشاورزی، رساندن نهاده‌ها به کشاورزان، و توسعه روستایی، اهم فعالیت‌های جهاد سازندگی را شکل می‌داد.
ربیعی اظهار داشت : بهره برداران کشاورزی و صنایع روستایی و مهاجرت نسل جوان و تحصیلکرده به شهرها، تولیدات کشاورزی و مصنوعات روستایی مشاغل مرتبط را با چالش مواجه کرده است اما عمران و توسعه روستایی به مثابه راهبردی با اهمیت برای تامین نیازهای اساسی و بستر ارتقای امنیت غذایی
محسوب می شود.
به گفته وزیر تعاون  بیش از 38 درصد از جمعیت کشور در 68 هزار روستا ساکن هستند اما فقر کار و کارآفرینی به مهمترین چالش آنان تبدیل شده است.
ربیعی  تاکید کرد: روستا کانون کشاورزی است و با همان رویکرد روستا به مثابه راه حل انتظار داشتیم که روستاها تامین کننده امنیت غذایی و بخش قابل توجهی از اشتغال باشد.
ربیعی ادامه داد: اما وضع کنونی چنین دورنمایی را مشخص نمی کند، نوع کشاورزی ما که متکی به بهره برداری غیر اصولی از منابع طبیعی، آب، خاک، مرتع و جنگل است به شدت بهره وری را کاهش می دهد.
وی با اشاره به بحران محیط زیست آب و خاک، گفت: بالغ بر 90 درصد از آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود که سهم 13 درصدی در تولید ناخالص داخلی دارد. در زمینه فرسایش خاک هم رتبه نخست جهان را داریم که نوع بهره برداری از منابع آبی، کشاورزی و تخریب جنگل ها و مراتع سهم زیادی در آن دارد.
به گفته وزیر  تعاون ؛‌کار و رفاه اجتماعی  کاهش سطح امنیت غذایی موجب شده است با توجه به میزان منابع آب و خاکی که صرف کشاورزی شده است انتظار داشته باشیم سطح مناسبی از امنیت غذایی فراهم شود اما امنیت غذایی حدود 60 درصد است.
وی تاکید کرد: یارانه های مختلفی در نهاده های کشاورزی می پردازیم و روستا به طور اساسی هزینه قابل توجهی برای آب به ویژه آب های زیرزمینی نمی پردازد، ضمن آنکه برای برق کشاورزی، سوخت، ماشین آلات، کود و سم و برخی موارد دیگر نیز یارانه دریافت می کند و در حالی که کشاورزی روستایی وابسته به یارانه های دولتی است قادر به تامین شغل برای 106 هزار فارغ التحصیل رشته کشاورزی هم نیست.
ربیعی افزود : کشاورزی روستایی در یکپارچه سازی اراضی آبیاری مشارکتی و ارتقای بهره برداری از بهبود فناوری ناکام بوده است.
وی تاکید کرد: اقدامات حوزه کشاورزی خاصیت هدایت کننده ندارد و به عبارتی هدایت به سوی افزایش بهره وری رخ نداده است، به طوری که بیش از آنکه توان تولید روستا تقویت شده باشد توان مصرف روستا تقویت شده است.
وی گفت: ما میلیون ها کشاورز داریم که دانش مدرن کشاورزی ندارند و صدها هزار فارغ التحصیل کشاورزی نیز داریم که دسترسی به زمین ندارند.
ربیعی اظهار داشت: وقتی به مبالغ معوقات بانک تخصصی حوزه کشاورزی نگاه می کنیم (بیش از 5 هزار میلیارد تومان اعلام شده) می توان تصویری از مشکلات بخش روستایی به دست آورد.
وزیر کار گفت :‌ در چنین فضایی روستا به کانون ارسال مهاجر بدل شده و از پیامدهای آسیب های اجتماعی نیز دور نمانده است.
وی گفت : هم اکنون 38 درصد جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می کنند که به نظر می رسد باید سرمایه گذاری و عزم سیاسی متناسب با مدیریت این حجم از جمعیت در پیش بگیریم.
ربیعی افزود: در حالی که بیش از 90 درصد بنگاه های صنعتی کشور کوچک و متوسط هستند، توسعه این بنگاه ها در روستاها متناسب با حجم جمعیت ساکن در این مناطق نبوده و این صنایع در پیوند مناسب با بخش کشاورزی قرار نگرفته اند.
روستاها باید تفکیک شوند
وزیر تعاون تصریح کرد: تعاونی های کشاورزی و روستایی نظیر سایر تعاونی های کشور وضعت خوشایندی ندارند. در حال حاضر 23 هزار اتحادیه و شرکت تعاونی کشاورزی در 17 گرایش با 552 هزار عضو توانسته اند 397 هزار شغل ایجاد کنند اما تعاونی ها نتوانسته اند در زمینه یکپارچه سازی اراضی نقش مهمی ایفا کنند.
وی گفت:‌انواع روستاها باید تفکیک شوند به طوری که روستاها بسته به فاصله با شهرها تغییرات زیادی کرده اند، هم اکنون برخی از روستاها به طور اساسی روستا نیستند و فقط چند خانه روستایی در آنها باقی مانده است.
 ربیعی ادامه داد: در بسیاری از اقدامات ما در زمینه توسعه روستایی ملاحظات زیست محیطی مورد توجه قرار نگرفته است. توسعه برداشت از آب های زیرزمینی یا استفاده مفرط از کود و سم معضلی است که در قالب هزینه های بهداشتی و درمانی و مقابله با خشکسالی خسارتی بیش از منافع به کشور وارد کرده است.
وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: در صورتی که روند تخریب زیست محیطی ادامه یابد از گردشگری روستایی هم خبری نخواهد بود اما در صورت همکاری سازمان محیط زیست با سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می توان به توسعه گردشگری روستایی امید داشت.
ربیعی در باره راه های برای توسعه مناطق روستایی، گفت: سرمایه گذاری برای ارتقا بهره وری آبیاری، کشت و صیانت از منابع طبیعی را تامین می کند. همچنین روستاها باید به بازیگر قدرتمندی برای دسترسی به بازار تبدیل و واسطه ها از بازار محصولات کشاورزی حذف شوند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: تولیدات کشاورزی به ویژه صنایع تبدیل غذایی را باید به نحوی مدرن سازی کنیم که ضایعات کشاورزی کاهش یابد و استخدام و بکارگیری فارغ التحصیلان کشاورزی نیز باید مورد توجه باشد.
وی گفت: سازمان های تعاونی کشاورزی که در یک استان فراگیری داشته باشند قادرند دفترچه های درمانی روستایی و کشاورزی را از طریق عقد قرارداد با بیمه های تکمیلی با ارزش کنند و همچنین می توان گردشگری روستایی را که
به سرمایه گذاری گسترده نیاز دارد از طریق تعاونی های فراگیر روستایی فعال کرد.
ربیعی گفت: راه حل درمان دردهای روستا در تغییر سازماندهی تولید در روستا نهفته است در غیر این صورت روستا به مثابه راه حل ناپدید می شود و روستا به مثابه مشکل روی دست نظام باقی می ماند.
وی افزود: شاید بتوان یک جمله کلیدی مطرح کرد: ما میلیون‌ها کشاورز داریم که دانش مدرن کشاورزی ندارند، و صدها هزار فارغ‌التحصیل کشاورزی داریم که دسترسی به زمین ندارند.» مسأله پیچیده این است که نتوانستیم سازمان اجتماعی – اقتصادی مناسبی برای پیوند متخصصان بی‌زمین و زمین‌داران غیرمتخصص بیابیم.