دیابت؛ قاتل شیرین و البته خاموش + فیلم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اصفهان؛ آیا می دانید در جهان هر 10 ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می شوند و هر هشت ثانیه هم یک نفر به خاطر دیابت جان خود را از دست می دهد؟ آیا می دانید بروز نارسایی‌های کلیوی در افراد دیابتی 25درصد بیش از سایر افراد است و همچنین خطر سکته مغزی در این بیماران بیشتر است ؟ و آیا می دانید 15 درصد هزینه‌های درمانی هر کشور به دیابت و عوارض آن اختصاص دارد و این بیماری شایعترین علت نابینایی افراد بالغ و مهمترین علت قطع پا در دنیا است؟
دیابت چیست؟
دیابت یا بیماری قند هنگامی بوجود می‌آید که هورمون انسولین - عامل تنظیم‌کننده قند خون - یا به اندازه کافی در بدن تولید نمی‌شود یا بافت‌های بدن به آن به درستی پاسخ نمی‌دهند؛ در نتیجه قند خون از حد طبیعی خود بالاتر می‌رود و علائم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر می‌شود.
دیابت را بر اساس علت ایجاد بیماری به دو گروه دیابت نوع 1 و نوع 2 تقسیم می کنند؛ در دیابت نوع 1 یا دیابت نوجوانان، تخریب نابجای سلول‌های مولد انسولین بوسیله دستگاه ایمنی بدن رخ می‌دهد؛ این بیماران مجبورند از همان ابتدا با تزریق انسولین، قند خود را در حالت عادی نگه دارند.
دیابت نوع 2یا دیابت بزرگسالان هم زمینه ارثی در ایجاد آن دخیل است. این نوع دیابت به علت مقاومت پیدا کردن سلول‌های بدن به انسولین رخ می‌دهد؛ عامل مهم در ایجاد مقاومت به انسولین و بالارفتن قند خون در این بیماران چاقی آنهاست.
کنترل دقیق دیابت و طبیعی‌کردن قند خون در هر دو نوع این بیماری از بروز عوارض درازمدت تهدید کننده حیات بیمار جلوگیری و عمر طبیعی او را تضمین می کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می گوید: قند طبیعی ناشتا باید در حالت عادی تا 99 باشد، عدد بین 100تا 125 پردیابت و 126 به بالا دارای دیابت به حساب می‌آیند.
دکتر علی کچویی با اشاره به اینکه بیش از 90 درصد بیماران دیابتی مبتلا به نوع 2 هستند می افزاید: بیماری تیپ دو یک بیماری ساده که با یک قرص و رژیم تمام بشود نیست و از شروع بیماری تا تشخیص گاهی هفت تا 10 سال طول می کشد. 
شیوع دیابت در کشور و اصفهان

آمارها بیانگر شیوع بالای دیابت در استان‌های مازندران، اصفهان، یزد و تهران و شیوع کمتر در سیستان و بلوچستان و چهارمحال و بختیاری است.
براساس تازه ترین نتایج مطالعات،شیوع دیابت در مردان ایرانی 11و نیم و زنان 12و9دهم درصد است؛ شیوع دیابت هم در افراد بالای 25 سال بیش از 10 و افراد بالای 55سال تقریبا 50درصد گزارش شده است.

همچنین، حدودچهار ونیم درصد زنان باردار دچار دیابت بارداری می‌شوند که تعداد قابل‌توجهی از این افراد برای نخستین است که باردار شده‌اند.
دکتر حمید صانعی قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم با اشاره به اینکه این استان بعد از یزد بیشترین مبتلایان دیابت را در کشور دارند می گوید: از جمعیت پنج میلیون نفری استان،500 هزار نفر یعنی ده درصد جمعیت اصفهان مبتلا به دیابت هستند.
دکتر کچویی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم می گوید: امروزه کمتر خانواده ای است که درگیر این بیماری نباشد، آمار دیابتی های دنیا در سال 2013 به 400میلیون رسیده و پیش بینی می شود در سال 2050 به یک سوم جمعیت افراد بالغ جهان برسد.
وی می افزاید: شیوع دیابت در اصفهان از متوسط کشور بالاتر است و تخمین زده شده بیش از 300هزار بیمار دیابتی در شهر اصفهان وجود دارد.
چاقی، مهمترین عامل ابتلا به دیابت
شیوع دیابت در کشورهای با درآمد متوسط نسبتا بالا بیشتر است و چاقی، یکی از دلایل مهم ابتلا به دیابت است؛ بنابراین به افراد چاق توصیه می شود: به صورت مرتب، فشارخون، چربی و قند خون خود را کنترل کنند.
در دنیا بیش از 124میلیون کودک و 670 میلیون افراد بالغ دچار چاقی هستند که می‌تواند زمینه‌ساز بروز دیابت باشد.

یک‌چهارم جمعیت کشور هم از چاقی رنج می‌برند که هشت و 6 درصد دختران و ده درصد پسران ایرانی دچار چاقی هستند. همچنین شیوع چاقی در زنان 33و در مردان 20 درصد گزارش شده است.

براساس پیش بینی ها، اگر سیر شیوع چاقی در کشور به همین روال ادامه یابد تا سال 1404 در مردان 27 و زنان 40درصد از چاقی رنج خواهند برد.
دکتر حمید صانعی قائم مقام رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم بیشترین دلایل ابتلا به دیابت را کم تحرکی، چاقی، استرس، آلودگی هوا، سبک زندگی و تغذیه و استعمال دخانیات عنوان می کند و می افزاید: بر اساس تحقیقی که پارسال بر روی تعدادی از بیماران دیابتی استان اصفهان صورت گرفت، 90 درصد آنها دچار کم تحرکی، 50 درصد دچار اضافه وزن، 45 درصد دچار چربی خون و 30درصد دچار فشار خون بودند.

درمان دیابت

آمارها نشان می‌دهد تنها 70درصد بیماران دیابتی از داروی مناسب استفاده می‌کنند و 30 درصد بیماران یا دارو مصرف نمی‌کنند و یا اطلاع خوبی درخصوص مصرف آن ندارند.
باید این افراد برای مصرف صحیح داروی دیابت آموزش ببینند که نقش رسانه‌ها در این زمینه جدی است.
برای بیماران دیابتی 26 قلم دارو وجود دارد که دسترسی به این داروها در سراسر کشور فراهم است.
قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تشریح اقدامات جدید معاونت بهداشتی استان برای کنترل و درمان این بیماری می گوید: از دی ماه پارسال بیماریابی دیابت در مراکز بهداشتی استان آغاز شده و تا کنون صد و 10 هزار بیمار دیابتی جدید که از بیماری خود اطلاعی نداشتند شناسایی شده اند و این غربالگری برای افراد بالای 30سال کل استان حدود سه سال طول می کشد.
دکتر حمید صانعی با اشاره به اینکه تا پایان سال همه جمعیت پنج میلیون نفری استان زیر پوشش مراقبت های بهداشتی قرار گیرند می افزاید: امسال همچنین تامین داروهای ضد دیابت خوراکی و تامین انسولین های تزریقی در دستور کار است. 
بیماران دیابتی نیازمند کمک خیّران
دیابت یکی از شایع ترین و گران ترین بیماری های غدد در جهان است؛ به گونه ای که خانواده های دارای بیمار دیابتی، 10 تا 25 درصد درآمد خود را صرف هزینه بالای درمان این بیماری می کنند و این بیماری تا 15 درصد کل بودجه بهداشتی کشورها را به خود اختصاص می دهد.
رئیس هیات مدیره انجمن خیریه دیابت اصفهان که دیابت را بزرگترین بلای قرن می داند می گوید: هزینه هر دیابتی در ماه 120 دلار است و به دلیل هزینه بالای درمان در دنیا خیریه های مربوطه به دیابت فراوان وجود دارند که متاسفانه در ایران حدود 16مرکز است.
محمدعلی عطاری هدف از راه اندازی این خیریه را حساس سازی جامعه و جمع‌آوری کمک برای بیماران دیابتی عنوان کرده و می افزاید: در مرکز خیریه دیابت شش هزار و 600پرونده مربوط به کلانشهر اصفهان وجود دارد.
مدیرعامل موسسه خیریه دیابت اصفهان نیز می گوید: این مرکز که تنها موسسه تخصصی دیابت اصفهان است نرخ خدمات دهی به بیماران دیابتی را با یک سوم قیمتِ سایر مراکز بهداشتی دیگر به بیمارانش ارائه می دهد.
احمد نیلفروشان می افزاید: این موسسه به منظور شناسایی افزاد مبتلا به این بیماری، دوره ای، گروه های غربالگری قندخون را به اداره ها و کارخانه ها می فرستد.
محمد طیفوری قائم مقام مؤسسه خیریه دیابت اصفهان هم، تهیه و توزیع دستگاه های اندازه گیری قند خون و انسولین با قیمت مناسب و همچنین انجام تست خون برای تشخیص وضع خون بیماران، بازدید و دلجویی از مددجویان در منزل و برگزاری همایش های علمی آموزشی را از جمله فعالیت های این موسسه عنوان می کند.
وی می افزاید:خیران برای کمک به بیماران نیازمند دیابتی می توانند با شماره 03132258891 تماس بگیرند.

تکرارِ یک توصیه: پیشگیری بهتر از درمان است
پیروی از یک برنامه غذایی مناسب شامل مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها، حبوبات، نان و غلات سبوس‌دار و همچنین لبنیات کم چرب در اندازه مناسب باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری دیابت می‌شوند.

براساس آخرین توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت میزان قند و شکر مصرفی روزانه باید کمتر از 50گرم باشد؛ تحقیقات جدید هم حاکی از آن است که مصرف گوشت قرمز نیز خطر ابتلا به بیماری دیابت را افزایش می‌دهد و در مقابل، مصرف گوشت‌های سفید ارتباط معکوسی با خطر ابتلا به بیماری دیابت دارند.
قائم مقام رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان تغذیه صحیح را مهمترین روش پیشگیری از بیماری دیابت می داند که در این زمینه نقش مادران در خانواده ها بسیار پر رنگ است.
حمید صانعی می افزاید: زنان با تربیت سالم و تهیه غذای سالم برای فرزندان خود می تواند در پیشگیری از این بیماری تاثیرگذار باشد.
این فوق تخصص غدد معتقد است: مقرون به صرفه ترین مداخله در کنترل دیابت آموزش است که اگر به اطفال در مهد کودک ها، مدارس، پادگان ها، دانشگاه ها و تجمع های انسانی آموزش های لازم در زمینه نحوه فعالیت صحیح و تغذیه سالم داده شود، این بیماری کنترل می شود.
23 آبان مصادف با 14نوامبر سالگرد تولد "فردریک بانتینگ" کاشف انسولین به عنوان روز جهانی دیابت نامگذاری شده است.
19 تا 25 آبان ماه هم در ایران هفته ملی دیابت است.
نگارنده:مرضیه قاسمی