شکست عربستان پس از گذشت یکسال تجاوز نظامی به یمن

عربستان با گذشت یکسال از تجاوز نظامی به یمن نتوانست موازنه قدرت به را به نفع منصورهادی رئیس جمهور مستعفی این کشور تغییر دهد .

عربستان 25 مارس 2015 (ششم فروردین 1394 ) عملیات موسوم به طوفان قاطعیت (عاصفه الحزم ) را به همراه تعدادی از متحدان خود با به بهانه  بازگرداندن منصورهادی رئیس جمهور مستعفی یمن به قدرت و نابودی جنبش انصارلله  آغاز کرد . 

تجاوز نظامی عربستان  در شرایطی آغاز شد که پیش از آن شورای همکاری خلیج فارس برای مدیریت انقلاب مردم یمن که از سال 2011 علیه  علی عبدالله  صالح  آغاز شده بود در سال 2013  با ارائه طرحی زمینه برکناری صالح و به قدرت رسیدن منصور هادی را در یک دوره انتقالی فراهم کرد.

در سال 2013 زیر نظر هادی و با حضور گروه‌های سیاسی یمن از جمله حوثی‌ها کنفرانس گفتگوی ملی یمن برگزار شد که طی آن سندی به توافق تشکل‌های یمنی رسید ولی نتایج این گفتگوها اجرایی نشد. اجرایی نشدن سند توافق تشکیل های سیاسی از یکسو و فساد دولت انتقالی سبب شد تا قیام مردم  یمن مجددا با افزایش قیمت سوخت  در اوایل اوت 2014 کلید بخورد و مردم از سراسر یمن به صنعا آمده و با تحصن برکناری دولت موقت هادی را خواستار شوند .

معترضان  برای پایان اعتراضات سه شرط گذاشته‌بودند: 1-لغو دستور آزادسازی حامل‌های سوخت2- اجرای نتایج کنفرانس گفتگوی ملی 3- سرنگونی دولت که آن را فاسد می‌خواندند.

با ادامه  قیام مردمی  ، منصور هادی  ، خالد بحاح را مامور تشکیل کابینه جدید کرد و پس از روی کار آمدن دولت جدید  ، دور تازه‌ای از مذاکرات  برای تدوین ‌پیش نویس قانون اساسی تازه یمن -که قرار بود طبق سند گفتگو های سال 2013 تدوین شود- با حضور گروه‌های سیاسی یمن آغاز  شد با این حال پس از اصرار هادی بر تقسیم یمن به شش منطقه  فدرال ، انصارالله و حزب کنگره  مردمی یمن مذاکرات را با اعتراض به آنچه تلاش برای تجزیه یمن خوانده‌بودند، ترک کردند. انصارالله اصرار داشت که طبق توافق باید پیش‌نویس جدید مورد توافق همه گروه‌ها باشد. 

با ادامه اختلافات ، خالد بحاح  نخست وزیر  21 ژانویه 2014 و یک روز بعد منصور هادی از سمت خود استعفا دادند و چند روز بعد منصور هادی به عدن فرار کرد و در آنجا اعلام کرد استعفای خود را پس گرفته و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز با حمایت از وی سفارتخانه های خود را از صنعا به عدن منتقل کردند .

این اتفاقات در شرایطی در یمن رخ داد که هم زمان با آن در 22 ژانویه 2015  با مرگ عبدالله پادشاه عربستان ، سلمان به قدرت رسیده بود و وی با اجرای تغییرات گسترده در ساختار سیاسی این کشور، سکان سیاست خارجی را به عادل الجبیر سفیر عربستان در امریکا و سکان وزارت دفاع را به فرزندش محمد سپرده بود . 

هر چند عربستان همواره یمن را به عنوان حیاط خلوت خود می دانسته و تحمل شکل گیری دولتی مستقل را در همسایگی خود نداشته است اما به نظر می رسد پس از به قدرت رسیدن سلمان وتغییرات در ساختار سیاسی این کشور  ،  با توجه به نگرانی ها و منافع مشترک  آل سعود  ، رژیم صهیونیستی و امریکا  در خصوص موقعیت یمن ، هیات حاکمه ریاض  به سمت  اتخاذ این تصمیم  تشویق شده  است که به بهانه به قدرت رساندن منصور هادی و نابودی انصارلله بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل و درسایه سکوت مجامع بین المللی و رسانه ها ،تجاوز نظامی به این کشور را در دستور کار قرار دهد .

بی تردید یکی از این نگرانی های مشترک شکل گیری دولتی مستقل در یمن است که که همانند ایران ، رژیم صهیونیستی را به رسیمت نمی شناسد و باسیاست های استکباری امریکا در منطقه مخالف بوده وبه همین علل قابل پیش بینی است که شکل گیری چنین دولتی به اتحاد با ایران و نفوذ بیشتر معنوی اندیشه های انقلاب اسلامی در آن منطقه منجر خواهد شد .

از سویی احاطه یمن بر تنگه باب المندب که محل اتصال دریای سرخ با اقیانوس هند است همان موقعیت ویژه را برای یمن ایجاد کرده که تنگه هرمز در خلیج فارس برای ایران دارد .

تنگه باب المندب هم از منظر امنیت رژیم صهیونیستی و هم از منظر حفظ امنیت پایگاههای امریکا در شاخ افریقا و هم عبور کشتی های حامل نفت صادراتی عربستان به دیگر نقاط جهان اهمیت دارد و از  این رو احاطه عربستان بر این بندر می تواند نقش مهمی در حفظ این منافع مشترک باشد . 

شاید با توجه به این دو مولفه باشد که عبدالملک  الحوثی رهبر انصارالله همواره در سخنرانی های خود عربستان را متهم می کند که مجری طرح های امریکا و رژیم صهیونیستی در تجاوز نظامی به یمن است .

در کنار این دو عامل می توان به طمع ورزی های پیشین عربستان به خاک یمن به یژه تلاش برای داشتن جای پایی در استان نفت خیز حضر موت نیز اشاره کرد استان حضرموت یک نوار مرزی طولانی و یک گذرگاه مرزی با عربستان دارد و در آن 3 بندر مشرف به «دریای سرخ » قرار گرفته است. 

با این حال با گذشت یکسال از تجاوز نظامی عربستان و متحدانش انگشت شمارش به یمن ، آل سعود به هیچ یک از اهداف خود دست نیافته ، اما پرونده ای سنگین از جنایت و کشتار هزاران شهروند یمنی ، ویرانی کشوری فقیر و در معرض خطر قحطی و گرسنگی قرار دادن میلیون ها شهروند یمنی به جای گذاشته است .

تردیدی وجود ندارد که با توجه به پایگاه مردمی انصارلله در یمن ،  عربستان  پس از این هم در از میان برداشتن یا حذف این  گروه از صحنه سیاسی یمن موفق نخواهد شد چنانچه بر اساس برخی گزارش ها مقامات ریاض مجبور شده اند در باره پاره ای از مسایل از جمله تبادل اسرا با این گروه  به مذاکره بپردازند .

از سویی به قدرت رساندن منصور هادی و بسط حاکمیت وی درسراسر یمن نیز امکان پذیر نیست چرا که وی در حال حاضر به عنوان شخص منفوری شناخته می شود که بهانه تجاوز نظامی آل سعود به یمن  را فراهم کرده  و با متجاوزان هم دست شده است .

و در آخر این که ، مناطقی نیز که با پشتیبانی عربستان و متحدانش از کنترل انصارالله خارج شده و به مزدوران منصور هادی  سپرده شده  ، به مامن شبکه تروریستی  القاعده  تبدیل شده است . بطوریکه ایندیپندنت با اشاره به شکست عربستان در دستیابی به اهداف خود در یمن و  بروز نشانه هایی  از  تقویت  القاعد ه در جنوب یمن حمایت خود را از ادامه جنگ به سرعت کاهش داده و از درخواست بر قراری آتش بس  

برای دهم آوریل و آغاز مذاکرات صلح یک هفته پس از آن در کویت  استقبال کرده است .

---------------

بررسی  و تحلیل / رضا  محمدمراد